Συμβούλιο υπουργών Ενέργειας: Αντίστροφη μέτρηση για τη μάχη του πλαφόν στο φυσικό αέριο και τις περικοπές ενέργειας

Έχει ξεκινήσει η αντίστροφη μέτρηση για το σημαντικό Συμβούλιο υπουργών Ενέργειας της ΕΕ που θα πραγματοποιηθεί την Παρασκευή και ήδη έχουν ξεκινήσει να διαμορφώνονται οι συμμαχίες και οι αντιπαραθέσεις για το πλαφόν στο φυσικό αέριο και τα υπόλοιπα μέτρα για την αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης που έχει προτείνει η Κομισιόν. Εν όψει των εξελίξεων προγραμματίζεται ευρεία σύσκεψη αύριο στο ΥΠΕΝ μεταξύ διαχειριστών (ΑΔΜΗΕ, ΔΕΣΦΑ) ΡΑΕ και προμηθευτών για να συζητηθούν τα θέματα που προκύπτουν για την ενεργειακή αγορά.

Το στοίχημα για την πρόταση για το πλαφόν που θα υιοθετηθεί είναι να πετύχει το στόχο μείωσης των τιμών φυσικού αερίου χωρίς να τίθεται σε κίνδυνο την ασφάλεια εφοδιασμού των κρατών μελών. Υπενθυμίζεται ότι στην προηγούμενη Σύνοδο των υπουργών Ενέργειας, οι υπουργοί 16 κρατών μελών είχαν εναντιωθεί στην πρόταση για επιβολή πλαφόν στο ρωσικό αέριο και είχαν συνταχθεί υπέρ μιας πρότασης για επιβολή πλαφόν γενικά στις εισαγωγές φυσικού αερίου. Από την άλλη πλευρά η Επίτροπος Ενέργειας Κάντρι Σίμσον εναντιώνεται στην επιβολή ενός γενικού πλαφόν και υποστηρίζει την αναγκαιότητα πλαφόν μόνο στο ρωσικό αέριο.

Έτσι ενώ τουλάχιστον  11 χώρες συμφωνούν με την επιβολή ενός γενικού πλαφόν ( Ελλάδα, την Ιταλία, το Βέλγιο και την Πολωνία Ρουμανία, Μάλτα κ.α.) η Επίτροπος Ενέργειας σημειώνει ότι η προσέγγιση προς τη Ρωσία και άλλους εταίρους πρέπει να είναι διαφορετική. Όπως αναφέρει με χώρες όπως οι Νορβηγία, Αζερμπαϊτζάν, Αλγερία μπορεί να γίνει μια προσέγγιση ώστε η τιμή να είναι πιο προσιτή ενώ πρέπει η Ευρώπη να μπορεί να προσελκύει επιπλέον όγκους LNG που χρειάζεται.  Επιμένει στην αναγκαιότητα επιβολής πλαφόν αποκλειστικά στο ρωσικό φυσικό αέριο καθώς όπως λέει είναι άδικο η Ρωσία να μειώνει τις ποσότητες φυσικού αερίου και μπορεί να αυξάνει την τιμή και να έχει μεγαλύτερα έσοδα.  

Ιδιαίτερη σημασία έχουν και οι τελικές αποφάσεις που θα ληφθούν για  τα τρία μέτρα που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή με στόχο την άντληση εσόδων από την αγορά ενέργειας για την οικονομική στήριξη των νοικοκυριών κι επιχειρήσεων απέναντι στις υψηλές τιμές ρεύματος αλλά και στη μείωση της κατανάλωσης.

Μηχανισμός για πλαφόν στη χονδρική και τα άλλα μέτρα

Ιδιαίτερη σημασία για την ελληνική πλευρά έχει ο τρόπος που θα εφαρμοστεί ο Μηχανισμός για την επιβολή πλαφόν στις τιμές χονδρικής ηλεκτρικής Ενέργειας, και ειδικότερα το αν θα επιβάλει σε όλες τις χώρες την εξαίρεση από το Μηχανισμό των μονάδων φυσικού αερίου.

Προσπάθεια της ελληνικής κυβέρνησης, αναφέρουν πληροφορίες είναι να  πετύχει τη συνέχιση της λειτουργίας του Μηχανισμού ανάκτησης εσόδων που έχει σε ισχύ από τον Ιούλιο χωρίς να αρθεί το πλαφόν στις μονάδες φυσικού αερίου. Η πρόταση της Ευρωπαίκής  Επιτροπής είναι να υπάρχει ανώτατη τιμή σε όλες τις άλλες τεχνολογίες (ΑΠΕ, πυρηνικά, υδροηλεκτρικά χωρίς αποθήκευση, λιγνίτη, βιοκαύσιμα και γεωθερμία) πλην του αερίου.  Ωστόσο, άλλες πληροφορίες αναφέρουν ότι το ελληνικό ΥΠΕΝ έχει προεξοφλήσει ότι θα εξαιρεθούν τελικά οι μονάδες παραγωγής ενέργειας από φυσικό αέριο και γι αυτό ήδη ανακοίνωσε το Ειδικό Τέλος για τη χρήση φυσικού αερίου 10 ευρώ /MWh στις μονάδες παραγωγής ενέργειας από φυσικό αέριο.

Σημειώνεται, ότι το προσχέδιο της Κομισιόν αναφέρει ότι  πλαφόν δε θα πρέπει να εφαρμόζεται σε τεχνολογίες με υψηλό οριακό κόστος σε σχέση με το καύσιμο που χρησιμοποιούν για την παραγωγή τους, όπως το φυσικό αέριο, ο άνθρακας, καθώς και σε ειδικές τεχνολογίες όπως το demand response και η αποθήκευση.
Επίσης, αναφέρει ότι για να προληφθούν κίνδυνοι ασφάλειας επάρκειας τα κράτη- μέλη θα μπορούν να θέτουν υψηλότερο πλαφόν για παραγωγούς με υψηλότερο επενδυτικό και λειτουργικό κόστος, σε σχέση με το ευρωπαϊκό πλαφόν.

 Η μείωση κατανάλωση ενέργειας, με περικοπές στη χρήση της κατά 5%  στις ώρες αιχμής είναι ακόμη ένα μέτρο που βρίσκεται στο επίκεντρο. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ορίζει πως το μέτρο αυτό πρέπει να είναι υποχρεωτικό, ενώ η ελληνική πλευρά επιδιώκει τη μετατροπή του σε προαιρετικό. Υπενθυμίζεται ότι για το προτεινόμενο μέτρο υπάρχει έντονη αντίδραση της εγχώριας βαριάς βιομηχανίας, η οποία επιχειρηματολογεί με την απώλεια της ανταγωνιστικότητας της στις ξένες αγορές.

Τέλος, η συνεισφορά αλληλεγγύης ή έκτακτη φορολόγηση κατά 33% των υπερκερδών των πετρελαϊκών ομίλων και των διυλιστηρίων, είναι ένα θέμα που  η ελληνική κυβέρνηση προτίθεται να εφαρμόσει με έκτακτη φορολόγηση με 33% των πρόσθετων κερδών του 2022 στα ελληνικά διυλιστήρια, ωστόσο αντιδρά έντονα το λόμπυ των ευρωπαϊκών πετρελαϊκών εταιρειών.

Επίσης, αξίζει να σημειωθεί ότι άλλες προτάσεις της ΕΕ βρίσκονται στο στάδιο των εργασιών – συμπεριλαμβανομένης της στήριξης ρευστότητας για τις ενεργειακές εταιρείες και πρόσθετων μέτρων για τη μείωση των τιμών του φυσικού αερίου.