Ένα αλλιώτικο «Καταφύγιο» στον Κήπο του Μεγάρου – Εγκατάσταση της Τζένης Μαρκέτου

Τι συμβαίνει καθημερινά στον Κήπο του Μεγάρου; Και πώς γίνεται να παίζει τον ρόλο ενός στούντιο; Η απάντηση in situ, όπως και το έργο της Τζένης Μαρκάτου «Καταφύγιο για τραγούδια και άγριες συγγένειες», ένα δημόσιο γλυπτικό περιβάλλον στο οποίο οι υλικότητες, οι εποχικές μεταβολές και οι υπάρχουσες μορφές ζωής συμβάλλουν οργανικά στη διαδικασία της δημιουργίας του.

Η εγκατάσταση, σε επιμέλεια του Πάνου Γιαννικόπουλου, στο πλαίσιο του εικαστικού προγράμματος του annexM, υπό την διεύθυνση της Άννας Καφέτση δημιουργήθηκε ειδικά για τον Κήπο του Μεγάρου κατόπιν ανάθεσης στην καλλιτέχνιδα και αναπτύσσεται από το καλοκαίρι έως την άνοιξη ως ένα καταφύγιο – όπως λέει ο τίτλος της- για άγριες συγγένειες και ηχητικούς συγχρονισμούς, ακολουθώντας τις μεταβολές των εποχών και της βλάστησης.

Η αρχιτεκτονική της στέκεται σκωπτικά απέναντι στις καθιερωμένες αντιλήψεις περί λειτουργικότητας ή διακόσμησης διεκδικώντας έναν χώρο όπου η μορφή δεν υπακούει σε κώδικες χρησιμότητας αλλά διαπραγματεύεται όρους κοινής ζωής. Ενώ ο σπασμένος κύκλος που ορίζει τη δομή της, μια ανοιχτή μορφή που επιτρέπει την ελεύθερη πρόσβαση και την κυκλική ροή, συντίθεται από διάφορα πήλινα στοιχεία, πλίνθους φυσικών υλικών, ξύλο και οργανικά ιχνοστοιχεία. Οι δομές αυτές μάλιστα, καλοδέχονται πουλιά, έντομα, μικρά ζώα, φυτικούς οργανισμούς και άλλες μορφές ύπαρξης, που έχουν τον Κήπο για σπίτι τους. Όσο για την ανθρώπινη παρουσία αποσύρεται από το κέντρο και συμμετέχει ισότιμα σε μια πολλαπλή κοινότητα.

Το νέο οικοσύστημα

Το έργο εγγράφεται στον κήπο αλλά ταυτόχρονα δημιουργεί το πλαίσιο για την ανάδυση ενός νέου οικοσυστήματος σχέσεων, που θα αποτελεί τόπο συνάντησης ανάμεσα στο έμβιο και το άβιο, όπου επαναδιατυπώνονται οι έννοιες της ζωής, της ύλης και της φροντίδας. Οι υλικές δομές παραμένουν έτσι, ανοιχτές στη φθορά και στη μεταβολή ενώ προσαρμόζονται στις μικρές μετατοπίσεις του περιβάλλοντος. Οι υλικότητες ενεργοποιούν αισθητηριακές εμπειρίες αλλά παράλληλα λειτουργούν ως πρακτικό υπόβαθρο για την ανάπτυξη σχέσεων, συγκροτώντας ένα πεδίο συναντήσεων που δεν υπόκειται σε προκαθορισμένες ιεραρχίες.

Με έδρα τη Νέα Υόρκη η Τζένη Μαρκέτου αναπτύσσει ένα καλλιτεχνικό έργο, που συνδέει την οικολογική σκέψη, τον δημόσιο χώρο και μορφές συλλογικής δράσης. Μέσα από εγκαταστάσεις, περφόρμανς, εκπαιδευτικά και συμμετοχικά πρότζεκτ δημιουργεί υποδομές συνύπαρξης και κοινής διερεύνησης. Ειδικά μάλιστα, τα πρόσφατα πρότζεκτ της, Wet Gatherings και Futuring Waters συνδέουν καλλιτέχνες, επιστήμονες και κοινότητες γύρω από τα υδάτινα οικοσυστήματα και τις μορφές φροντίδας που αναδύονται μέσα από αυτά.

Η Documenta 14, η Manifesta, το Museo Reina Sofía, το ZKM, το Queens Museum και το New Museum είναι μεταξύ άλλων οι σημαντικοί καλλιτεχνικοί φορείς και διεθνείς διοργανώσεις, όπου έχει παρουσιάσει έργα της.

Καλλιτεχνικές δράσεις

Μια σειρά από καλλιτεχνικές δράσεις συμπληρώνουν εξάλλου, την διοργάνωση. Όπως αυτή με την συνθέτρια Εσθήρ Λέμη, που θα παρουσιάσει σε δύο ζωντανές βραδιές στον Κήπο την Παρασκευή 10 και το Σάββατο 11 Οκτωβρίου (19:00–21:45) μία ηχητική σύνθεση με θέμα «Οικολογία της Σιωπής» ειδικά για το έργο.

Πρόκειται για μία σύνθεση αφιερωμένη σε «είδη» που χάνονται, ζωντανά και μουσικά διαμορφώνοντας ένα εμβυθιστικό περιβάλλον κοινής, μη επεμβατική ακρόασης, που εστιάζει στην ήπια και στη βιωματική εμπειρία που συνδιαλέγεται με το περιβάλλον και λαμβάνει υπ΄ όψη την παρουσία των μη ανθρώπινων μορφών ζωής.

Τα πολλαπλά στρώματα του ήχου αντλούν από την ηλεκτρονική μουσική, απειλούμενα μουσικά είδη, την οικολογία της σιωπής και την ιδέα της συνύπαρξης με τους φυσικούς ήχους του πάρκου. Ταυτόχρονα περιλαμβάνονται και ηχογραφήσεις από πειραματικές μαγνητοταινίες της δεκαετίας του ‘80 με χρήση αναλογικού συνθεσάιζερ.

Επίσης την Κυριακή 19 Οκτωβρίου (18:00–19:00) θα πραγματοποιηθεί περίπατος-ανάγνωση στον κήπο, όπου ο συγγραφέας και περφόρμερ Μάριος Χατζηπροκοπίου θα απαγγείλει in situ αποσπάσματα κειμένων. Με τίτλο «Πριν μπω στο δωμάτιο, τι ήμουν;» η δράση διαμορφώνεται ως επιτελεστική ανάγνωση, που συνδέει τις λογοτεχνικές φωνές με τις θεματικές της εγκατάστασης.

Ακόμη, σήμερα 26 Σεπτεμβρίου και στις 31 Οκτωβρίου (18:00–19:00) η Τζένη Μαρκέτου και ο Πάνος Γιαννικόπουλος θα κάνουν περιπατητικές ξεναγήσεις προσκαλώντας το κοινό να εξερευνήσει το «Καταφύγιο για τραγούδια και άγριες συγγένειες». Τέλος, βιωματικά εργαστήρια που αντλούν από την βιοποικιλότητα του πάρκου θα γίνουν το Σάββατο 25 και Κυριακή 26 Οκτωβρίου (11:00–13:00 και 16:00–18:00) από τους Κώστα Κοντομάνο, Τζένη Μαρκέτου και Κοινωνικό Συνεταιρισμό Cob.

Διαβάστε επίσης:

Λώρα Τσουκαλά: Η σκαπανέας του Ντιζάιν ένα μεσημέρι στην STG

Βρέθηκε ο τάφος της Κλεοπάτρας; Ένα βυθισμένο λιμάνι υπό έρευνα

Ντόναλντ Τραμπ και Τζέφρι Έπσταϊν – Λογοκρισία σε μια «χαρούμενη φιλία»