Ένα παλιό λατομείο στου Φιλοπάππου, μία ανοιχτή κατασκευή που δεν χρησιμοποιήθηκε ποτέ και τώρα η εγκατάσταση ενός σύγχρονου έργου, ενός γλυπτού που εντάσσεται στο περιβάλλον δημιουργώντας μια νέα συνθήκη.

Πρόκειται για την ανάθεση του ΝΕΟΝ του Δημήτρη Δασκαλόπουλου στον εικαστικό Αλέξανδρο Τζάννη, o οποίος δημιουργεί ένα γλυπτό-παράσιτο που περικυκλώνει τη διάτρητη κατασκευή που έχει απομείνει σαν σκελετός, και την «κατοικεί». Εισάγει έτσι μια αυστηρή γεωμετρία και σχηματίζει ένα άκαμπτο πλαίσιο, που λειτουργεί ως όριο και περιχαρακώνει το χώρο.

1

Όπως λέει η επιμελήτρια της έκθεσης Γαλήνη Νώτη «Ο χώρος του λατομείου στο λόφο του Φιλοπάππου αποτελεί ένα τοπίο φυσικό αλλά και διαμορφωμένο από την ανθρώπινη παρέμβαση. Και εδώ η έκθεση του Αλέξανδρου Τζάννη ‘‘Athens Dies In Dreams At Sunrise’’ ενσωματώνει όλα τα προηγούμενα δεδομένα, αναπτύσσεται μέσα τους και «χτίζει» πάνω σε αυτά ένα επιπλέον επίπεδο».

Το έργο το Αλέξανδρου Τζάννη στον λόφο του Φιλοπάππου
Το έργο το Αλέξανδρου Τζάννη στον λόφο του Φιλοπάππου

Η ιστορία ξεκινά από το 2003, όταν οι αρχιτέκτονες Μπούκη Μπαμπάλου-Νουκάκη και Αντώνης Νουκάκης δημιούργησαν μια ανοιχτή κατασκευή –υποδομή για υπαίθρια έκθεση γλυπτικής, στο πλαίσιο του προγράμματος ενοποίησης των αρχαιολογικών χώρων. Η κατασκευή αυτή, αν και δεν χρησιμοποιήθηκε ποτέ για τον αρχικό της σκοπό, παραμένει αγκιστρωμένη στον βράχο ως σιωπηλό αποτύπωμα της πρόθεσης εκείνης. Πάνω σε αυτήν προσαρτάται το γλυπτό του Αλέξανδρου Τζάννη επαναφέροντας έτσι, την αρχική πρόθεση.

Το φυτό και ο κύκλος της ζωής

Τα «Παράσιτα» του Τζάννη αποτελούνται κυρίως από σίδηρο και μαγνήτες συνθέτοντας ένα σύμπλεγμα υλικών και σχέσεων. Επαναπροσδιορίζουν τη σχέση παράσιτου και ξενιστή, αναγνωρίζοντας τους δύο οργανισμούς ως εξίσου σημαντικούς και αλληλένδετους. Στο γλυπτό αποτυπώνονται μέρη από τα κλαδιά του φυτού που βρίσκεται διάσπαρτο στο λόφο, «μεταφρασμένα» σε σίδερο, μέσα από τον σχεδιασμό τρισδιάστατων μοντέλων και από διαδικασίες βιομηχανικής παραγωγής. Το φυτό αυτό με την ονομασία «μηδική» μοιάζει ξερό ενώ δεν είναι, πέφτει σε φθινοπωρινό λήθαργο και όταν επιστρέψουν οι ευνοϊκές συνθήκες αναπτύσσεται πάλι υπενθυμίζοντας έτσι τον κύκλο ζωής.

Το έργο το Αλέξανδρου Τζάννη στον λόφο του Φιλοπάππου
Το έργο το Αλέξανδρου Τζάννη στον λόφο του Φιλοπάππου

Στη βάση του γλυπτού διακρίνονται βυθισμένες αθλητικές μπλούζες, μια ενδυματολογική αναφορά στη rave κουλτούρα και στα πάρτι της δεκαετίας του ’90, καθώς κάποια από αυτά έγιναν και στο λόφο του Φιλοπάππου. Τα ρούχα, πετρωμένα σ’ ένα πλαίσιο που μοιάζει ρευστό αλλά έχει στερεοποιηθεί, απηχούν αυτή την κουλτούρα. Ο τίτλος της έκθεσης Athens Dies In Dreams At Sunrise μας φέρνει στο τέλος του πάρτι με το ξημέρωμα, στο τέλος του ονείρου με το ξύπνημα.

Η διάδραση τέχνης και κοινωνίας

Η πρακτική του Αλέξανδρου Τζάννη λειτουργεί ως ένα κολάζ, μια σύνθεση φαινομενικά αντιθετικών αφηγήσεων, που αντέχουν μέσα σε ανενεργά πλαίσια, αντιστέκονται στην επιμονή της μνήμης και χαρτογραφούν άγνωστους τόπους. Ο καλλιτέχνης έχει λάβει μέρος σε πολλές ατομικές και ομαδικές εκθέσεις στην Ελλάδα και το εξωτερικό, με πιο πρόσφατες τις: States in Concept, KADIST, Παρίσι (2018), Tidal Ground, Luleå Biennial 2018, Νόρμποτεν (2018), Portals, πρώην Δημόσιο Καπνεργοστάσιο, Αθήνα (2021), 38,0025-23,7374, Υδροηλεκτρικού Σταθμού Νέου Φαλήρου, Αθήνα (2023), Summer, Spring, Winter, Autumn, Αίθουσα Τέχνης Ι. & Ε. Βάτη, Ερμούπολη, Σύρος (2023).

Το έργο το Αλέξανδρου Τζάννη στον λόφο του Φιλοπάππου
Το έργο το Αλέξανδρου Τζάννη στον λόφο του Φιλοπάππου

Η νέα ανάθεση στον Αλέξανδρο Τζάννη εντάσσεται στο πρόγραμμα Έργο στην Πόλη 2025, στο πλαίσιο του οποίου ο ΝΕΟΝ αναθέτει σε έναν έλληνα καλλιτέχνη τη δημιουργία έργου που εκτίθεται σε δημόσιο χώρο για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα. Σκοπός του προγράμματος είναι η παρουσίαση της σύγχρονης τέχνης σε δημόσιους και ιστορικούς χώρους, συμβάλλοντας στη διάδραση μεταξύ της τέχνης, της κοινωνίας και της πόλης.

Info

Λόφος Φιλοπάππου, Παλιό Λατομείο: Είσοδος από Παναιτωλίου & Ορλώφ
Έκθεση: Αλέξανδρος Τζάννης ‘‘Athens Dies In Dreams At Sunrise’’
Διάρκεια: Έως 21 Δεκεμβρίου

Ο καλλιτέχνης Αλέξανδρος Τζάννης και η επιμελήτρια Γαλήνη Νώτη
Ο καλλιτέχνης Αλέξανδρος Τζάννης και η επιμελήτρια Γαλήνη Νώτη

Διαβάστε επίσης:

Η επιβεβαίωση του Αριστοτέλη: Ορυχείο χαλκού 2.300 ετών στον βυθό της Χάλκης

Charles Sandison στη Bernier/Eliades: Ο καλλιτέχνης που μετατρέπει το φως και τον λόγο σε αλγόριθμο

Το πόδι μιας Σίβυλλας, η Καπέλα Σιξτίνα και ο Μιχαήλ Άγγελος – Ένα αριστούργημα σε δημοπρασία