Οι μεγάλοι «παίκτες» πίσω από τα δημόσια έργα: Ποιοι κατασκευάζουν τις μεγάλες υποδομές (οδικά και σιδηροδρομικά έργα – έργα αποκατάστασης της Θεσσαλίας)

Στην πρώτη γραμμή των μεγάλων έργων υποδομής που αλλάζουν τον χάρτη της χώρας δεν βρίσκονται μόνο νέοι δρόμοι, σιδηροδρομικές γραμμές και σταθμοί Μετρό, αλλά και οι εταιρείες που τα κατασκευάζουν. Τα τελευταία χρόνια, οι μεγάλοι ελληνικοί όμιλοι – ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, ΑΚΤΩΡ, ΜΕΤΚΑ, AVAX – μοιράζονται το βάρος για τα πιο εμβληματικά έργα: από τις γραμμές Μετρό σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη, μέχρι τον ΒΟΑΚ στην Κρήτη, τον Ε65, το Flyover της Περιφερειακής Θεσσαλονίκης, τον άξονα Πάτρα – Πύργος και τα έργα αποκατάστασης στη Θεσσαλία μετά τις καταστροφικές θεομηνίες του «Daniel».

Η προσπάθεια εκσυγχρονισμού των Μέσων Μαζικής Μεταφοράς ξεκινά από την πρωτεύουσα. Η Γραμμή 4 του Μετρό Αθήνας, μήκους 12,8 χιλιομέτρων, με 15 νέους σταθμούς σε πυκνοκατοικημένες γειτονιές όπως η Κυψέλη, το Γαλάτσι και η Ζωγράφου, κατασκευάζεται από την κοινοπραξία AVAX – Ghella – Alstom. Με προϋπολογισμό 1,8 δισ. ευρώ και τη χρήση δύο σύγχρονων μετροπόντικων, το έργο προγραμματίζεται να ολοκληρωθεί στα τέλη του 2029, μεταμορφώνοντας τις μετακινήσεις στο κέντρο της πόλης.

Βορειότερα, στη Θεσσαλονίκη, ο εκσυγχρονισμός των συγκοινωνιών σηματοδοτήθηκε από την παράδοση της βασικής γραμμής του Μετρό τον Νοέμβριο του 2024 από την κοινοπραξία AKTOR – Webuild – Hitachi. Το δίκτυο μήκους 9,6 χλμ. με 13 σταθμούς είναι το πρώτο στην Ελλάδα με αυτόματη κίνηση συρμών χωρίς οδηγό και εξυπηρετεί καθημερινά 240.000 επιβάτες. Την ίδια στιγμή, η ΑΚΤΩΡ συνεχίζει με την επέκταση προς Καλαμαριά, 4,78 χλμ. με πέντε νέους σταθμούς, που θα ολοκληρωθεί το 2026 και θα αυξήσει τη συνολική επιβατική κίνηση σε πάνω από 313.000 επιβάτες την ημέρα.

Την ίδια περίοδο, η προσοχή στρέφεται και στα μεγάλα οδικά έργα, τα οποία απλώνονται στη χώρα, από άκρη σε άκρη.

Το μεγαλύτερο οδικό έργο που υλοποιείται σήμερα στην Ελλάδα και ένα από τα σημαντικότερα στην Ευρώπη, δεν είναι άλλο από τον Βόρειο Οδικό Άξονα Κρήτης (ΒΟΑΚ). Πρόκειται για έργο μήκους 300 χιλιομέτρων, που θα ενώνει τη Σητεία με την Κίσσαμο, αναβαθμίζοντας τις μετακινήσεις στο νησί και μειώνοντας για παράδειγμα τον χρόνο για Χανιά – Ηράκλειο σε 70 λεπτά. Τη μερίδα του λέοντος στις διαφορετικές κατασκευαστικές φάσεις έχουν οι ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ και ΑΚΤΩΡ, καθώς και η ΑΚΤΩΡ Παραχωρήσεις, που υλοποιούν τα τμήματα του έργου μέσω διαφορετικών συμβάσεων Δημόσιου, ΣΔΙΤ και παραχωρήσεων.

Στην ηπειρωτική χώρα, το βόρειο τμήμα του Ε65 (Καλαμπάκα–Εγνατία), που προχωρά με 72,8% πρόοδο και χρηματοδοτείται από το Ταμείο Ανάκαμψης, κατασκευάζεται από την ΤΕΡΝΑ του Ομίλου ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ. Με μήκος 70,5 χλμ., έξι ανισόπεδους κόμβους και 23 γέφυρες, το έργο ολοκληρώνεται μέσα στους επόμενους μήνες και θα συνδέει τη Θεσσαλία με τη Δυτική Μακεδονία και την Ήπειρο.

Στη Θεσσαλονίκη, η ΑΒΑΞ σε συνεργασία με τη ΜΕΤΚΑ προχωρούν το Flyover της Περιφερειακής, ένα έργο ΣΔΙΤ που έχει ξεπεράσει το 30% προόδου. Με μήκος 7,6 χλμ. και γέφυρα 4 χλμ., το Flyover θα αυξήσει τη χωρητικότητα της Περιφερειακής από 6.000 σε 10.000 οχήματα την ώρα και θα ολοκληρωθεί το 2027, βελτιώνοντας θεαματικά την κυκλοφορία στη συμπρωτεύουσα.

Αντίστοιχα στη Δυτική Ελλάδα, ο νέος αυτοκινητόδρομος Πάτρα – Πύργος, συνολικού μήκους 75 χλμ. και προϋπολογισμού 295 εκατ. ευρώ, παραδίδεται σταδιακά από τους ομίλους ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, ΑΚΤΩΡ και AVAX. Ήδη τα 65 χλμ. έως τον Πύργο δόθηκαν στην κυκλοφορία τον Ιούλιο 2025, ενώ τα υπόλοιπα 10 χλμ. θα παραδοθούν τον Νοέμβριο, μειώνοντας τον χρόνο διαδρομής Αθήνα – Πύργος σε 2 ώρες και 45 λεπτά.

Παράλληλα, σε εξέλιξη βρίσκονται τα έργα αποκατάστασης στη Θεσσαλία μετά τις θεομηνίες “Daniel” και “Elias” του 2023. Με προϋπολογισμό άνω του 1 δισ. ευρώ και οκτώ εργολαβίες – τέσσερις σιδηροδρομικές και τέσσερις οδικές – το έργο καλύπτει 1.007 σημεία ζημιών. Στις σιδηροδρομικές παρεμβάσεις συμμετέχουν η ΑΚΤΩΡ (γραμμή Λάρισας–Βόλου, 181,6 εκατ. ευρώ), η ΜΕΤΚΑ (διπλή γραμμή Δομοκού–Κραννώνα, 173,6 εκατ. ευρώ), η AVAX (γραμμή Παλαιοφαρσάλου–Καλαμπάκας, 57,6 εκατ. ευρώ) και η Alstom (συστήματα σηματοδότησης και ETCS, 37,2 εκατ. ευρώ). Στα οδικά έργα συμμετέχουν κυρίως η ΤΕΡΝΑ, η ΑΚΤΩΡ και η AVAX, που επεμβαίνουν σε δεκάδες δήμους Θεσσαλίας, Στερεάς Ελλάδας και Εύβοιας για την αποκατάσταση δρόμων και γεφυρών με στόχο ανθεκτικότερες υποδομές.