Η κλιματική κρίση, η παγίδα της γραμμικής σκέψης και η αναθεώρηση των επενδυτικών προτεραιοτήτων

Είναι γεγονός ότι τα κλισέ δεν αποφεύγονται. Στην προκειμένη περίπτωση των πυρκαγιών που «έχουν την χώρα σε κλοιό», το πρώτο έκανε την εμφάνιση του. Σίγουρα, δεν θα αργήσει να φανεί και το δεύτερο που θα κατηγορεί την κυβέρνηση για ανικανότητα ή και ένα τρίτο που θα ωρύεται για το βαθύ κράτος.

Κατά μία έννοια αυτά τα κλισέ αποδίδουν μία πραγματικότητα – ας το παραδεχτούμε επιτέλους. Είναι, όμως, διαχρονική – «κλοιό πυρκαγιών είχαμε π.χ., και το 1981 και μάλιστα μέσα στην Αθήνα, πολλές κυβερνήσεις έχουν αποδειχθεί ανίκανες να αντιμετωπίσουν προβλήματα και μάλιστα επαναλαμβανόμενα, το βαθύ κράτος δεν δημιουργήθηκε σήμερα και μάλιστα από την κυβέρνηση Μητσοτάκη.

Αν, επιτέλους, θέλουμε να φανούμε χρήσιμοι στην κοινωνία – οπότε και σ’ εμάς τους ίδιους, ας προσπαθήσουμε να σταματήσουμε την προσφυγή στο κλισέ της στείρας κριτικής, στην ανάδειξη της επιφανειακής αυτοκριτικής, στην καταφυγή στην λογική του mea culpa κι ας επιχειρήσουμε πρώτα απ’ όλα τα περιορίσουμε την προβολή της υποκειμενικής αλήθειας και, δεύτερο, να προτείνουμε κάτι το εποικοδομητικό—ίσως τότε να υπάρξει μία ευρύτερη συμφωνία (δεν θεωρώ ότι μπορούμε να μιλάμε για ομοφωνία) ως προς τι είναι και τι μπορεί να είναι αποτελεσματικό.

Η πικρή αλήθεια είναι ότι η κλιματική κρίση είναι εδώ, αναπάντεχα. Χωρίς ομοφωνία ως προς την έλευση της, χωρίς βάσιμο τρόπο για την αντιμετώπιση της. Για προετοιμασία, βέβαια, ούτε συζήτηση να γίνεται. Γίνανε τόσες πολλές που δεν έχουν νόημα πλέον.

Πολλοί μπορούν (και θα το κάνουν) να ψέξουν την κυβέρνηση, το κράτος, την πυροσβεστική, την αστυνομία ακόμη και την …θεία μου για τις καταστροφές στον Αλεξανδρούπολη, στην Κοζάνη, στην Φυλή. Το ίδιο για την Χαβάη, τον Καναδά, την Χιλή. Η απόδοση ευθυνών δεν έχει κανένα νόημα, διότι η ευθύνη είναι συλλογική: είτε προέρχεται από άγνοια, είτε από συμφέρον, είτε από ημιμάθεια. Το ερώτημα είναι ένα λοιπόν: τι κάνουμε από εδώ και πέρα;

Είναι σαφές ότι ο προγραμματισμός που έγινε στον απόηχο του covid, κι ας μην μιλήσουμε για τον υπόλοιπο κόσμο, ας επικεντρωθούμε στην Ε.Ε. ήταν κοντόφθαλμος και μονοδιάστατος. Επικεντρώθηκε στην άμεση σωτηρία της οικονομίας, παραγνωρίζοντας ότι χωρίς τον πλανήτη οικονομία δεν υπάρχει. Αντί να προετοιμάσει για τα χειρότερα που έρχονται, φρόντισε να κλείσει με τσιρότα τις πληγές που είχαν ανοίξει – κι αυτές με την εσωστρέφεια του ισοσκελισμένου ισολογισμού – λες και κανείς δεν είχε άπλετα προειδοποιήσει για τις αλλαγές στις παγκόσμιες ροές υδάτων.

Αν δεν κάνω λάθος από τα 38 δις. που έχει να λαμβάνει η χώρα μας, μόνο το 1,5 δις. αφορά τις υποδομές – σπίτια, δρόμους, γεφύρια, σωστικά μέσα και συνεργεία. Θεωρώ πως ζούμε σε μία νέα πραγματικότητα, οπότε η κατανομή των πόρων από το Ταμείο Ανάκαμψης οφείλει να αναθεωρηθεί και να ξανασκεφτούμε από την αρχή τις προτεραιότητές μας, να σχεδιάσουμε από την αρχή, να υποβάλουμε νέες επενδυτικές προτάσεις. Δεν θα αποφύγομε, βέβαια, τον πόνο – ψυχολογικό, σωματικό, οικονομικό της καταστροφής. Μπορούμε, όμως, οφείλουμε, όμως, να τον περιορίσουμε αν όχι να τον ελαχιστοποιήσουμε.

Στον σύγχρονο κόσμο που τώρα ανατέλλει, η γραμμική σκέψη, ο γραμμικός σχεδιασμός δεν έχει πλέον κανένα νόημα – ακόμη κι αν μιλάμε για το αύριο. Η καμπύλη-καμπάνα των πιθανοτήτων έχει εξαφανιστεί. Αν δεν προσαρμοστούμε στην λογική της αντιμετώπισης του μη αναμενόμενου, η επόμενη ημέρα δεν θα υπάρχει για την μεγάλη πλειοψηφία του ανθρώπινου είδους.

Διαβάστε επίσης:

Πυρκαγιές: Ενισχύεται η βοήθεια από τις ευρωπαϊκές χώρες

Πυρκαγιές στη Βοιωτία: Μαίνονται τέσσερα ξεχωριστά μέτωπα

Παύλος Μαρινάκης: Προ ημερησίας συζήτηση στη Βουλή σε επίπεδο αρχηγών με πρωτοβουλία Μητσοτάκη μετά τις πυρκαγιές