Η αύξηση του πληθυσμού, η ταχεία αστικοποίηση, η οικονομική κρίση και η κλιματική αλλαγή προκαλούν μείωση της διαθεσιμότητας του νερού, υποβάθμιση της ποιότητάς του και εποχιακή έλλειψη νερού.
Για αυτό και η επαναχρησιμοποίηση και η ανακύκλωση του νερού αποκτά ολοένα και μεγαλύτερη δυναμική στη Βιώσιμη Ανάπτυξη των πόλεων, αναδεικνύοντας τον κεντρικό ρόλο του νερού μέσα από το τρίπτυχο νερό – ενέργεια – ύλη στο οποίο εστιάζει η κυκλική οικονομία. Ιδιαίτερη σημασία έχει όμως και η ευέλικτη και αποκεντρωμένη επαναχρησιμοποίηση του νερού ώστε να μπορεί να γίνεται τοπικά όπου υπάρχει ανάγκη.
Η ΕΥΔΑΠ, στο πλαίσιο των εφαρμογών των αρχών της κυκλικής οικονομίας, υλοποιεί ερευνητικά προγράμματα που στοχεύουν στην αποκεντρωμένη επαναχρησιμοποίηση με την αξιοποίηση υγρών λυμάτων κατευθείαν από το δίκτυο αποχέτευσης, μέσω της τεχνικής εξόρυξης αποχέτευσης (Sewer Mining).
Η τεχνολογία Sewer Mining είναι μια είναι μια αποκεντρωμένη, ευέλικτη και αυτόνομη λύση κυκλικής οικονομίας για την επαναχρησιμοποίηση νερού με την οποία:
- Εξάγονται λύματα απευθείας από το τοπικό δίκτυο αποχέτευσης που βρίσκεται κάτω από κάθε σημείο μιας πόλης
- Γίνεται επεξεργασία των λυμάτων σε φορητή μονάδα στο σημείο της ζήτησης
- Παράγεται νερό υψηλής ποιότητας κατάλληλο για άρδευση χώρων πρασίνου, εμπλουτισμό υπόγειων υδάτων και άλλες χρήσης της πόλης (πλύσιμο δρόμων, πυρασφάλεια κ.ά.)
Για την επεξεργασία γίνεται χρήση της τεχνολογίας μεμβρανών MBR, πρόσθετη βιολογική επεξεργασία και απολύμανση με ακτινοβολία UV.
Τα υπολείμματα της επεξεργασίας μπορούν να επιστρέψουν στην αποχέτευση για να υποβληθούν σε επεξεργασία από μια τυπική μονάδα επεξεργασίας λυμάτων ή να επαναχρησιμοποιηθούν για την παραγωγή πολύτιμου κομπόστ πλούσιου σε θρεπτικά συστατικά.
Πώς λειτουργεί
Η τεχνολογία Sewer Mining, αποτελεί ουσιαστικά μια κινητή μονάδα επεξεργασίας λυμάτων, που μπορεί να εξαγάγει τα λύματα από τους τοπικούς υπονόμους και να τα επεξεργάζεται άμεσα, παρέχοντας νερό έτοιμο προς χρήση στο σημείο της ζήτησης, ακόμη και σε πυκνά αστικά περιβάλλοντα.
Η ΕΥΔΑΠ, πρωτοπορεί στην Ελλάδα, και από το 2021, είναι υπεύθυνη για τη λειτουργία δύο Πρότυπων Μονάδων Παραγωγής Νερού Επαναχρησιμοποίησης εφαρμόζοντας τις νέες τεχνολογίες καθαρισμού και παραγωγής επαναχρησιμοποιούμενου νερού
H πρώτη Μονάδα έχει τοποθετηθεί στο Φυτώριο του Δήμου Αθηναίων, στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού ερευνητικού προγράμματος NEXT-GEN, ως αποτέλεσμα της συνεργασίας της ΕΥΔΑΠ με το ΕΜΠ, την εταιρεία Chemitec και τον Δήμο.
Η Μονάδα παράγει καθημερινά 25 κυβικά μέτρα ανακυκλωμένου νερού το οποίο ελέγχεται από το Χημικό Εργαστήριο Ερευνητικών & Περιβαλλοντικών Εφαρμογών της ΕΥΔΑΠ ως προς την εναρμόνιση με τις απαιτήσεις της Νομοθεσίας και χρησιμοποιείται για την άρδευση εκτάσεων καλλωπιστικών φυτών στις εγκαταστάσεις του Δήμου στο Γουδί.
Η δεύτερη Μονάδα λειτουργεί από το 2016 στις εγκαταστάσεις της Εταιρείας στη Μεταμόρφωση, μετά την επιτυχημένη ολοκλήρωση του έργου DESSIN, και το ανακυκλωμένο νερό χρησιμοποιείται για την άρδευση του περιβάλλοντα χώρου.
Τα κοινωνικά και περιβαλλοντικά οφέλη της τεχνολογίας Sewer Mining είναι σημαντικά, καθώς:
- Λειτουργεί σταθερά και εξασφαλίζει αποτελεσματική επεξεργασία νερού
- Παράγει επιτόπου υψηλής ποιότητας νερό άρδευσης σε πυκνά αστικά περιβάλλοντα
- Μπορεί να συνδυαστεί με παραγωγή λιπάσματος για επιτόπου διάθεση
- Περιορίζει τις απορροές, το κόστος μεταφοράς λυμάτων και της ζήτησης πόσιμου νερού, προστατεύοντας τους φυσικούς πόρους
- Εντάσσεται σε αποκεντρωμένες, κυκλικές και οικονομικές λύση με περιορισμένο περιβαλλοντολογικό αποτύπωμα
- Ενισχύει την ανθεκτικότητα των πόλεων στην κλιματική αλλαγή
- Μειώνει την ποσότητα των επεξεργασμένων απορροών που διατίθενται στους υδάτινους αποδέκτες
- Μειώνει τη ζήτηση νερού από τους επιφανειακούς και υπόγειους υδροφορείς και κατά συνέπεια διατηρεί τα αποθέματά τους
- Δίνει τη δυνατότητα εμπλουτισμού των υπογείων υδροφορέων
- Μειώνει το κόστος μεταφοράς των λυμάτων
- Δίνει τη δυνατότητα δημιουργίας και συντήρησης περιοχών αστικού πράσινου σημαντικών πόλων για την ποιότητα ζωής στην πόλη
- Δίνει τη δυνατότητα παροχής ανακτημένου νερού για χρήσεις άρδευσης σε περιοχές που αντιμετωπίζουν προβλήματα λειψυδρίας (νησιά)