ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
Σκηνογράφος, ενδυματολόγος, ζωγράφος. Μία ξεχωριστή μορφή του θεάτρου, της όπερας και του κινηματογράφου, που συνεργάστηκε με ιερά τέρατα της τέχνης ήταν η Λίλα Ντε Νόμπιλι. Δουλεύοντας δίπλα στον Λουκίνο Βισκόντι και τη Μαρία Κάλλας, την Εντίθ Πιαφ και την Ίνγκριντ Μπέργκμαν, τον Φράνκο Τζεφιρέλι και τον Πήτερ Χωλ, την Όντρεϊ Χέπμπορν και τον Λόρενς Ολίβιε και βάζοντας την υπογραφή της σε μεγάλες δημιουργίες που άφησαν εποχή σε όλο το δεύτερο μισό του 20ού αιώνα υπήρξε η καλλιτέχνις, που δεν υπηρέτησε απλώς το πνεύμα των σπουδαίων συνεργατών της αλλά απογείωσε το όραμά τους.
Μία εμβληματική προσωπικότητα, που αναδεικνύεται τώρα μέσα από ένα μικρό κομμάτι του έργου της, το οποίο παρουσιάζεται στον Χώρο 16 Φωκίωνος Νέγρη από τις 10 Δεκεμβρίου. Τίτλος της έκθεσης «Λίλα Ντε Νόμπιλι, Υλικά ονείρων, Θέατρο-Όπερα-Ζωγραφική. Από τη Συλλογή του Ερρίκου Σοφρά».
Είναι η δεύτερη φορά, που το ελληνικό κοινό έρχεται σε επαφή με το έργο της σπουδαίας δημιουργού μετά την έκθεση που είχε πραγματοποιηθεί στο Μουσείο Μπενάκη το 2002 σε κοινή παρουσίαση με έργα του Γιάννη Τσαρούχη, τιμώντας την στενή φιλία τους και τις αναζητήσεις τους στην τέχνη.
Μακέτες σκηνικών και κουστουμιών της από δώδεκα σημαντικές παραστάσεις θεάτρου και όπερας αλλά και ζωγραφικά έργα και σχέδιά, όλα από την Συλλογή του Ερρίκου Σοφρά περιλαμβάνονται τώρα σ΄ αυτήν την έκθεση, που οργανώνεται από το Ίδρυμα «Η άλλη Αρκαδία».
Και μαζί, αρχειακό υλικό, όπως φωτογραφίες, επιστολές, θεατρικά προγράμματα, εικονογραφημένες εκδόσεις. Ένα σύνολο αποκαλυπτικό του ιδιαίτερου ταλέντου της Λίλα Ντε Νόμπιλι και της μεγάλης σταδιοδρομίας της. Εδώ και 25 χρόνια μελετά άλλωστε και συλλέγει το έργο της, ο φιλόλογος και μεταφραστής Ερρίκος Σοφράς έχοντας συγκεντρώσει πλέον σήμερα εξαιρετικά κομμάτια, αντιπροσωπευτικά της δραστηριότητάς της.
Μια Ιταλίδα στο Παρίσι
Γεννημένη στο Λουγκάνο της Ελβετίας από αριστοκρατική ιταλική οικογένεια καθώς ο πατέρας της ήταν ο Μαρκήσιος Πρόσπερο ντε Νόμπιλι της Λιγουρίας και της Τοσκάνης ενώ η μητέρα της, Ντόλα Μπέρτα Βερτές καταγόταν από εβραϊκή οικογένεια της Ουγγαρίας η Λίλα Ντε Νόμπιλι (1916-2002) είχε επίσης θείο τον ζωγράφο και βραβευμένο με Όσκαρ ενδυματολόγο Μαρσέλ Βερτές. Οι σπουδές της αρχικά ήταν στην Ακαδημία Καλών Τεχνών της Ρώμης με τον καλλιτέχνη Φερούτσιο Φεράτσι ενώ στη συνέχεια ταξίδεψε στο Παρίσι για σπουδές επίσης αλλά σύντομα και για μόνιμη εγκατάσταση. Μάλιστα το μικρό διαμέρισμά της σε μια παρισινή σοφίτα ήταν το ίδιο για το μεγαλύτερο μέρος της ζωής της.
Αρχικά ασχολήθηκε με την εικονογράφηση συλλογών υψηλής ραπτικής, κυρίως για την γαλλική Vogue αλλά και για την Hermes ενώ έκανε διαφημιστικά για την Elsa Schiaparelli, τον Lanvin, τον Pierre Balmain, τον Marcel Roshas και άλλους. Από τα τέλη της δεκαετίας του ΄40 όμως βρέθηκε να σχεδιάζει κοστούμια και σκηνικά για σπουδαίες παραστάσεις στο θέατρο και γρήγορα στην όπερα και τον κινηματογράφο, που μεταπολεμικά άνθισαν και πάλι στο Παρίσι.
Εντυπωσιακές συνεργασίες
Ενδεικτικά και μόνον να αναφερθούν από τις πολλές συνεργασίες της, αυτές με τον Τζιανκάρλο Μενότι και τον Λουκίνο Βισκόντι σε μπαλέτα και όπερες, ειδικά μάλιστα με τον τελευταίο στην «Τραβιάτα» του Βέρντι που ανέβηκε στη Σκάλα του Μιλάνου το 1955 με την Μαρία Κάλλας ως Βιολέτα για την οποία σχεδίασε ένα κοστούμι, που θεωρείται σημείο αναφοράς και σήμερα. Με τον Φράνκο Τζεφιρέλι, που είχε πει για εκείνη ότι « Ήταν η σπουδαιότερη σκηνογράφος και ενδυματολόγος του 20ού αιώνα, η δασκάλα όλων μας», δούλεψαν μαζί και στον κινηματογράφο.
Ενώ στην Βρετανία σχεδίασε για μπαλέτα και όπερες στο Κόβεν Γκάρντεν, στο Εθνικό Θέατρο και τη Βασιλική Εταιρεία Σαίξπηρ, μεταξύ πολλών άλλων πάντα. Και ακόμη, στις μεγάλες παραγωγές στις οποίες συμμετείχε, βρέθηκε να σχεδιάζει κοστούμια και για διάσημους καλλιτέχνες όπως η Μαργκότ Φοντέιν, η Πέγκι Άσκροφτ, η Βανέσα Ρέντγκρεϊβ, η Σιμόν Σινιορέ αλλά και η Μπριζίτ Μπαρντό και ο Αλέν Ντελόν.
Μία μικρή εικόνα για τη δουλειά της είχε λάβει και το ελληνικό κοινό από την συμμετοχή της στην ταινία του Τόνυ Ρίτσαρντσον «Επέλαση της Ελαφράς Ταξιαρχίας» στη δεκαετία του ΄60, και αργότερα από την ταινία του ίδιου «Εγώ, ο Κλαύδιος».
Μετά το 1970 όμως, και με μία μόνον εξαίρεση, όταν σχεδίασε τα σκηνικά για την «Μανόν Λεσκώ» (1973) σε σκηνοθεσία του Βισκόντι η Λίλα ντε Νόμπιλι εγκατέλειψε οριστικά τη σκηνογραφία, προκειμένου να αφιερωθεί αποκλειστικά στη ζωγραφική.
Απαράμιλλες δημιουργίες
Στην έκθεση σήμερα, ανάμεσα στα έργα που παρουσιάζονται, συγκαταλέγονται οι μακέτες από την ελεγειακή «Τραβιάτα» με την Κάλλας, μια παράσταση που θεωρείται ότι άλλαξε για πάντα τον τρόπο πρόσληψης της όπερας. Επίσης η αριστοτεχνικά ζωγραφισμένη μακέτα για τον «Ωραίο αδιάφορο» του Κοκτώ, που γράφτηκε ειδικά για την Πιαφ και παίχτηκε από την ίδια. Αλλά και τρεις μακέτες από την μνημειώδη παράσταση της «Κάρμεν» του 1965 την Παρισινή Όπερα για τον εορτασμό των 100 χρόνων από τη σύνθεσή της.
Ακόμη, μακέτες κουστουμιών από παραστάσεις του Πήτερ Χωλ σε έργα του Σαίξπηρ και τέλος, πέντε μακέτες από τη «Μανόν Λεσκώ» που παίχτηκε στο Φεστιβάλ του Σπολέτο το 1973 και ήταν τελευταία σκηνοθεσία όπερας από τον Λουκίνο Βισκόντι, ήδη βαριά πληγωμένο από εγκεφαλικό. .
Η έκθεση περιλαμβάνει επίσης ζωγραφικά έργα, όπως το ολόσωμο «Πορτρέτο Κοριτσιού με επίσημο φόρεμα» , που είναι το μεγαλύτερο γνωστό σε διαστάσεις έργο της Ντε Νόμπιλι. Αλλά και ένα παραβάν μεγάλων διαστάσεων με τέσσερεις ονειρικές μορφές (από τη Συλλογή Ζιροντού), καθώς και δημιουργίες υψηλής ραπτικής, από τα χρόνια που εικονογραφούσε τις κολεξιόν μεγάλων οίκων μόδας στη Vogue. Ιδιαίτερη τέλος, είναι η αναφορά στον αγαπημένο της φίλο Γιάννη Τσαρούχη με έργα που σχετίζονται με τον ίδιο.
Την έκθεση συνοδεύει κατάλογος-βιβλίο με όλα τα έργα που εκτίθενται και κείμενα του Ερρίκου Σοφρά και του Σωτήρη Φέλιου.
Info
16 Φωκίωνος Νέγρη: Κυψέλη, Tηλ: 210 8824681
Έκθεση: «Λίλα Ντε Νόμπιλι, Υλικά Ονείρων: Θέατρο – Όπερα – Ζωγραφική. Από τη Συλλογή του Ερρίκου Σοφρά»
Διάρκεια: 10 Δεκεμβρίου 2025 έως 7 Φεβρουαρίου 2026
Διαβάστε επίσης
Όταν η Μαριάν Φέιθφουλ ήταν θρύλος του Λονδίνου – Κειμήλια σε δημοπρασία
Οδυσσέας Κυριακόπουλος: In memoriam η Τόσκα στην ΕΛΣ
ΕΙΔΗΣΕΙΣ ΣΗΜΕΡΑ
