Είναι το χρέος, το χρέος πάντα

Προφανώς κομίζω γλαύκα εις Αθήνας λέγοντας ότι το θέμα του ιδιωτικού και δημόσιου χρέους που δημιουργήσαμε ως χώρα, μαζί αγκαλιασμένοι ο ιδιωτικός και ο δημόσιος τομέας και οι τράπεζες, αποτελεί τελικά ένα γόρδιο δεσμό, μία λαιμητόμος από την οποία κινδυνεύει το κεφάλι μας κάθε στιγμή.

Αυτόν τον ταύρο άρπαξε από τα κέρατα χθες ο υπουργός οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας, καλώντας τους οργανισμούς διαχείρισης των κόκκινων δανείων να «σταθούν στο ύψος των περιστάσεων». Αφορμή, η δικαστική απόφαση σε ανώτατο επίπεδο που τους απαγορεύει να διενεργούν υποχρεωτικούς πλειστηριασμούς, την οποία η κυβέρνηση αρνήθηκε να ανατρέψει με νομοθετική ρύθμιση.

Εδώ προκύπτουν δύο θέματα. Το ένα αφορά τις συμπεριφορές των οργανισμών διαχείρισης κόκκινων δανείων και πιστώσεων. Το άλλο τον εξωδικαστικό μηχανισμό, στον οποίο ο κ. Σταϊκούρας αναφέρθηκε δίνοντας μάλιστα αρκετά στοιχεία.

Ως προς την συμπεριφορά των οργανισμών, επισημαίνεται ότι αυτή διαφέρει από οργανισμό σε οργανισμό. Μπροστά είναι διάφορα δικηγορικά γραφεία που ξαφνικά βρήκαν δουλειά να μιλούν εξ’ ονόματος των οργανισμών. Αν και εκτελούν εντολές, είναι σαφές ότι πολλά εξαρτώνται από τους δικηγόρους ή άλλα εξουσιοδοτημένα άτομα που βγαίνουν «μπροστά» στους χειρισμούς.

Υπάρχουν, λοιπόν, άλλοι που προσεγγίζουν τον οφειλέτη με ανθρωπιά και κατανόηση και άλλοι με ύφος 100 καρδιναλίων και φοβέρες. Συμπέρασμα πρώτο, δεν υπάρχει ουσιαστικά υποχρεωτικός κώδικας συμπεριφοράς, ούτε ανεξάρτητη αρχή στην οποία να μπορεί να προσφύγει ένας πολίτης ειδικά για τέτοια θέματα. Τα παράπονα για ανάρμοστες συμπεριφορές πληθαίνουν κι ας το προσέξει η κυβέρνηση – διαφορετικά θα της κοστίσει.

Είναι σαφές, εξάλλου, ότι άλλοι οργανισμοί προχωρούν γρήγορα και αποτελεσματικά σε ουσιαστικές ρυθμίσεις, ενώ άλλοι καθυστερούν είτε διότι προσεγγίζουν τον πελάτη με αρνητική προδιάθεση είτε διότι επιδιώκουν μεγιστοποίηση των κερδών τους. Συμπέρασμα δεύτερο, η κυβέρνηση μπορεί να θέσει συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα ως προς την ρύθμιση των οφειλών. Αν οι συμβάσεις που έχουν υπογραφεί δεν της το επιτρέπουν από τη νομική πλευρά, μπορεί να το κάνει ανεπίσημα. Ως κυβέρνηση έχει δεκάδες τρόπους να ασκήσει πίεση.   Η διαιώνιση του προβλήματος δεν ωφελεί κανένα.

Είναι, εξάλλου, σαφές ότι με την απαγόρευση του Αρείου Πάγου, οι οργανισμοί αυτοί χάνουν ένα από τα πιο σημαντικά – αν όχι το πιο σημαντικό – όπλο που έχουν στα χέρια τους. Οι ρυθμίσεις θα περιοριστούν. Δημοσκοπικά κερδίζει η κυβέρνηση, από οικονομικής πλευράς χάνει.

Ως προς τον εξωδικαστικό συμβιβασμό, από τους πολίτες που ενδιαφέρθηκαν το 50% αποθαρρύνθηκε μόλις είδε τις συνθήκες και απαιτήσεις. Από αυτούς μόνο το 1/3 προχώρησε στην υποβολή στοιχείων. Και από αυτούς, πάλι, μόνο το 17% προχώρησε στην επίλυση.

Το ποσοστό επιτυχίας είναι 2,5% στο σύνολο των αρχικά ενδιαφερομένων, 5% στο σύνολο αυτών που προχώρησαν ζητώντας την επίλυση και μόλις 1 στους 6 έφτασε στην ρύθμιση-επίλυση.  Συμπέρασμα τρίτο, θα υποστήριζα ότι ο μηχανισμός θα πρέπει να βελτιωθεί—διαδικαστικά και ως προς τους στόχους του.

Μία άλλη πτυχή του, που με τις κατάλληλες συνθήκες θα αποτελούσε κέρδος για την κυβέρνηση, θα μπορούσε να είναι η ένταξη στον εξωδικαστικό οφειλών προς το δημόσιο τις οποίες η Ανεξάρτητη Αρχή έχει δυσκολία να εισπράξει –με την έννοια ότι θα πρέπει να φτάσει σε ακραία μέτρα τα οποία έτσι κι αλλιώς δεν θα της αποδώσουν το σύνολο της απαίτησης της. Μία τέτοια γενναιόδωρη λύση είναι win-win για όλους—ο πολίτης διευθετεί ένα χρέος, η Αρχή εισπράττει περισσότερα χρήματα απ’ ότιυπολόγιζε, η κυβέρνηση έχει την επιδοκιμασία των πολιτών.

Μία τελευταία παρατήρηση. Ο υπουργός σωστά παρατήρησε ότι το χρέος δεν φεύγει επειδή έγινε μεταγραφή του από τους ισολογισμούς των τραπεζών στους ισολογισμούς των οργανισμών διαχείρισης. Αν μάλιστα η Eurostat μετρήσει τις εγγυήσεις του δημοσίου απευθείας στο χρέος, τότε τα πράγματα δεν είναι και τόσο ρόδινα. Η επιτάχυνση της λύσης θα βοηθήσει να αποδυναμωθεί η φοβέρα. Κι αν τώρα μερικές απαιτήσεις δεν καλυφθούν, πάλι το κράτος να σώζει τον ελληνικό τραπεζικό τομέα — που μάλλον είναι αθεράπευτος.

Ας είναι η τελευταία φορά. Εξάλλου, για τις ελληνικές τράπεζες ίσως και να μην ισχύει το «too big to fail».

Διαβάστε επίσης

Η Ώρα Έξι Μεγάλων Ανατροπών