Απασχόληση εργαζομένου σε ανταγωνιστή εργοδότη – Πότε επιτρέπεται – Υποχρεώσεις εργοδότη-εργαζομένου

Αποτελεί υποχρέωση κάθε εργαζομένου, κατά τη διάρκεια της απασχόλησής του σε συγκεκριμένη εργασία, να εκτελεί με επιμέλεια τα καθήκοντα που ανέλαβε και συνακόλουθα υπέχει ευθύνη για τη ζημία που προξενείται  στον εργοδότη από δόλο ή αμέλεια του.

Για τις εργασιακές σχέσεις πριν από την 17η-5-2019, οπότε τέθηκε σε ισχύ ο νόμος 4611/2019, ο εργαζόμενος ευθύνεται κατά την εκτέλεση των καθηκόντων του ακόμα και για ελαφριά αμέλεια, ενώ από την ως άνω ημερομηνία και έπειτα, ο εργαζόμενος που προκάλεσε ζημία στον εργοδότη αμελώς, δύναται να απαλλαγεί των ευθυνών του, ιδίως σε περιπτώσεις ελαφριάς αμέλειας, ή να κατανεμηθεί η ευθύνη μεταξύ εργοδότη και εργαζομένου με γνώμονα τη στάθμιση του επιχειρηματικού κινδύνου του εργοδότη και την ωφέλεια του εργαζομένου από τη σύμβαση.

Σε κάθε περίπτωση, ο εργαζόμενος, κατά την εκτέλεση των καθηκόντων εργασίας του, έχει υποχρέωση επιμελούς διεκπεραίωσης αυτών και υποχρέωση πίστης στον εργοδότη που συνίσταται στην υποχρέωση του να αποφεύγει κάθε βλαπτική ενέργεια σε βάρος του εργοδότη και του επιβάλει ένα σύνολο υποχρεώσεων μεταξύ των οποίων είναι και η υποχρέωση αποφυγής ανταγωνισμού.

Δηλαδή, ο εργαζόμενος προκειμένου να μην τεθεί υπόλογος για τις πράξεις του έναντι του εργοδότη καθ οιονδήποτε τρόπο, οφείλει την καλόπιστη εκπλήρωση των όρων της σύμβασής του και την αποφυγή πράξεων ανταγωνισμού οι οποίες μπορούν να χαρακτηριστούν αθέμιτες. Σημαντικό είναι να επισημανθεί ότι δεν θεωρείται κάθε πράξη ανταγωνισμού αθέμιτη, επισύροντας την ευθύνη του εργαζομένου, αλλά θα πρέπει η πράξη αυτή να αντίκειται στα χρηστά ήθη όπως αυτά γίνονται αντιληπτά από το μέσο κοινωνικό άνθρωπο και από τη χρηστότητα των συναλλακτικών πρακτικών.

Μία προφανής πράξη ανταγωνισμού είναι και η απόσπαση πελατών του εργοδότη εκ μέρους του εργαζόμενου προκειμένου αυτοί να αξιοποιηθούν σε μελλοντική του ανταγωνιστική επαγγελματική δραστηριότητα. Η απόσπαση αυτή πελατών προκειμένου να χαρακτηριστεί αθέμιτη επισύροντας την ευθύνη του εργαζομένου θα πρέπει να έγινε με δόλιες μεθοδεύσεις, δηλαδή με μέσα αντίθετα στην ηθική ομαλότητα των συναλλαγών, όπως η παρότρυνση πελατών προς αθέτηση της υφιστάμενης σύμβασης με τον εργοδότη, η παραπλάνηση και σύγχυση πελατών με αναληθείς δηλώσεις, απαγορευμένη κτήση ονομάτων πελάτη κτλ.

Διαφορετικό είναι το μέτρο των υποχρεώσεων του εργαζομένου κατά το χρόνο που έχει σταματήσει την εργασία του σε συγκεκριμένο εργοδότη και πλέον εργάζεται σε ανταγωνιστική επιχείρηση. Σε αυτή την περίπτωση η απόσπαση πελατείας από τον «πρώην» εργοδότη εκ μέρους του εργαζομένου είναι νόμιμη, υπό το καθεστώς του ελεύθερου ανταγωνισμού, εκτός αν ο εργαζόμενος υπόκειται σε μετασυμβατική απαγόρευση ανταγωνισμού δυνάμει σχετικής ρήτρας που έχει υπογράψει στην σύμβαση του. Εφόσον, δηλαδή, ο εργαζόμενος έχει υπογράψει σχετική ρήτρα στη σύμβασή του, οφείλει να απέχει από τη διενέργεια ανταγωνιστικών πράξεων στην ίδια αγορά με αυτή που δραστηριοποιείται ο πρώην εργοδότης του για ορισμένο χρονικό διάστημα μετά τη λύση της σύμβασής του.

Σημαντικό είναι να τονιστεί, ωστόσο, ότι τέτοιου είδους ρήτρα μπορεί να θεωρηθεί έγκυρη και περιοριστική για τον εργαζόμενο, μόνο εφόσον δεν συνεπάγεται υπέρμετρη δέσμευση για τον ίδιο, δηλαδή μόνο εφόσον δεν καταλύει τη συνταγματικά κατοχυρωμένη ελευθερία της εργασίας του και το εξίσου κατοχυρωμένο δικαίωμα της ελεύθερης ανάπτυξης της οικονομικής ή επαγγελματικής δράσης του. Το κατά πόσον, δε, μια ρήτρα υποχρέωσης αποφυγής ανταγωνισμού θεωρείται υπέρμετρα δεσμευτική για τον εργαζόμενο, και ως εκ τούτου, μη έγκυρη, εξαρτάται από τη χρονική διάρκεια αυτής, την έκταση της κατά τόπο, το είδος της επαγγελματικής δραστηριότητας που απαγορεύτηκε και την παροχή από τον εργοδότη ανάλογης αντιπαροχής προς τη συμβατική δέσμευση του εργαζομένου (ΜΕφΘες 115/2021).

Συνεπώς, ο εργαζόμενος δεν πρέπει να θεωρεί ότι η διενέργεια ανταγωνιστικών πράξεων κατά τη διάρκεια της απασχόλησής του σε συγκεκριμένο εργοδότη και η επιδίωξη ανταγωνιστικής δραστηριότητας μετά τη λήξη της σύμβασης εργασίας του, θεωρείται άνευ ετέρου απαγορευμένη και επισύρουσα δυσμενείς για τον ίδιο συνέπειες, αλλά θα πρέπει να λαμβάνεται υπόψιν η συμφωνία των ανταγωνιστικών ενεργειών του με τις γενικές αρχές των χρηστών ηθών όπως αυτές εξειδικεύονται υπό τις ανωτέρω εκτεθείσες προϋποθέσεις.

Διαβάστε επίσης:

Είναι δυνατή η απόλυση υπαλλήλου μέσω e-mail; – Προβλέπεται κάτι τέτοιο στο ελληνικό δίκαιο;

Ποιοι υπάλληλοι δεν δικαιούνται επιπλέον αμοιβή για υπερωρία και υπερεργασία

Υποχρέωση των εργαζομένων να ελέγχουν τα πιστοποιητικά εμβολιασμού – Κίνδυνος ακόμη και απόλυσης