Ποιος κρύβεται κάτω από το «Κορίτσι» του Βερμέερ;

Ποιος είναι ο άνδρας που «κρύβεται» κάτω από τον περίφημο πίνακα το «Κορίτσι με το Κόκκινο Καπέλο» του Βερμέερ; Και ποιος τον είχε ζωγραφίσει; Εδώ και τρία χρόνια που αποκαλύφθηκε η κρυμμένη εικόνα, οι μελετητές του έργου του έχουν διατυπώσει διάφορες θεωρίες καταλήγοντας, ότι αυτό το αρχικό πορτρέτο ήταν ενός άλλου ζωγράφου.

Ωστόσο οι πιο πρόσφατες μελέτες των ειδικών της Εθνικής Πινακοθήκης Τέχνης της Ουάσινγκτον, όπου φυλάσσεται το έργο, χρησιμοποιώντας τις πιο σύγχρονες τεχνικές απεικόνισης υποστηρίζουν, ότι ζωγράφος ήταν και πάλι ο Βερμέερ. Πράγμα που σημαίνει, ότι έστω και κρυμμένο, αυτό θα μπορούσε να είναι το μοναδικό ανδρικό πορτρέτο του μεγάλου ολλανδού καλλιτέχνη.

Η ιστορία βεβαίως άρχισε από την αποκάλυψη, ότι το «Κορίτσι με το Κόκκινο Καπέλο» (γύρω στο 1664-69) ήταν επιζωγραφισμένο πάνω σε μία παλαιότερη σύνθεση, ένα μάλλον συμβατικό πορτρέτο ενός άνδρα. Η ετυμηγορία μάλιστα ήταν, ότι αυτή η ανδρική φιγούρα δεν ήταν έργο του Βερμέερ αλλά ενός άγνωστου καλλιτέχνη.

Κι αυτό, γιατί το έργο είναι δουλεμένο χαλαρά, σε αντίθεση με το εκλεπτυσμένο στυλ του Βερμέερ. Στην πραγματικότητα όμως, επρόκειτο απλώς για ένα προσχέδιο, όπως επισημαίνεται τώρα οι ειδικοί ανοίγοντας έναν νέο κύκλο συζήτησης. Πόσο μάλλον που σ΄αυτήν την περίπτωση νέο φως ρίχνεται στην πρώιμη καριέρα του καλλιτέχνη, για τον οποίο ελάχιστα πράγματα είναι γνωστά σχετικά με την ζωή του.

Γυναικεία πορτρέτα

Με βάση την ενδυμασία του άνδρα, με το ιδιαίτερα πλατύγυρο καπέλο και το κολάρο με τη γραβάτα με φούντες, η σύνθεση μπορεί να χρονολογηθεί στο 1650-55. Μερικά χρόνια νωρίτερα δηλαδή, από τον παλαιότερο γνωστό πίνακας του ζωγράφου, τον «Χριστό στο Σπίτι της Μαρίας και της Μάρθας» (1654-55, Εθνικές Πινακοθήκες της Σκωτίας, Εδιμβούργο). Από την άλλη όμως, μπορεί και να ζωγράφιζε πορτρέτα πριν από τα θρησκευτικά του θέματα στα μέσα της δεκαετίας του 1650… Και σ΄αυτήν την περίπτωση κάποια πρώιμα έργα του, νεανικά και ίσως ασήμαντα σε στιλ, που ενδεχομένως να έχουν διασωθεί, δεν του έχουν αποδοθεί ως τώρα.

Διατυπώνεται όμως, και μια άλλη υπόθεση: Ότι ζωγράφος θα μπορούσε να είναι ο συνάδελφός του Κάρελ Φαμπρίτσιους, περισσότερο γνωστός για το έργο του «Η Καρδερίνα» (1654) ο οποίος πέθανε σε νεαρή ηλικία, έτσι μόνον δώδεκα πίνακές του είναι γνωστοί. Ο Βερμέρ όμως, είχε δύο στην κατοχή του, όπως έδειξε η απογραφή στο εργαστήρι του μετά τον θάνατό του, κάτι που οδηγεί στην υπόθεση, ότι ενδεχομένως να είχε περισσότερα και να τα είχε επαναχρησιμοποιήσει.

Από τους σημαντικότερους εκπροσώπους της χρυσής εποχής της ολλανδικής ζωγραφικής, μαζί με τον Ρέμπραντ, ο Βερμέερ επέλεγε πάντως για μοντέλα του κυρίως νεαρές γυναίκες ενώ διακρίθηκε στην απεικόνιση της καθημερινότητας με ρεαλισμό και ηθογραφική ευσυνειδησία. Όπως επέβαλλε η εποχή του άλλωστε. Αλλά το πιο εντυπωσιακό στο έργο του είναι ο συνδυασμός της αυστηρής σύνθεσης με μια έντονη χρωματική παλέτα και επιπλέον με την μοναδική χρήση του φωτός.

Διαβάστε επίσης 

Φαρά Ναγιέρι: «Οι μεγάλες συλλογές τέχνης ανήκουν στο έθνος»

Απορρίφθηκε η αίτηση πιστών εναντίον της έκθεσης «Η Σαγήνη του Αλλόκοτου» στην Εθνική Πινακοθήκη

Τα «Παριζιάνικα μυθιστορήματα» του Βαν Γκογκ και η συλλογή του δισεκατομμυριούχου Πρίτσκερ