NOMAS στα Φαλάσαρνα

Στο δυτικό άκρο της Κρήτης, τα Φαλάσαρνα Κισσάμου, βρίσκεται το αρχιτεκτονικό ντεμπούτο του àkra studio (η σύμπραξη της Μαντώ Σαμίου και του Δημοσθένη Κούρου), το ξενοδοχειακό συγκρότημα των τριών ισόγειων όγκων NOMAS.

Τρεις γραμμικοί όγκοι σχεδιάζονται λιτά, εξολοκλήρου στο επίπεδο του εδάφους, για να φιλοξενήσουν τα δωμάτια των επισκεπτών (4 δωμάτια 100 τ.μ. και 4 δωμάτια 80 τ.μ.), μια βίλα 200 τ.μ., χώρο υποδοχής, εστιατόριο, χώρο εστίασης, δωμάτια προσωπικού και βοηθητικούς / αποθηκευτικούς χώρους.

Τα δύο συγκροτήματα τοποθετούνται συνευθειακά, στην ανατολική πλευρά του οικοπέδου, ενώ ο τρίτος κτιριακός όγκος τοποθετείται στο δυτικό τμήμα του γηπέδου, απέχοντας κατ’ ελάχιστο 25 μέτρα από τους δύο ανατολικούς κτιριακούς όγκους. Η τοποθέτηση του τρίτου κτιριακού όγκου στο κάτω δυτικό άκρο του οικοπέδου επελέγη ώστε οι υπόλοιποι κτιριακοί όγκοι να μπορούν να έχουν ανεμπόδιστη θέα προς τη θάλασσα. Η επιλογή της ανάπτυξης του συγκροτήματος σε ισόγειο επίπεδο έγινε προκειμένου να μην αλλοιωθεί ο χαρακτήρας της περιοχής, επιπλέον, προκειμένου να μην παρεμποδίζεται η θέα προς τη θάλασσα στα γειτονικά κτίσματα.

Συνολικά, το κτιριακό συγκρότημα απαρτίζεται από δίκλινα και τετράκλινα δωμάτια, βίλα, δωμάτια προσωπικού, χώρο υποδοχής, χώρο εστίασης, αποθηκευτικούς, βοηθητικούς και κοινόχρηστους χώρους. Κάθε κτιριακός όγκος αποτελείται από τρεις επιμήκεις ζώνες. Ανατολικά, η πίσω αυλή με θέα στο βουνό, δυτικά οι γραμμικές κολυμβητικές δεξαμενές με απεριόριστη θέα στο πέλαγος, ενώ στην ενδιάμεση ζώνη οι κτιριακοί όγκοι διακόπτονται από διαμπερείς, ημι-υπαίθριους χώρους που φιλοξενούν τις κοινόχρηστες λειτουργίες κάθε διαμερίσματος. Μέσω των μεγάλων υαλοστασίων, επιτρέπεται η αξιοποίηση των θεάσεων ανατολικά και δυτικά, διαμορφώνοντας μία αδιάσπαστη οπτική συνέχεια μεταξύ βουνού και θάλασσας.

Η πρόσβαση στο ξενοδοχειακό συγκρότημα επιτυγχάνεται από τη νότια πλευρά του οικοπέδου, ενώ η κυρίως πρόσβαση στα δωμάτια επιτυγχάνεται μέσω του χώρου της υποδοχής (reception). Ο επισκέπτης μπορεί να κινηθεί στις διαδρομές από πατημένο χώμα ανάμεσα στα φυτεμένα τμήματα, ενώ περιμετρικά του οικοπέδου υπάρχει διαδρομή η οποία εξυπηρετεί την κίνηση ηλεκτρικών αυτοκινήτων και ταυτόχρονα λειτουργεί επικουρικά για την τροφοδοσία των δωματίων. Το σύνολο του σχεδιασμού ακολουθεί τα πρότυπα προσβασιμότητας και φιλοξενίας, όπως ορίζονται βάση των οδηγιών σχεδιασμού “Σχεδιάζοντας για όλους”.

Μορφολογικά, έχει διατηρηθεί μία κοινή αισθητική προσέγγιση για το σύνολο του σχεδιασμού. Σε επίπεδο κάτοψης, η επίλυση περιλαμβάνει τη χρήση καμπύλων στοιχείων προκειμένου να μειωθεί το μήκος του εκάστοτε συγκροτήματος και να αυξηθούν οι μεταξύ τους αποστάσεις. Τις καμπύλες διαδέχονται τα τριγωνικά στοιχεία, τα οποία παρ’ όλο που αποτελούν συνέχεια του κτιριακού όγκου, ταυτόχρονα, λειτουργούν ως διαχωριστικά τοιχεία για τις κολυμβητικές δεξαμενές. Οι κολυμβητικές δεξαμενές διαφοροποιούνται ογκοπλαστικά από το υπόλοιπο συγκρότημα, παράλληλα όμως, ακολουθούν κοινή σχεδιαστική γραφή. Η εκτόνωση των δωματίων επιτυγχάνεται μέσω των πίσω αυλών από την ανατολική πλευρά και μέσω των υπαίθριων χώρων από τη δυτική πλευρά.

Η δυτική όψη χαρακτηρίζεται από γραμμικότητα και καθαρότητα σε ογκοπλαστικό επίπεδο. Διατηρείται ένας ρυθμός στην αναλογία συμπαγών, υπαίθριων και ημι-υπαίθριων χώρων, παράλληλα, έχει επιτευχθεί ομοιομορφία στα ανοίγματα. Η ανατολική όψη φέρει, επίσης, λιτές γραμμές που συνδυάζονται με κυβιστικά στοιχεία και ποικιλία υλικών. Ιδιαίτερη έμφαση έχει δοθεί στη σχέση μεταξύ ανοιχτών, κλειστών, υπαίθριων και ημι-υπαίθριων χώρων, καθώς και στη συνεχή μεταξύ τους σύνδεση. Τα διαμπερή ανοίγματα σε κάθε δωμάτιο επιτρέπουν την ταυτόχρονη θέαση θάλασσας και βουνού, ενώ παράλληλα επιτυγχάνεται φυσικός αερισμός και φωτισμός.

Βασικό στοιχείο του σχεδιασμού αποτελεί η διατήρηση της ανθρώπινης κλίμακας, ο αρμονικός συνδυασμός υλικών και η μετάφραση της παραδοσιακής Ελληνικής αρχιτεκτονικής μέσα από μία σύγχρονη οπτική. Οι συχνές αναφορές στην παράδοση συναντώνται στις λιτές, καθαρές γραμμές, στη γραμμικότητα των ογκοπλασιών, στον ρυθμό των ανοιγμάτων, στις εσοχές και εξοχές, στα διάτρητα στοιχεία, στη χρωματική παλέτα, στα υλικά, στις υφές, και κυρίως στον τρόπο διαχείρισης της μετάβασης από τους κλειστούς στους ανοιχτούς χώρους. Οι ημι-υπαίθριοι χώροι αποτελούν κύριο στοιχείο της παρούσας μελέτης, έχοντας λάβει υπόψιν ότι ο σχεδιασμός αφορά σε καλοκαιρινό θέρετρο, σε μία περιοχή με υψηλές θερμοκρασίες και δυνατούς ανέμους.

Σημαντικό στοιχείο του σχεδιασμού είναι έμφαση στην ειλικρίνεια των υλικών μέσω της διαμόρφωσης της φέρουσας κατασκευής από σκυρόδεμα και πέτρα. Τα κυρίως υλικά που συναντώνται στην παρούσα πρόταση είναι οπλισμένο σκυρόδεμα, λιθοδομή από τοπική πέτρα, φυσικά επιχρίσματα όπου απαιτείται, μασίφ ξύλο, συμπαγή πέτρινα στοιχεία, μάρμαρο και οξειδωμένο μετάλλο (cor-ten).

Για τη διατήρηση της εντοπιότητας, οι λιθοδομές των τοίχων και της περίφραξης γίνονται από πέτρες της ευρύτερης περιοχής, η χρωματική παλέτα των υλικών, των μεταλλικών στοιχείων και της απόχρωσης του νερού της κολυμβητικής δεξαμενής προσεγγίζουν τη χρωματική παλέτα που συναντάται στο τοπίο.

Τέλος, εξαιρετικής σημασίας είναι η διατήρηση ήπιας διαμόρφωσης του περιβάλλοντος χώρου με σεβασμό στη διατήρηση και ενίσχυση του υπάρχοντος οικοσυστήματος. Η φύτευση του περιβάλλοντος χώρου, έπειτα από γεωπονική μελέτη περιλαμβάνει ενδημικά φυτά της Κρήτης, ενώ στις τοπιακές διαμορφώσεις συναντάται πατημένο κοκκινόχωμα της περιοχής.

Κύριος στόχος της παρούσας μελέτης είναι ο σεβασμός του υφιστάμενου περιβάλλοντος, η διατήρηση μίας λιτής συνθετικής γλώσσας, η ομαλή ένταξη στο παρθένο κρητικό τοπίο, η ανεμπόδιστη θέα σε βουνό και θάλασσα – τελικά, η διαμόρφωση της απόλυτης θερινής εμπειρίας.