Ο καθηγητής του Μετσόβιου Πολυτεχνείου Δημήτρης Καρώνης δεν είναι το πρώτο πρόσωπο που μπαίνει στο στόχαστρο επειδή όσα λέει δεν βολεύουν κάποιο αφήγημα.

Είναι, όμως, μία από τις πιο χαρακτηριστικές περιπτώσεις. Αντί να απαντηθούν όσα παραθέτει στο πόρισμα των 132 σελίδων για το δυστύχημα στα Τέμπη, αμφισβητείται η επαγγελματική και επιστημονική του επάρκεια. Αντί να αντικρουστούν τα συμπεράσματα του πορίσματος με αντίστοιχες επιστημονικές απαντήσεις, εξαπολύονται υπαινιγμοί για το ήθος του, τις προθέσεις του και τον χαρακτήρα του.

Ποιοι το κάνουν αυτό; Κατά κύριο λόγο πολιτικοί, δημοσιογράφοι και συγγενείς των θυμάτων, που δεν έχουν τα εφόδια για να κρίνουν το φαινόμενο της πυρόσφαιρας ή τη μηχανική ανάλυση της πρόσκρουσης. Τους αρκεί που το πόρισμα δεν κατονομάζει ως υπεύθυνο τον Κυριάκο Μητσοτάκη. Δεν αναφέρει δόλο, δεν περιγράφει εγκληματική αμέλεια της κυβέρνησης με όρους που θα βόλευαν την αντιπολίτευση. Επομένως, το πόρισμα απορρίπτεται συλλήβδην. Ο Καρώνης «ξεπλένει». Ο Καρώνης «θα έπρεπε να ντρέπεται». Ο Καρώνης «εκτελεί εντολές». Χωρίς στοιχεία, χωρίς ανάλυση, χωρίς αντίλογο.

Η κυβέρνηση μοιάζει κερδισμένη. Όχι επειδή αποδείχθηκε κάτι θετικό αλλά επειδή δεν αποδείχθηκε κάτι αρνητικό. Ο δημόσιος διάλογος εξαντλείται στο «δεν φταίμε», όχι στο «τι αλλάξαμε». Η αξιοποίηση του πορίσματος γίνεται επικοινωνιακή αφορμή για να επιβεβαιωθεί το προ πολλού ειπωμένο «ανθρώπινο λάθος» ενώ η τραγωδία απογυμνώνεται από το πολιτικό της πλαίσιο.

Η μετατροπή του τεχνικού σε πολιτικό και του επιστημονικού σε ιδεολογικό είναι το πιο σύντομο μονοπάτι για την ακύρωση της αλήθειας. Δεν έχει σημασία τι λέει το πόρισμα αλλά ποιον βολεύει. Δεν έχει σημασία αν ο καθηγητής βασίζεται σε μετρήσεις και εμπειρογνωμοσύνη αλλά αν γράφτηκε για να καλύψει τον Πρωθυπουργό. Όσο περισσότερο μοιάζει με απαλλαγή, τόσο περισσότερο εξοργίζει. Ορισμένοι δεν θα ησυχάσουν αν δεν γραφτεί σε επίσημο έγγραφο ότι ο Μητσοτάκης είναι δολοφόνος. Όχι πολιτικά υπεύθυνος, όχι θεσμικά υπόλογος. Δολοφόνος. Μόνο τότε το πόρισμα θα είναι αντικειμενικό.

Αυτό δεν σημαίνει ότι το περιεχόμενο της έκθεσης είναι υπεράνω κριτικής. Ούτε ότι ο καθηγητής είναι αλάθητος. Όμως υπάρχει διαφορά ανάμεσα στην επιστημονική διαφωνία και τον προσωπικό λιθοβολισμό. Η πρώτη εμπλουτίζει τη συζήτηση και δίνει στον πολίτη εργαλεία να σκεφτεί. Η δεύτερη προκαλεί θόρυβο χωρίς να προάγει ούτε την επιστήμη ούτε την πολιτική.

Δεν είμαστε σε θέση να κρίνουμε αν οι διαπιστώσεις του πορίσματος είναι σωστές. Δεν είμαστε ειδικοί στα υλικά των βαγονιών, στην ταχύτητα πρόσκρουσης ή στη διασπορά της φωτιάς. Αυτό που μπορούμε, όμως, να κρίνουμε είναι η δυσανεξία ενός μεγάλου μέρους της κοινωνίας σε οποιαδήποτε αφήγηση δεν συμβαδίζει με τη δική του αίσθηση δικαίου. Αν το πόρισμα δεν λέει αυτό που ήδη πιστεύουν, τότε είναι ψευδές. Αν ο επιστήμονας δεν καταλήγει στο δικό τους συμπέρασμα, τότε είναι αφερέγγυος.

Στο τέλος, τι μένει; Ένας θόρυβος που σκεπάζει τα στοιχεία. Μια προσπάθεια αποδόμησης που δεν οδηγεί πουθενά. Ένα πολιτικό παιχνίδι πάνω στον θάνατο. Και μια χώρα που δεν μπορεί να συμφωνήσει ούτε καν σε ένα πράγμα: ότι οι επιστήμονες συντάσσουν πορίσματα και όχι κατηγορητήρια.

Διαβάστε επίσης

Χρυσά αφορολόγητα κουτάλια της Σπονδής