Στην αντι-ιμπεριαλιστική Βενεζουέλα βασιλεύει το… δολάριο

Στο εμπορικό κέντρο Sambil, οι Βενεζουελάνοι κάνουν τις πρώτες χριστουγεννιάτικες αγορές τους στον ρυθμό του «Ρούντολφ το Ελαφάκι» που ακούγεται να παίζει από τα ηχεία στα Ισπανικά.

Zara, Ben Sherman, Mango, Adidas, Victoria’s Secret, Timberland, Reebok και Guess είναι μερικές από τις μάρκες που έχουν καταστήματα εδώ. Σε όλα αυτά τα καταστήματα, ο κόσμος ξοδεύει αμερικανικά δολάρια.

«Σήμερα αγοράζω μια μπλούζα για την αδερφή μου και ένα πουκάμισο και ένα τζιν για μένα», λέει ο Φελίπε Τουέστα, καθώς περιμένει στην ουρά για να πληρώσει. «Όλα σε δολάρια. Μόλις μου έστειλαν συγγενείς που ζουν στο εξωτερικό», προσθέτει.

Παρά τις δύο δεκαετίες αντι-αμερικανικής ρητορικής από το σοσιαλιστικό κόμμα της Βενεζουέλας και τις συντονισμένες προσπάθειες για την απομάκρυνση του άξονα της οικονομίας από τις ΗΠΑ και προς την Κίνα και τη Ρωσία, το δολάριο γίνεται όλο και περισσότερο μέρος του ζωτικού ιστού της Βενεζουέλας.

Ο πρόεδρος Νικολάς Μαδούρο το παραδέχτηκε πριν από κάποιες μέρες, όταν έπλεξε το εγκώμιο της δολαριοποίησης σε τηλεοπτική συνέντευξη που παραχώρησε.

«Αυτή η διαδικασία που ονομάζουν δολαριοποίηση μπορεί να είναι χρήσιμη για την ανάκαμψη και για την απελευθέρωση των παραγωγικών δυνάμεων της χώρας και για τη λειτουργία της οικονομίας», ανέφερε, για να συμπληρώσει: «Είναι μια βαλβίδα διαφυγής. Δόξα τω Θεώ που υπάρχει».

Ο σοσιαλιστής ηγέτης είναι συνήθως κάθετα αρνητικός για οτιδήποτε προέρχεται από τις ΗΠΑ και έχει κάνει αρκετά βήματα για να «απελευθερώσει» την οικονομία της χώρας του από το αμερικανικό δολάριο, εναγκαλιζόμενος το ευρώ, το γιουάν και το κρυπτονόμισμα petro.

Όμως τα σχόλιά του αντικατοπτρίζουν μια αυξανόμενη πραγματικότητα στη Βενεζουέλα, καθώς η οικονομική πτώση της χώρας επιταχύνεται. Αν μπείτε σε πολλά καταστήματα στο Καράκας αυτές τις μέρες, μπορείτε να πληρώσετε με δολάρια.

«Θα έλεγα ότι περίπου το 70% όλων των πωλήσεών μας είναι τώρα σε δολάρια», δήλωσε η Jennifer Bogarin, ιδιοκτήτρια καταστήματος με παιδικά ρούχα σε ένα εμπορικό κέντρο στο Καράκας. «Έχουν πραγματικά απογειωθεί από τα μέσα του τρέχοντος έτους. Ορισμένοι χρησιμοποιούν ευρώ, αλλά σχεδόν κανείς δεν αγοράζει πια με μετρητά μπολιβάρ».

Μια πρόσφατη μελέτη από την τοπική συμβουλευτική εταιρεία Ecoanalítica διαπίστωσε ότι πάνω από το ήμισυ όλων των χρηματοοικονομικών συναλλαγών στη Βενεζουέλα γίνονται σε ξένο νόμισμα – κυρίως δολάρια.

Στη δεύτερη μεγαλύτερη πόλη της Βενεζουέλας, το Μαρακαΐμπο, κοντά στα σύνορα με την Κολομβία, το ποσοστό είναι 86%.

Οι κάτοικοι της Βενεζουέλας χρησιμοποιούν δολάρια για μεγάλες αγορές – για το 95% των οικιακών συσκευών για παράδειγμα – αλλά και, όλο και περισσότερο, για μικρότερα είδη καθημερινής χρήσης: περισσότερες από τις μισές αγορές τροφίμων έγιναν σε δολάρια, σύμφωνα με τη μελέτη.

Εν μέρει, αυτό είναι συνέπεια της υπερπληθωρισμού. Κανένας δεν θέλει να σέρνει ένα τσουβάλι μπολιβάρ για να πληρώσει για έναν καφέ ή ένα σνακ. Είναι πολύ πιο εύκολο να χρησιμοποιήσει κανείς δολάρια.

Ακόμα και αφού η κυβέρνηση έβγαλε πέντε μηδενικά από το νόμισμα και εξέδωσε ένα σωρό νέα χαρτονομίσματα πέρυσι, το μπολιβάρ δεν έχει αξία. Το μεγαλύτερο νόμισμα που κυκλοφορεί είναι το νόμισμα των 50.000 bolívar, αξίας περίπου 1,6 δολαρίων. Το μικρότερο αξίζει όσο ένα κλάσμα ενός αμερικανικού σεντ. Πηγαίνετε σε ένα μηχάνημα ΑΤΜ και το μέγιστο ποσό που μπορείτε να σηκώσετε ισοδυναμεί με 10 σεντς του αμερικανικού δολαρίου. Ακόμα και όταν οι κάτοικοι της Βενεζουέλας πληρώνουν σε μπολιβάρ, το κάνουν συχνά με χρεωστική κάρτα.

Ο Steve Hanke, ειδικός σε θέματα πληθωρισμού στο Πανεπιστήμιο John Hopkins στις ΗΠΑ, λέει ότι η χώρα διανύει την τρίτη μεγαλύτερη περίοδο υπερπληθωρισμού που έχει καταγραφεί ποτέ – την έχει ξεπεράσει μόνο η Νικαράγουα στα τέλη της δεκαετίας του 1980 και η Ελλάδα κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Το ΔΝΤ προβλέπει πληθωρισμό 200.000% φέτος και 500.000% το επόμενο έτος.

Η δολαριοποίηση είναι επίσης συνέπεια των πρόσφατων κυβερνητικών μέτρων φιλελευθεροποίησης της οικονομίας. Μέχρι το τρέχον έτος θα μπορούσατε να αγοράσετε νόμιμα δολάρια μόνο σε κρατικές δημοπρασίες. Τώρα, θεωρητικά, μπορείτε να τα πάρετε σε ανταλλακτήρια, αν και η προσφορά είναι περιορισμένη.

Η κυβέρνηση αυστηροποίησε τις νόμιμες απαιτήσεις για τα αποθεματικά των τραπεζών, δυσχεραίνοντας τις χορηγήσεις δανείων. Αυτό έχει ωθήσει τους κατοίκους της Βενεζουέλας να ψάξουν αλλού για δάνεια, μερικές φορές σε ξένα νομίσματα.

Τα εμβάσματα είναι επίσης ένας παράγοντας. Πάνω από 4 εκατομμύρια Βενεζουελάνοι έχουν εγκαταλείψει τη χώρα μετά την οικονομική κατάρρευση των τελευταίων ετών και πολλοί στείλουν χρήματα στην πατρίδα, συνήθως σε δολάρια. Περισσότεροι από τους μισούς ανθρώπους στο Μαρακαΐμπο λένε ότι λαμβάνουν χρήματα από το εξωτερικό.

Τέλος, οι οικονομολόγοι λένε ότι οι παρατεταμένες διακοπές ρεύματος που έπληξαν τη Βενεζουέλα αυτό το έτος τροφοδότησαν τη δολαριοποίηση. Όταν τα φώτα σβήνουν, είναι αδύνατο να χρησιμοποιηθούν χρεωστικές κάρτες για συναλλαγές. Οι άνθρωποι αναγκάζονται να επιστρέψουν στα μετρητά και τα δολάρια είναι πιο πρακτικά από τα μπολιβάρ.

Αλλά ενώ ο κ. Μαδούρο περιγράφει αυτή την άτυπη δολαριοποίηση ως «βαλβίδα διαφυγής», οι οικονομολόγοι επιμένουν ότι δεν είναι πανάκεια για την οικονομία, η οποία έχει συρρικνωθεί στο ήμισυ από τότε που ο πρόεδρος ανέλαβε την εξουσία το 2013.

Απλά επειδή το δολάριο κυκλοφορεί δε σημαίνει ότι η οικονομία βελτιώνεται ή ότι η αγοραστική δύναμη των ανθρώπων αυξάνεται», λέει ο Asdrúbal Oliveros, διευθυντής της Econanalítica.

---

© The Financial Times Limited 2024. All Rights Reserved. Not to be redistributed, copied or modified in any way.
mononews.gr is solely responsible for providing this translation and the Financial Times Limited does not accept any liability for the accuracy or quality of the translation.

---