Με την ασάφεια να κυριαρχεί για το μέλλον της Διασύνδεσης Ελλάδας-Κύπρου, πραγματοποιήθηκε χθες ακόμη μια τηλεδιάσκεψη ανάμεσα στην Κομισιόν την ελληνική Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας και την κυπριακή ΡΑΕΚ για να αξιολογηθεί η πορεία των εκκρεμοτήτων που έχουν μπλοκάρει τη χρηματοδότηση το έργου.

Η τηλεδιάσκεψη απέβη ακόμη μια φορά άκαρπη καθώς η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας Κύπρου (ΡΑΕΚ) εξήγησε ότι από την κυπριακή κυβένρηση εξαρτώνται οι κρίσιμων αποφάσεων για το ρυθμιστικό και χρηματοδοτικό πλαίσιο.

1

Οι δύο εκκρεμότητες που είναι εν αναμονή επίλυσης είναι η χορήγηση στον ΑΔΜΗΕ απο την Κύπρο άδεια ιδιοκτήτη και άδεια Διαχειριστή διασύνδεσης, αλλά και η δεύτερη ρυθμιστική απόφαση που θα επιτρέψει την ανάκτηση των δαπανών που έχει εγκρίνει η ΡΑΕΚ  δηλαδή τα 25 εκ. ευρώ. Ωστόσο, ακόμη δεν έχουν εκδοθεί από τις κυπριακές αρχές οι άδειες για τη μεταβίβαση της ιδιοκτησίας και της διαχείρισης της ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας – Κύπρου στον ΑΔΜΗΕ. Η ΡΑΕΚ ενημέρωσε ότι η ίδια προχώρησε τη διαδικασία αδειοδότησης του ΑΔΜΗΕ και τώρα απομένει να μπει σε ΦΕΚ.

Η Κομισιόν, σύμφωνα με πηγές, ζήτησε χθες, από την κυπριακή Ρυθμιστική Αρχή να ενημερώσει για τις εξελίξεις σχετικά με τη δεύτερη ρυθμιστική απόφαση που θα εγκρίνει την πληρωμή το ρυθμιστικού εσόδου, η οποία ακόμη αναμένεται, μετά την άρνηση του υπουργού Οικονομικών Μάκη Κεραυνού, που επικαλείται δύο μελέτες που δείχνουν πως το έργο δεν είναι βιώσιμο για την Κύπρο.

Για το θέμα αυτό η ΡΑΕΚ  παρέπεμψε στο κυπριακό υπουργείο Οικονομικών να εγκρίνει τη δαπάνη για να προχωρήσει. Η  Κομισιόν δεσμεύτηκε ότι θα πάρει πρωτοβουλία σε υψηλότερο πολιτικό επίπεδο προκειμένου να πείσει τον Κύπριο Υπουργό Οικονομικών, Μάκη Κεραυνό, να ξεπεράσει τους ενδοιασμούς του σχετικά με τη βιωσιμότητα του έργου.

Υπενθμίζεται ότι η  πρώτη ρυθμιστική απόφαση που έλαβε η ΡΑΕΚ τον Ιούλιο προέβλεπε την ανάκτηση των πράγματι προκυψάσων επενδυτικών δαπανών ύψους ογδόντα δύο εκατομμυρίων ευρώ (€82.000.000)  μέχρι και την 21η Ιουλίου 2025, θέτοντας ως επιτρεπόμενο έσοδο προς ανάκτηση για την περίοδο 1 Ιανουαρίου 2025 έως την 31 Δεκεμβρίου του 2025 το ποσό των είκοσι πέντε εκατομμυρίων ευρώ (€25.000.000), με την προϋπόθεση ότι ο Φορέας Υλοποίησης ΑΔΜΗΕ Α.Ε. θα εξασφαλίσει την Άδεια Ιδιοκτήτη και την Άδεια Διαχειριστή Γραμμής Διασύνδεσης (σ.Φ μεταβίβαση του έργου από τη EuroAsia Interconnector στον Great Sea Interconnector, ιδιοκτησίας του ΑΔΜΕ, κάτι που αναμένεται να γίνει μέχρι τέλη Αυγούστου).

Πολιτικές εξελίξεις

Ιδιαίτερα κρίσιμες για να επιλυθούν οι παραπάνω εκκρεμότητες είναι οι πολιτικές εξελίξεις, καθώς όπως φάνηκε τους προηγούμενους μήνες, υπάρχει μια απόσταση απόψεων μεταξύ των κυβερνήσεων Ελλάδας και Κύπρου σχετικά με τους λόγους πο έχουν μπλοκάρει το έργο και τα βήματα που πρέπει να γίνουν για να προχωρήσει . Ενώ η Ελλάδα θεωρεί ότι το έργο μπλάρει η Κύπρος που δε λύνει τις ρυθμιστικές εκκρεμότητες ώστε το έργο να χρηματοδοτείται σταθερά  να προχωρήσει η Κύπρος πιστεύει ότι η Ελλάδα και ειδικότερα ο ΑΔΜΗΕ δεν έχει υλοποιήσει την υποχρέωσή του να ολοκληρώσει τις έρευνες βυθού και γι αυτό δεν προχωρούν οι ρυθμιστικές αποφάσεις.

Ωστόσο συμφωνούν και οι δύο κυβερνήσεις ότι το έργο πρέπει να υλοποιηθεί και είναι στρατηγικής σημασίας. Ο Πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, και ο Πρόεδρος της Κύπρου, Νίκος Χριστοδουλίδης, συναντήθηκαν την Τρίτη στο περιθώριο της 80ης Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ.

Μάλιστα, στο κοινό ανακοινωθέν ανέφεραν ότι «οι δύο κυβερνήσεις παραμένουν απολύτως προσηλωμένες στην υλοποίηση αυτού του έργου στρατηγικής σημασίας, όπως επίσης και η Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου οι οποίοι είναι πλήρως ενήμεροι και στηρίζουν την υλοποίηση του. Κατά τη διάρκεια της συνάντησης επαναβεβαιώθηκαν οι άριστες διμερείς σχέσεις Ελλάδας και Κύπρου». 

Ελπίδες για γεφύρωση των διαφορών φέρνει η  διμερής συζήτηση των δύο ηγετών που  πρόκειται να πραγματοποιηθεί στην προσεχή διακυβερνητική Ελλάδας-Κύπρου το Νοέμβριο.

Όσον αφορά το κλίμα για το έργο στην Κύπρο τα μηνύματα είναι αντιφατικά. Από τη μια ο  Κύπριος υπουργός Οικονομικών, Μάκης Κεραυνός, που αρνείται να εγκρίνει τις πληρωμές για το έργο, αμφισβητώντας τη βιωσιμότητά του. Μάλιστα παραδέχθηκε πρόσφατα ότι «υπάρχει μια ανησυχία στο Υπουργείο Οικονομικών» σε σχέση με το έργο, σημειώνοντας ότι θα εξεταστούν «όλες οι πτυχές, νομικές και οικονομικές» πριν αποφασιστεί αν θα καταβληθεί η κυπριακή συνεισφορά των 67 εκατ. ευρώ. Δεν απέκλεισε μάλιστα το ενδεχόμενο να ζητηθεί γνωμάτευση από τη Νομική Υπηρεσία.

Και από την άλλη ο υπουργός ενέργειας, Γιώργος Παπαναστασίου, που δήλωσε  ότι “το έργο είναι υλοποιήσιμο και το ότι είναι βιώσιμο το έχει αποφασίσει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή”. Ταυτόχρονα, όμως πρόσθεσε ότι σήμερα προχωρά μονάχα η κατασκευή του καλωδίου από την ανάδοχο Nexans, κάτι που δεν είναι αρκετό για να καταβληθούν τα 25 εκατ. ευρώ που οφείλει σε πρώτη φάση φέτος η Λευκωσία στον φορέα, ΑΔΜΗΕ.