Από το 2026 αναμένεται η πρώτη ουσιαστική ανακούφιση στο κυκλοφοριακό της Αττικής, με την ολοκλήρωση παρεμβάσεων στον κόμβο της Μεταμόρφωσης, όπως ανακοίνωσε χθες ο Υπουργός Υποδομών και Μεταφορών Χρίστος Δήμας. Οι μελέτες ξεκινούν άμεσα και το έργο, που θα υλοποιηθεί από τη ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ χωρίς καμία αύξηση στα διόδια, εκτιμάται ότι θα μειώσει τις καθυστερήσεις κατά τουλάχιστον 50% στις ώρες αιχμής. Την ίδια στιγμή, ο τριπλός κόμβος Σκαραμαγκά μπαίνει σε τροχιά διαγωνισμού, σηματοδοτώντας την επανεκκίνηση κρίσιμων έργων υποδομής με στόχο την αποσυμφόρηση βασικών αρτηριών, όπως είναι η λεωφόρος Κηφισού.

Σε εκκρεμότητα παραμένουν ωστόσο παρεμβάσεις, όπως η παράκαμψη Ελευσίνα–Οινόφυτα, οι επεκτάσεις της Αττικής Οδού προς Ραφήνα και Λαύριο, καθώς και μεγάλα έργα όπως η σήραγγα Ηλιουπόλεως, η λεωφόρος Κύμης και η επέκταση του μετρό προς Ίλιον, με ορισμένα εξ αυτών να εντάσσονται στο μοντέλο των πρότυπων προτάσεων, το οποίο έχει ήδη βγάλει από το συρτάρι του το Υπουργείο.

1

Βλέποντας  την μεγάλη εικόνα και ακούγοντας τον πρόεδρο του Συλλόγου Ελλήνων Συγκοινωνιολόγων, Θάνο Τσιάνο, στο 8ο Συνέδριο Υποδομών και Μεταφορών ITC, η Αττική δεν έχει γνωρίσει ουσιαστικές παρεμβάσεις στο κυκλοφοριακό από το 2004, γεγονός που καθιστά αναγκαίες ακόμη και μικρές, στοχευμένες βελτιώσεις. Όπως αναφέρει έργα όπως η σύνδεση Ελευσίνας – Θήβας και ο νέος κόμβος Σκαραμαγκά θα συμβάλουν στη μείωση της πίεσης στον Κηφισό, όμως μέχρι να υλοποιηθούν η συμφόρηση θα εντείνεται. Κρίσιμη θεωρείται και η αναβάθμιση της Λεωφόρου Βουλιαγμένης, που θα πρέπει να ολοκληρωθεί πριν από τη λειτουργία του Ελληνικού, ενώ η επέκταση της Λεωφόρου Κύμης θα αποτελέσει σημαντική διέξοδο για την κυκλοφορία.

Παρεμβάσεις στον κόμβο Μεταμόρφωσης

Στο πεδίο των εξελίξεων, ο υπουργός Υποδομών, όπως ανακοινώθηκε, ζήτησε μόλις χθες από τη ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, παραχωρησιούχο εταιρεία της Αττικής Οδού, να ξεκινήσει άμεσα τις μελέτες για την παρέμβαση στον κόμβο της Μεταμόρφωσης, έναν από τους πιο πολυσύχναστους κόμβους της Αττικής, που συνδέει την Αττική Οδό με την Εθνική Οδό. Το έργο στοχεύει στην επίλυση της χρόνιας συμφόρησης που δημιουργείται από τη συνένωση των ροών των οχημάτων από Ελευσίνα και Αεροδρόμιο σε μία μόνο λωρίδα.

Συγκεκριμένα, προβλέπεται η δημιουργία δύο ξεχωριστών κλάδων εισόδου (από Αεροδρόμιο–Λαμία και από Ελευσίνα–Λαμία) σε απόσταση 150 μέτρων, ώστε να αποφεύγεται ο «λαιμός μπουκαλιού» που προκαλεί καθημερινό μποτιλιάρισμα. Η υλοποίηση θα γίνει χωρίς αύξηση διοδίων, ενώ το έργο αναμένεται να ολοκληρωθεί έως το 2026. Η εκτίμηση είναι πως θα βελτιωθεί η ροή της κυκλοφορίας κατά περίπου 50%, μειώνοντας την ταλαιπωρία για χιλιάδες οδηγούς.

Χωρίς το υπουργείο να έχει θέσει αυστηρά χρονοδιαγράμματα στην ανάδοχο εταιρεία, εκτιμά πως άμεσα θα έχει στα χέρια του τις επίμαχες μελέτες.

Τέλος, η λύση υλοποιείται χωρίς ανάγκη νέων απαλλοτριώσεων, με χαμηλό κόστος και σχετικά μικρή όχληση κατά την κατασκευή.

Ο νέος τριπλός κόμβος Σκαραμαγκά

Παράλληλα, το Υπουργείο δρομολογεί το μεγάλο έργο του τριπλού κόμβου Σκαραμαγκά, συνολικού προϋπολογισμού 70 εκατ. ευρώ. Ο διαγωνισμός όπως ανακοίνωσε ο κ. Δήμας, αναμένεται να προκηρυχθεί τον Οκτώβριο, με την κατασκευή να διαρκεί περίπου 36 μήνες από την υπογραφή της σύμβασης. Εφόσον οι διαδικασίες τρέξουν σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα, το έργο εκτιμάται ότι θα δοθεί στην κυκλοφορία το 2029.

Ο νέος κόμβος στοχεύει στη μείωση της διέλευσης βαρέων οχημάτων από το κέντρο, δίνοντας παράλληλα «ανάσα» στην πολυσύχναστη λεωφόρο Κηφισού. Το έργο θεωρείται κομβικής σημασίας για το Θριάσιο Πεδίο – περιοχή που αναπτύσσεται ραγδαία στον τομέα της βιομηχανίας και των logistics, αλλά αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήματα κυκλοφοριακής συμφόρησης.

Ο κόμβος Σκαραμαγκά αποτελεί τμήμα ενός ευρύτερου οδικού σχεδίου μήκους 7,4 χιλιομέτρων, που προβλέπει τη σύνδεση της Δυτικής Περιφερειακής Λεωφόρου Αιγάλεω με τη Λεωφόρο Σχιστού και την Εθνική Οδό Αθηνών–Κορίνθου. Στο πλαίσιο αυτό περιλαμβάνεται η δημιουργία δύο νέων ανισόπεδων κόμβων (Σκαραμαγκά και Ναυπηγείων), η αναβάθμιση του κόμβου Σχιστού, καθώς και η αναδιαμόρφωση της Εθνικής Οδού με τρεις λωρίδες ανά κατεύθυνση στο κρίσιμο τμήμα.

Ελευσίνα – Οινόφυτα

Στις βασικές προτεραιότητες αλλά και στα έργα που έχουν παγώσει συγκαταλέγεται η οδική σύνδεση Ελευσίνα – Οινόφυτα, ένα έργο που αναμένεται να αποσυμφορήσει την Αττική Οδό και να αποτελέσει σημαντική υπέρβαση πέρα από τα στενά όρια του Λεκανοπεδίου. Επειδή όμως πρόκειται να ενταχθεί στο πλαίσιο των Πρότυπων Προτάσεων, απαιτείται πρώτα να ολοκληρωθεί η σχετική νομοθέτηση, την οποία –σύμφωνα με τις τελευταίες πληροφορίες– το υπουργείο εξετάζει διεξοδικά.

Όπως αποκάλυψε εξάλλου πρόσφατα ο υφυπουργός Υποδομών, Νίκος Ταχιάος, η κυβέρνηση ετοιμάζει νέες τροπολογίες στον νόμο για τις Πρότυπες Προτάσεις, προκειμένου να διευκολυνθεί η εφαρμογή τους στην πράξη.

Υπενθυμίζεται πως από τον Μάιο του 2023 βρίσκεται στο στάδιο αξιολόγησης η πρόταση της ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ για τη νέα οδική αρτηρία Ελευσίνας – Οινοφύτων, η οποία είναι γνωστή και ως «παράκαμψη της Αττικής». Στόχος της είναι η αποφόρτιση του Κηφισού, καθώς ο νέος κλειστός αυτοκινητόδρομος θα παρακάμπτει το κεντρικό δίκτυο της πρωτεύουσας, δίνοντας διέξοδο κυρίως στη βαριά κυκλοφορία φορτηγών.

Αν και το έργο θεωρείται τεχνικά ώριμο, η έγκρισή του καθυστερεί, αφού η εξέλιξη συνδέεται άμεσα με την ενεργοποίηση του θεσμού των πρότυπων προτάσεων.

Σήραγγα Ηλιουπόλεως

Από την άλλη, η επέκταση της σήραγγας Ηλιουπόλεως συνεχίζει να συναντά σημαντικά εμπόδια, καθώς μέχρι σήμερα δεν έχει ακόμη προσδιοριστεί με σαφήνεια ο μηχανισμός χρηματοδότησης των απαιτούμενων μελετών, με αποτέλεσμα να καθυστερεί η συνολική ωρίμανση του έργου.

Στο μεταξύ, η πρόταση για τη δημιουργία της «Σήραγγας Ηλιούπολης» παραμένει ενεργή, καθώς αποτελεί αντικείμενο μελέτης που έχει εκπονηθεί από τη Lamda Development ήδη από το 2022. Ωστόσο, το Υπουργείο δεν έχει προχωρήσει ακόμη σε επίσημη αξιολόγηση της πρότασης, κυρίως εξαιτίας του ιδιαίτερα υψηλού κόστους που απαιτεί τόσο για την κατασκευή όσο και για τη συνολική της χρηματοδότηση.

Υπενθυμίζεται επίσης για το Ελληνικό πως η υπογειοποίηση της λεωφόρου Ποσειδώνος αναμένεται να ολοκληρωθεί το φθινόπωρο του 2026, ενώ περίπου ένα χρόνο αργότερα προβλέπεται να έχουν ολοκληρωθεί και οι ράμπες πρόσβασης, ενώ σε πρόσφατη συνάντηση με στελέχη του Υπουργείου Υποδομών, η Lamda υπέβαλε αίτημα για τον καθορισμό του αρμόδιου φορέα λειτουργίας της υπογειοποιημένης αρτηρίας.

Η σήραγγα, μήκους άνω των τριών χιλιομέτρων, θα διαθέτει τρεις λωρίδες κυκλοφορίας ανά κατεύθυνση, χωρίς ενδιάμεσες εξόδους, και θα ενώνει τη Δυτική Περιφερειακή Υμηττού (Καισαριανή) με τη Λεωφόρο Βουλιαγμένης, στα όρια Αγίου Δημητρίου – Ηλιούπολης, κοντά στον σταθμό «Άγιος Δημήτριος». Η νέα διαδρομή θα μειώσει τον χρόνο διέλευσης από τα σημερινά 30 λεπτά σε μόλις 1-2 λεπτά. Το έργο εντάσσεται στις προτάσεις του σχήματος ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ – Άκτωρ Παραχωρήσεις – ΑΒΑΞ, που περιλαμβάνουν επίσης την επέκταση της Αττικής Οδού προς το λιμάνι της Ραφήνας (13 χλμ.) και τη σύνδεση με το Λαύριο, ενισχύοντας την πρόσβαση σε δύο κομβικά λιμάνια της Αττικής.

Λεωφόρος Κύμης

Η επέκταση της λεωφόρου Κύμης, που προβλέπεται να συνδεθεί με την Εθνική Οδό στον κόμβο Καλυφτάκη, αποτελεί ένα από τα έργα που θα μπορούσαν να δώσουν σημαντική ανάσα στη Μεταμόρφωση. Παρά τα οφέλη της, το έργο παραμένει σε εκκρεμότητα εξαιτίας χρηματοδοτικών δυσκολιών και δικαστικών εμπλοκών, αφήνοντας το πρόβλημα άλυτο. Σε πιο μακροπρόθεσμο ορίζοντα, η κατασκευή της πολυσυζητημένης αυτής επέκτασης θεωρείται κομβικής σημασίας για την αποσυμφόρηση του δικτύου.

Υπενθυμίζεται πως το 2022 ξεκίνησε ο διαγωνισμός υλοποίησης της από το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών και μειοδότης ήταν το σχήμα ΤΕΡΝΑ-AKTOR.

Το έργο μήκους 3,8 χιλιομέτρων έχει τεχνικά δρομολογηθεί με την επιλογή του ανάδοχου σχήματος, ωστόσο παραμένει «παγωμένο» λόγω ενστάσεων που έχουν κατατεθεί, κυρίως από τον Δήμο Ηρακλείου, και λόγω χρηματοδοτικών εκκρεμοτήτων.

Ειδικότερα, η σύνδεση της Λ. Κύμης με τον κόμβο Καλυφτάκη εκτιμάται ότι θα δημιουργούσε έναν εναλλακτικό διάδρομο και θα αποσυμφόριζε καθοριστικά την Αττική Οδό, ιδιαίτερα στο «ασφυκτικό» τμήμα Μεταμόρφωσης – Δουκίσσης Πλακεντίας.

Υπενθυμίζεται πως η  κατασκευή της επέκτασης της Λεωφόρου Κύμης προς την Αττική Οδό αποτελεί ένα από τα τέσσερα κρίσιμα έργα υποδομής που έχουν σχεδιαστεί για να ενισχύσουν τη λειτουργικότητα του οδικού δικτύου της Αττικής και να περιορίσουν τη συνεχιζόμενη κυκλοφοριακή πίεση. Μαζί με τις προβλεπόμενες επεκτάσεις προς Ραφήνα, Λαύριο και Ελληνικό. Η επέκταση της Λ. Κύμης, η οποία προγραμματίζεται να ολοκληρωθεί εντός τετραετίας, αναμένεται να εξυπηρετεί καθημερινά περίπου 30.000 οχήματα. Θα διασφαλίζει τη γρήγορη και άμεση σύνδεση του κέντρου της Αθήνας – με περιοχές όπως το Ψυχικό, το Χαλάνδρι και το Μαρούσι – με τον βασικό εθνικό οδικό άξονα Αθηνών – Λαμίας, στο ύψος της Κηφισιάς.

Επέκταση προς Ίλιον

Η επέκταση της Γραμμής 2 του μετρό προς το Ίλιον, με τρεις νέους σταθμούς (Παλατιανή, Ίλιον, Άγιος Νικόλαος), αποτελεί μέχρι στιγμής το μοναδικό έργο μέσου σταθερής τροχιάς που διαθέτει ολοκληρωμένες περιβαλλοντικές αδειοδοτήσεις.

Παρά τη σημασία του, το έργο προϋπολογισμού 550 εκατ. ευρώ παραμένει «παγωμένο». Η ένταξή του στο ΕΣΠΑ 2021–2027 δεν έχει οριστικοποιηθεί, παρότι έχουν διασφαλιστεί κάποιοι περιορισμένοι πόροι, ενώ ο διαγωνισμός που είχε προαναγγελθεί από το 2023 δεν έχει ακόμα προκηρυχθεί. Εφόσον οι διαδικασίες κινηθούν μέσα στο 2025, η κατασκευή θα μπορούσε να εκκινήσει το 2026.

Η λειτουργία της νέας επέκτασης θα μειώσει δραστικά τους χρόνους μετακίνησης: η διαδρομή Ίλιον – Ελληνικό θα διαρκεί περίπου 30–35 λεπτά, ενώ η Ίλιον – Ομόνοια μόλις 15 λεπτά. Ωστόσο, καθώς στην τρέχουσα προγραμματική περίοδο πρέπει να προχωρήσει η Γραμμή 4 του μετρό στην Αθήνα, που ήδη κατασκευάζεται, αλλά και η βορειοδυτική επέκταση του μετρό Θεσσαλονίκης, παραμένει ασαφές αν θα είναι εφικτή η ταυτόχρονη χρηματοδότηση τριών τόσο μεγάλων έργων.

Διαβάστε επίσης:

Αττική Οδός: Εντολή στη ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ για να δημιουργηθεί νέα έξοδος στη Μεταμόρφωση – Καμία αναπροσαρμογή των διοδίων

Γιατί ο ΑΚΤΩΡ βάζει «μπλόκο» στο Μητροπολιτικό Πάρκο Αέναον

ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ: Εκδίδει ομόλογο 500 εκατ. με στόχο επενδύσεις, εξαγορές και αποπληρωμή δανεισμού