Αγώνα δρόμου σε θολό τοπίο κάνουν οι επενδυτές που έχουν αναλάβει να υλοποιήσουν τα πρώτα έργα αποθήκευσης και αντιμετωπίζουν πολλαπλά εμπόδια, καθυστερήσεις και ασάφειες για να καταφέρουν να τοποθετήσουν τις πρώτες μπαταρίες με τη μικρότερη δυνατή καθυστέρηση.

Αν και δεν έχει δοθεί επισήμως παράταση για τη σύνδεση στο δίκτυο των πρώτων μπαταριών, κι ενώ η ημερομηνία που προβλέπει ο πρώτος διαγωνισμός για την αποθήκευση είναι ο Σεπτέμβριος του 2025, οι καθυστερήσεις είναι δεδομένες και, όπως αναφέρουν πληροφορίες, καμιά από τις εταιρείες που έχουν κερδίσει τον πρώτο διαγωνισμό δεν θα είναι έτοιμη μέχρι τον Σεπτέμβριο, όπως επιβάλλουν οι όροι.

1

Όπως αναφέρουν πηγές της αγοράς, το χρονοδιάγραμμα που είχε θέσει ο πρώτος διαγωνισμός που έγινε το 2023 δίνοντας επιδότηση λειτουργική και επενδυτική σε 12 έργα, δεν είχε λάβει υπόψιν του τις διαδικασίες που απαιτούνται μέχρι την τοποθέτηση και σύνδεση της μπαταρίας. Με κυριότερο παράγοντα των καθυστερήσεων τη χρονοβόρα διαδικασία για τη λήψη όρων σύνδεσης από τους Διαχειριστές, τα εμπόδια που είχαν να αντιμετωπίσουν οι επενδυτές είναι πολλά. Και τώρα προστίθεται σε αυτά και η αβεβαιότητα, για το αν θα δοθεί παράταση, αν θα επιβαρυνθούν με 5 εκατ. εγγυητικές το μήνα, ή αν τα έργα θα χάσουν την ενίσχυση που τους δίνει ο διαγωνισμός αν καθυστερήσουν.

Στα άλλα εμπόδια, είναι οι θεσμικές ασάφειες που δυσχεραίνουν τη χρηματοδότηση των business plan από τις τράπεζες αλλά και τα προβλήματα και οι καθυστερήσεις στην αλυσίδα εφοδιασμού λόγω της υψηλής ζήτησης μπαταριών σε όλο τον κόσμο, με δεδομένο ότι ο χρόνος της παραγγελίας των μπαταριών και των υποδομών τους, όπως των μετασχηματιστών, δεν μπορούσε να γίνει πριν λάβουν όρους σύνδεσης.

Το αδειοδοτικό πλαίσιο αποτελεί ακόμη ένα αγκάθι, όπως και η χρηματοδότηση, που γίνεται αδύνατη για μια εταιρεία αν δεν ανήκει σε όμιλο ώστε να έχει ανοιχτές γραμμές με τράπεζες. Εταιρείες που δεν ανήκουν σε ισχυρό όμιλο, δεν μπορούν καν να παραγγείλουν, κάτι που καθιστά αβέβαιο ποιες και πόσες μπαταρίες τελικά θα τα καταφέρουν να μπουν στην αγορά.

Στο πλαίσιο αυτό, στόχος των εταιρειών, είναι να καταφέρουν να περιορίσουν το χρόνο των καθυστερήσεων, ώστε να συνδεθούν οι πρώτες μπαταρίες στο πρώτο δίμηνο του 2026. Σημειώνεται ότι μετά την ολοκλήρωση της τοποθέτησης της μπαταρίας, χρειάζεται και πάλι τελική μέτρηση και έγκριση από τον ΑΔΜΗΕ.

Τα κυριότερα εμπόδια

Καθυστερήσεις στην έκδοση όρων σύνδεσης

Ο Διαχειριστής ΑΔΜΗΕ έχει τεράστιο όγκο υποχρεώσεων και χρειάζονται πολύ χρόνο για να εξετάσουν και να εγκρίνουν τους τεχνικούς όρους σύνδεσης στο δίκτυο. Επίσης, οι υποδομές του δικτύου δεν επαρκούν παντού, κάτι που δυσκολεύει την ενσωμάτωση νέων έργων.

Ελλείψεις σε εξοπλισμό και προμηθευτές και αβεβαιότητα για τις τιμές

Οι παγκόσμιες αλυσίδες εφοδιασμού (supply chains) για μπαταρίες και μετασχηματιστές αποθήκευσης είναι ήδη κορεσμένες. Ο μεγάλος ανταγωνισμός για τον ίδιο εξοπλισμό διεθνώς ανεβάζει τις τιμές και προκαλεί επιπλέον καθυστερήσεις παραδόσεων.

Γραφειοκρατία και αδειοδοτήσεις

Αν και οι διαγωνισμοί έγιναν για ώριμα έργα, οι διαδικασίες για περιβαλλοντικές άδειες, πολεοδομικά θέματα, κ.λπ., παραμένουν χρονοβόρες. Συχνά απαιτούνται τροποποιήσεις των αρχικών αδειών λόγω τεχνικών αλλαγών.

Χρηματοδοτικά προβλήματα

Παρά την επιδότηση (που καλύπτει το CAPEX), η εξασφάλιση συμπληρωματικής χρηματοδότησης είναι δύσκολη λόγω αβεβαιότητας στην αγορά. Οι Τράπεζες και επενδυτές ζητούν σταθερότερο κανονιστικό πλαίσιο και προβλεψιμότητα στα έσοδα των έργων, κάτι που είναι ευκολότερο να πετύχουν οι μεγάλοι όμιλοι ενέργειας που έχουν ανοιχτές χρηματοδοτικές γραμμές.

 Θεσμική αβεβαιότητα

Ο ρόλος των μονάδων αποθήκευσης στην αγορά (π.χ. στον Ημερήσιο Ενεργειακό Σχεδιασμό ή στην Επικουρική Αγορά) δεν έχει ακόμα ξεκαθαρίσει πλήρως. Αυτό επηρεάζει την αξιολόγηση της βιωσιμότητας των επενδύσεων.

Υπενθυμίζεται ότι κατά τον πρώτο διαγωνισμό έλαβαν επιδότηση, 12 project συνολικής ισχύος 411 MW, τα οποία υλοποιούν 7 εταιρείες, με μεσοσταθμική τιμή στα 49.748€/MW/έτος. Πρόκειται για τρία έργα της Helleniq Energy, τρία της Intra Energy (Intrakat), δύο της ΔΕΗ Ανανεώσιμες και από ένα της Αέναος (Mytilineos), της Ενεργειακής Τεχνικής, της Energy Bank και μιας ενεργειακής κοινότητας.

Ποιες μπαταρίες αναμένεται να μπουν στην αγορά

Με βάση τους διαγωνισμούς που έχει ξεκινήσει και προχωράει το υπουργείο Ενέργειας, από το 2026 και μετά αναμένεται να συνδεθούν έργα αποθήκευσης στο σύστημα, αν και παραμένουν πολλές αβεβαιότητες.

Στον πρώτο διαγωνισμό έλαβαν επενδυτική και λειτουργική ενίσχυση 12 έργα συνολικής ισχύος 411 MW και επιδοτήθηκαν με μεσοσταθμική τιμή 49.748 ευρώ/MW/έτος, με προθεσμία το Σεπτέμβριο του 2025.

Στο δεύτερο διαγωνισμό ήταν 11 τα επιλεγμένα έργα αποθήκευσης ενέργειας με συνολική κατακύρωση 288,21 ΜW και χαμηλότερη επιτυχής προσφορά ήταν 44.000 €/MW ανά έτος, ενώ η υψηλότερη επιτυχής προσφορά ήταν 49.917 €/MW ανά έτος.

Στον τρίτο διαγωνισμό δόθηκαν 200 MW σε δημοπρασία με 50 MW το ανώτατο όριο ανά συμμετέχοντα για 4ωρες μπαταρίες.. Η επιδότηση CAPEX ήταν 200.000 €/MW Μέγιστη τιμή προσφοράς 145.000 €/MW/έτος.

Σε εξέλιξη είναι ο διαγωνισμός standalone για προτεραιότητα όρων σύνδεσης, για 4,3 GW, χωρίς επιδότηση λειτουργική και επενδυτική, ο οποίος φαίνεται ότι παίρνει παράταση μέχρι το Σεπτέμβριο, αν και ακόμη δεν έχει ανακοινωθεί.

Πιο απαραίτητη από ποτέ η αποθήκευση ενέργειας

Η αποθήκευση ενέργειας στο ηλεκτρικό σύστημα είναι απαραίτητη για πολλούς λόγους, κυρίως για να διασφαλίζεται η σταθερότητα, η αξιοπιστία και η αποδοτικότητα της ηλεκτρικής ενέργειας.

Εξισορρόπηση προσφοράς και ζήτησης

Η παραγωγή και η κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας πρέπει να είναι συνεχώς ισορροπημένες. Όταν η παραγωγή ξεπερνά τη ζήτηση, η περίσσεια ενέργεια μπορεί να αποθηκευτεί αντί να χαθεί. Όταν η ζήτηση είναι μεγαλύτερη από την προσφορά, η αποθηκευμένη ενέργεια μπορεί να χρησιμοποιηθεί.

Αξιοποίηση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας (ΑΠΕ)

Οι ΑΠΕ, όπως η ηλιακή και η αιολική ενέργεια, είναι μεταβλητές (δεν παράγουν σταθερά) και εξαρτώνται από τον καιρό. Η αποθήκευση επιτρέπει: Την απορρόφηση πλεονάζουσας ενέργειας όταν υπάρχει υψηλή παραγωγή (π.χ. ήλιος το μεσημέρι). Τη χρήση αυτής της ενέργειας όταν η παραγωγή είναι χαμηλή (π.χ. νύχτα ή άπνοια).

Αποφυγή αιχμών φορτίου

Κατά τις ώρες αιχμής (π.χ. καλοκαίρι μεσημέρι), η ζήτηση αυξάνεται πολύ. Η αποθήκευση μπορεί να καλύψει τις ανάγκες χωρίς να απαιτείται η ενεργοποίηση ακριβών ή ρυπογόνων μονάδων παραγωγής.

Αξιοπιστία και σταθερότητα δικτύου

Η αποθήκευση βοηθά στην σταθεροποίηση της τάσης και της συχνότητας του συστήματος, στην αποτροπή διακοπών ρεύματος και βλαβών και στην ταχεία απόκριση σε συμβάντα, όπως απότομες μεταβολές στη ζήτηση ή προβλήματα σε μονάδες παραγωγής.