Ανδρέας Πετροπουλέας (Elpedison): Πάμε στα βράχια, όλη η Ευρώπη μαζί -Aδιέξοδη η άναρχη ενεργειακή ανάπτυξη

Τα αδιέξοδα που έχει δημιουργήσει η ενεργειακή μετάβαση που οδηγεί η Ευρώπη  χωρίς συνοχή και χωρίς μακρόπνοο σχεδιασμό “θα μας ρίξουν στα βράχια όλους μαζί”,  είπε χθες   ο Διευθυντής Διαχείρισης Ενέργειας της Elpedison, Ανδρέας Πετροπουλέας, μιλώντας χθες στο συνέδριο του ΙΕΝΕ, για την αγορά ενέργειας. Ανέλυσε τον τρόπο που η ίδια η αγορά ενέργειας παγιδεύεται σε αδιέξοδα αφού δεν έχει προηγηθεί σωστός σχεδιασμός της παραγωγής με βάση τη  ζήτηση.

Το αποτέλεσμα είναι περικοπές που αυξάνονται και  εξαγωγές ενέργειας, που κάνει η Ελλάδα σε τιμές που είναι σαν να επιδοτούνται από τους πολίτες. Η ζήτηση μένει στάσιμη και δεν μπορεί να ανέβει με το δημογραφικό και την έλλειψη παραγωγικότητας, ενώ η υπερπαραγωγή των ΑΠΕ συνεχίζεται  και η αποθήκευση  θα ακολουθεί το ίδιο ανοργάνωτο και χωρίς σχεδιασμό μοντέλο.  Και από την άλλη η Ευρώπη έχει τεράστιες ανάγκες σε επενδύσεις για δίκτυα που ξεπερνούν τα 2 τρισ ευρώ, και συνεχίζει να πληρώνει πολύ ακριβά μια ενεργειακή μετάβαση, που κάνει μόνη της, με αποτέλεσμα να μειώνονται οι εκπομπές  διοξειδίου μόνο στην Ευρώπη που ματώνει για να το πετύχει και φτωχοποιείται, αλλά να αυξάνονται σε όλο τον κόσμο.

Οι περικοπές ΑΠΕ: σύμπτωμα ενός κορεσμένου συστήματος

Ο κ. Πετροπουλέας, μίλησε για τη συνεχή άνοδο των περικοπών στο ελληνικό σύστημα, που το 2025 μέχρι τον Οκτώβριο  είναι ήδη διπλάσιες από πέρσι και ξεπερνούν ήδη το 1,8 TWh, με προοπτική να αυξηθούν ως το τέλος του έτους.

Παρά τη ραγδαία ανάπτυξη φωτοβολταϊκών και αιολικών μονάδων, η ζήτηση στην Ελλάδα παραμένει στάσιμη, γύρω στα 51 TWh, εξαιτίας της απουσίας παραγωγικών επενδύσεων και της δημογραφικής συρρίκνωσης. Έτσι, η υπερπροσφορά ηλεκτρικής ενέργειας οδηγεί σε φαινόμενα «κανιβαλισμού» μεταξύ των ίδιων των ΑΠΕ, καθώς παράγουν ταυτόχρονα και σε ώρες που η τιμή μηδενίζεται.

Η κατάσταση γίνεται ακόμη πιο προβληματική όταν η περίσσεια ενέργειας εξάγεται σε μηδενικές τιμές προς τις γειτονικές χώρες, ενώ ο Έλληνας καταναλωτής εξακολουθεί να πληρώνει υψηλές τιμές λιανικής. Όπως σημείωσε ο Πετροπουλέας, «επιδοτούμε τις εξαγωγές μας», μετατρέποντας την επιτυχία της πράσινης μετάβασης σε οικονομικό βάρος για τη χώρα.

Το αδιέξοδο της αποθήκευσης

Η αποθήκευση ενέργειας, που παρουσιάζεται ως λύση στα προβλήματα των ΑΠΕ, κινδυνεύει να εξελιχθεί επίσης σε νέα ενεργειακή φούσκα. Οι μπαταρίες, χωρίς συνολικό σχεδιασμό, ενδέχεται να αναπαράγουν τα ίδια λάθη: υπερπληθώρα έργων χωρίς μελέτη αναγκών και χωρίς εξασφαλισμένο μοντέλο απόδοσης.
Αν όλες οι μονάδες αποθήκευσης φορτίζουν και εκφορτίζουν ταυτόχρονα,  δεν θα κερδίζουν τίποτα — «θα φορτίσουν με μηδέν και θα ξεφορτίσουν με μηδέν», προειδοποιεί ο Πετροπουλέας. Χωρίς σχεδιασμό, το οικονομικό κίνητρο (το λεγόμενο arbitrage)  που θα δίνει κέρδη στην αρχή, μετά θα  εξαφανίζεται και οι επενδύσεις καθίστανται ασύμφορες.

Το ακριβό ενεργειακό μείγμα της Νοτιοανατολικής Ευρώπης

Σχετικά με την τιμή της ενέργειας είπε ότι στην Ελλάδα είναι η χαμηλότερη στην Νοτιοανατολική Ευρώπη. Και εξήγησε ότι οι τιμές  στη ΝΑ Ευρώπη είναι ακριβές γιατί το ενεργειακό μίγμα βασίζεται σε ορυκτά καύσιμα όπως ο άνθρακας, ο λιγνίτης και το φυσικό αέριο, σε αντίθεση με τη Δυτική Ευρώπη όπου κυριαρχεί η πυρηνική ενέργεια. Το αποτέλεσμα είναι ένα ενεργειακό μείγμα με υψηλό μεταβλητό κόστος, που καθιστά την ενέργεια πιο ακριβή χωρίς να αυξάνει τα κέρδη των παραγωγών — τα χρήματα πηγαίνουν απλώς στην κάλυψη του κόστους καυσίμου.

 Όπως επισήμανε ο Πετροπουλέας, η ήπειρος «αυτοκτονεί» ενεργειακά, επενδύοντας δισεκατομμύρια για να μειώσει ελάχιστα τις εκπομπές CO₂, ενώ χάνει την ανταγωνιστικότητά της σε παγκόσμιο επίπεδο.

Έλλειψη σχεδιασμού: το κοινό νήμα όλων των προβλημάτων

Όλα τα παραπάνω —οι περικοπές, το αδιέξοδο της αποθήκευσης, το ακριβό ενεργειακό μείγμα— καταλήγουν σε ένα κοινό αίτιο: την απουσία στρατηγικού σχεδιασμού. Η ενεργειακή μετάβαση στην Ευρώπη και στην Ελλάδα προχώρησε χωρίς να υπολογιστεί η πραγματική ζήτηση, η χωρητικότητα του δικτύου και η ανάγκη για ευελιξία. Αντί για έναν ισορροπημένο σχεδιασμό που θα εξασφάλιζε σταθερότητα και βιωσιμότητα, επικράτησε η λογική της άναρχης επέκτασης.

Ο Ανδρέας Πετροπουλέας κλείνει με μια προειδοποίηση: η Ευρώπη βαδίζουμε προς τα βράχια όλοι μαζί, αφού λειτουργεί χωρίς οργάνωση και στρατηγικό σχεδιασμό.