Λιανός (Επ. Ανταγωνισμού) στο mononews: Γιατί στην Ελλάδα είναι δύσκολο να σπάσουν τα καρτέλ

Μόλις σε δύο περιπτώσεις έφερε αποτελέσματα στη χώρα μας το «πρόγραμμα επιείκειας» που αποτελεί το σημαντικότερο εργαλείο για τις Επιτροπές Ανταγωνισμού στην ΕΕ, εδώ και περίπου 15 χρόνια, στην ανίχνευση καρτέλ στην αγορά. Ο πρόεδρος της Επιτροπής Ανταγωνισμού, Ιωάννης Λιανός. μιλάει στο mononews για τα νέα εργαλεία της Ανεξάρτητης Αρχής στην προσπάθεια αυτή, τους συνεχείς ελέγχους που κάνει στην αγορά ενώ απαντά και σε ερώτηση σχετικά με παλαιότερα δημοσιεύματα που έκαναν λόγο για δυσαρέσκειά του.

Όπως επισημαίνει ο κ. Λιανός σχετικά με τα καρτέλ, στις περισσότερες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης το «πρόγραμμα επιείκειας» έχει πολύ καλά αποτελέσματα.

«Πολύ λίγα καρτέλ μπορούν ανιχνευτούν από την Επιτροπή Ανταγωνισμού. Σε ένα ποσοστό 10-20%. Για αυτό χρησιμοποιούν τα προγράμματα επιείκειας όπου κάποιο μέλος του καρτέλ «καταδίδει» ουσιαστικά, τους υπόλοιπους στην Επιτροπή Ανταγωνισμού και είτε δεν πληρώνει πρόστιμο, είτε έχει μια σημαντική μείωση. Συνεπώς η Επιτροπή Ανταγωνισμού μαζεύει στοιχεία και ξεκινάει η υπόθεση για τους υπόλοιπους. Με αυτό το εργαλείο που εισήγαγε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στο τέλος της δεκαετίας του ’90, έχουν βρεθεί τα περισσότερα καρτέλ στην Ευρώπη».

Γιατί δεν έχει λειτουργήσει το «πρόγραμμα επιείκειας» στην Ελλάδα

Ο ίδιος επισημαίνει ότι το συγκεκριμένο εργαλείο στη χώρα μας δεν έχει λειτουργήσει με την ίδια αποτελεσματικότητα και μέχρι στιγμής υπήρχαν μόνο δύο περιπτώσεις. Εκτιμά ότι δεν έχει δουλέψει, όπως αντίστοιχα και σε άλλες χώρες με τα ίδια χαρακτηριστικά, επειδή, όπως λέει είμαστε μια σχετικά κλειστή οικονομία, δεν έχουμε πολλές ξένες επιχειρήσεις με έδρα στην Ελλάδα, οι οποίες αν υπήρχαν ενδεχομένως να μην είχαν τις σχέσεις που μπορεί να υπάρχουν μεταξύ των ελληνικών επιχειρήσεων.

«Δεν σημαίνει ότι δεν μπορεί να δουλέψει καθόλου αλλά όχι στο σημείο που δουλεύει σε άλλες χώρες της ΕΕ. Δεν είναι κάτι που μπορεί να αλλάξει σχετικά εύκολα, παίρνει χρόνο. Αυτό επηρεάζει τη δυνατότητα της Επιτροπής Ανταγωνισμού να βρίσκει καρτέλ» σημειώνει.

Στην Ελλάδα προκειμένου να υπάρξει ένα άλλο εργαλείο που θα βοηθήσει την Επιτροπή να εντοπίζει καρτέλ, δημιουργήθηκε πριν από περίπου 7-8 μήνες, εκείνο του ανώνυμου πληροφοριοδότη (whistle-blower). «Αυτό μας έχει βοηθήσει πολύ και δουλεύει πάρα πολύ καλά μέχρι τώρα, διότι έρχονται ανώνυμες καταγγελίες και μέσω της πλατφόρμας μπορούμε να έχουμε διάλογο μαζί του. Πλέον μας έχουν έρθει περισσότερες υποθέσεις από όσες μας έχουν φέρει τα προγράμματα επιείκειας» εξηγεί.

«Αν θέλουμε η Επιτροπή Ανταγωνισμού να έχει μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα και αποτρεπτικότητα θα πρέπει να ενισχύσουμε τις δυνατότητες που έχει για έρευνα» σημειώνει ο κ. Λιανός.

Ο κ. Λιανός, ο οποίος επανεξελέγη τακτικό μέλος του διοικητικού συμβουλίου της Επιτροπής Ανταγωνισμού του ΟΟΣΑ για το 2022, στέλνει το μήνυμα στους καταναλωτές ότι η Επιτροπή είναι ανοιχτή σε στοιχειοθετημένες καταγγελίες και ότι υπάρχει πλέον η δυνατότητα να εξετάζονται σύντομα καθώς οι χρόνοι έχουν μειωθεί και έχει απελευθερωθεί από πολύ παλιές υποθέσεις.

«Για αυτό και βλέπετε πολλούς επιτόπιους ελέγχους. Είμαστε η Επιτροπή Ανταγωνισμού η οποία, τουλάχιστον στην Ευρωπαϊκή Ένωση, έχει τους περισσότερους ελέγχους» τονίζει.

Οι ανατιμήσεις και οι δυνατότητες ελέγχων

Στο μέτωπο των ανατιμήσεων και τις αρμοδιότητες που έχει η Ανεξάρτητη Αρχή, ο κ. Λιανός εξηγεί:

«Το ράλι της ανόδου των τιμών είναι ένα παγκόσμιο φαινόμενο. Αυτό που μας ενδιαφέρει εμάς, είναι να δούμε τις περιπτώσεις εκείνες που οι αυξήσεις τιμών οφείλονται είτε σε καρτελ, είτε σε επιχειρήσεις που καταχρώνται της δεσπόζουσας θέσης τους. Αυτές τις αυξήσεις έχουμε αρμοδιότητα να κοιτάμε. Προσπαθούμε λοιπόν να δούμε τις περιπτώσεις εκείνες που βλέπουμε ότι υπάρχουν ενδείξεις για τέτοιου είδους φαινόμενα ή στις περιπτώσεις που θεωρούμε ότι θα έχει σημαντικές επιπτώσεις για τους καταναλωτές».

Στις προτεραιότητες της Επιτροπή Ανταγωνισμού είναι, σύμφωνα με τον κ. Λιανό, να μπορέσει να συνεισφέρει στην προσπάθεια μετριασμού των αποτελεσμάτων της κρίσης που υπάρχει στην εφοδιαστική αλυσίδα. Σημειώνει ωστόσο ότι για να προχωρήσει σε ελέγχους πρέπει προηγουμένως να υπάρχουν υπόνοιες για παραβατικές συμπεριφορές κι όχι όταν απλώς διαπιστώνει αυξήσεις.

Αναφερόμενος για παράδειγμα στους ελέγχους που πραγματοποιήθηκαν στον κλάδο των σούπερ μάρκετ επεσήμανε ότι προηγουμένως χρειάζεται μία μεγάλη προεργασία έρευνας των στοιχειών τα οποία συλλέγονται μέσω της πλατφόρμας που έχει δημιουργηθεί αλλά όσων λαμβάνει η Επιτροπή από την αγορά. «Τα διαδικαστικά δικαιώματα των μερών είναι πολύ σημαντικά λόγω των πιθανών κυρώσεων που μπορεί να επιβληθούν και συνεπώς ο νομοθέτης προστατεύει τις επιχειρήσεις. Πρέπει να είμαστε προσεκτικοί, πάμε όταν υπάρχει εικόνα πως υπάρχουν ενδείξεις παραβατικής συμπεριφοράς» σημειώνει.

Τέλος ο κ. Λιανός σε ερώτηση σχετικά με παλαιότερα δημοσιεύματα και φήμες που έκαναν λόγο για δυσαρέσκειά του σημειώνει ότι «δεν είναι αξιόπιστα. Με την έννοια ότι εάν έχω δυσαρεστηθεί για κάτι, εάν θέλω θα το πω εγώ, μεγάλο παιδί είμαι, δεν χρειάζεται να βάλω κάποιον».

Διαβάστε επίσης:

Επιτροπή Ανταγωνισμού: «Προειδοποιητικές βολές» για ενδεχόμενα καρτέλ λόγω ανατιμήσεων