Όλα είναι μαγνητισμός – Μεγάλο αφιέρωμα στον Takis από το Ίδρυμα Βασίλη & Ελίζας Γουλανδρή

Όλη η καλλιτεχνική πορεία του Takis, που εκτείνεται σε επτά περίπου δεκαετίες καλύπτεται στην μεγάλη αναδρομική έκθεση του Ιδρύματος Βασίλη & Ελίζας Γουλανδρή, που για πρώτη φορά στην ιστορία του αφιερώνει το σύνολο των χώρων του σε Αθήνα και Άνδρο σε έναν μόνο καλλιτέχνη. Με την έκθεση αυτή άλλωστε, που εγκαινιάζεται στις 22 Ιουνίου με τη συμβολή του Ιδρύματος Takis τιμώνται τα εκατό χρόνια από την γέννηση του Παναγιώτη Βασιλάκη (1925 – 2019), όπως ήταν το όνομα του σπουδαίου εικαστικού.

Το μεγάλο αφιέρωμα στον Takis είναι ιδιαίτερα σημαντικό εξάλλου, για το Ίδρυμα Β&Ε Γουλανδρή, καθώς τιμά και την μακροχρόνια φιλία των ιδρυτών του, του Βασίλη και της Ελίζας Γουλανδρή με τον καλλιτέχνη ενώ παράλληλα αποτελεί μια ευκαιρία να αναδειχθεί η θεμελιώδης επιρροή του δημιουργού στην διεθνή καλλιτεχνική σκηνή. Η έκθεση συμπίπτει επίσης με την επαναλειτουργία της Παλαιάς Πτέρυγας του Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης στην Άνδρο, η οποία, ανανεωμένη πλέον, ανοίγει ξανά τις πόρτες της για το κοινό.

Κάθε σημαντικό στάδιο στη ζωή του καλλιτέχνη αναδεικνύεται μέσα από περισσότερα από 150 έργα, γλυπτά, σχέδια, πίνακες και κοσμήματα, τα οποία συνοδεύονται από κινηματογραφικές αναφορές σε εφήμερα έργα και δημιουργίες του. Ο Takis, ως αληθινός κοσμοπολίτης μετέδιδε μέσω της τέχνης τους προβληματισμούς, που υπερβαίνουν την απλή αισθητική διάσταση και βίωνε με ενθουσιασμό κάθε καινούριο κεφάλαιο στην καλλιτεχνική του πορεία.

Η έκθεση αυτή έτσι, με τίτλο «Takis 1∞» και με επιμέλεια της Μαρίας Κουτσομάλλη-Moreau, υπεύθυνης συλλογής Ιδρύματος Β&Ε Γουλανδρή και του Toby Kamps, υπεύθυνου συλλογής Μοντέρνας Τέχνης της Hamburger Kunsthalle δίνει την ευκαιρία για να επανατοποθετηθεί η Ελλάδα στο κέντρο της καλλιτεχνικής δημιουργίας, μέσω ενός καλλιτέχνη περίπλοκου, ατίθασου, απαιτητικού και παράλληλα ακαταμάχητου.

Η τέταρτη διάσταση

Τα «Μαγνητικά Πεδία», το κομμάτι της έκθεσης που παρουσιάζεται στο Μουσείο του Ιδρύματος Β&Ε Γουλανδρή στην Αθήνα αποτελεί μια ανασκόπηση της μακράς και εξαιρετικά γόνιμης σχέσης του Takis με τα μαγνητικά πεδία, μια σχέση, που ξεκίνησε το 1959 και υπήρξε σταθμός στη διαδρομή του. Ξεκινώντας από τα πρώτα του «Τηλεγλυπτά» και φτάνοντας μέχρι τα τελευταία «Μαγνητικά πεδία» του, το 2018, η διαδρομή περιλαμβάνει το αλησμόνητο δρώμενο «Το αδύνατον – Άνθρωπος στο διάστημα», τους «Τηλεπίνακες», τα «Τηλεφώτα», τα «Magnetron», το «Μαγνητικό πουθενά», τους «Μαγνητικούς τοίχους», τους «Μαγνητικούς πίνακες», τις «Ηλεκτρομαγνητικές σφαίρες», καθώς και τα περίφημα «Μουσικά».

Ο μαγνητισμός άλλωστε, που είναι παρών σε όλο του το έργο, του έδινε το έναυσμα για πολλές ανακαλύψεις. Για τον Takis όλα ήταν μαγνητισμός. Χάρη σε αυτόν εξερεύνησε αυτό που του άρεσε να περιγράφει ως τέταρτη διάσταση. Ένα χώρο δηλαδή, που συχνά χαρακτηρίζουμε κενό ενώ όμως, τον ζωντανεύουν διαρκώς δυνάμεις, που όχι μόνο μας διαφεύγουν αλλά διέπουν τη ζωή μας έως την παραμικρή λεπτομέρεια. Η εξερεύνηση του μαγνητισμού μέσα από τη ματιά του Takis αποτελεί έτσι, μία συναρπαστική και απολαυστική περιπέτεια, που καλεί σε μεταφυσικούς στοχασμούς.

Οι πρώτες επιρροές

Ολα τα στάδια στο έργο του Takis που υπήρξαν καθοριστικής σημασίας για εκείνον, μέσα από τις διαδοχικές ανατροπές που σημάδεψαν την καριέρα του παρουσιάζονται εξάλλου στο Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης στην Άνδρο.

Στόχος του Ιδρύματος εδώ, είναι να προβάλει μια ολοκληρωμένη πλευρά της καλλιτεχνικής διαδρομής του, μάλλον παραγνωρισμένη. Όπως τα νεανικά έργα του, αποκαλυπτικά των πρώτων επιρροών του αλλά και της ικανότητάς του να απεγκλωβίζεται από την κατάρτιση του αυτοδίδακτου και να διαπρέπει. Τα «Λουλούδια» και τα «Είδωλα» αίφνης, τα οποία αποτέλεσαν νέες οπτικές για την πανίδα και τη χλωρίδα μέσα από το πρίσμα του μετάλλου. Επίσης τους «Εσωτερικούς χώρους», τα «Μαγνητικά κενά» και τις «Σφαίρες», που τον οδήγησαν να συνεχίσει την εξερεύνηση της ύλης.

Επιπλέον τα «Καντράν» και τα «Ηλεκτρονικά ανάγλυφα», έργα παράδοξα που υπογραμμίζουν τη μόνιμη παρουσία της τεχνολογίας στη ζωή μας αλλά και το γεγονός, ότι κάθε στοιχείο της καθημερινότητας μπορεί να κρύβει εικαστική ομορφιά που δεν υποψιαζόμαστε. Ακόμη τις «Σπείρες», ένα μεθυστικό ταξίδι στα αισθητικά μυστήρια της γεωμετρίας, και τέλος τα λιγότερο γνωστά «Ερωτικά» του, εμβλήματα της ηχηρής επιστροφής των σωμάτων στη δουλειά του.
Σε αυτά τα πρωτοφανούς ποικιλίας έργα, τόσο ως προς τα υλικά και τη σύλληψη όσο και ως προς τον συμβολισμό τους προστίθενται όμως και τα εμβληματικά «Σινιάλα», που εμφανίστηκαν το 1955 και έγιναν ένα από τα πιο αναγνωρίσιμα σύνολα γλυπτών του 20ού αιώνα.

Μια πολυκύμαντη ζωή

Με αφορμή το επετειακό αφιέρωμα, το Ίδρυμα εγκαινιάζει την πρώτη του σειρά podcasts με τίτλο «B&E Goulandris Podcasts: μια ηχητική κατάδυση στον μαγευτικό κόσμο της Τέχνης». Η πρώτη ενότητα της σειράς περιλαμβάνει πέντε επεισόδια που διατρέχουν την πολυκύμαντη ζωή του Takis από τα νεανικά κατοχικά χρόνια στην Ελλάδα, την καλλιτεχνική πορεία με ενδιάμεσους σταθμούς το Παρίσι, το Λονδίνο και τη Νέα Υόρκη έως την επιστροφή στην Αθήνα, στο λόφο του Γεροβουνού, και την ίδρυση του ομώνυμου Ιδρύματος και ερευνητικού κέντρου.

Μέσα από σπάνια ηχητικά ντοκουμέντα, διαφωτιστικές συζητήσεις με τους επιμελητές της έκθεσης και ανέκδοτες ιστορίες από ανθρώπους, που τον έζησαν από κοντά, οι ακροατές καταδύονται στο εκρηκτικό σύμπαν του Takis και παρατηρούν τα έργα του με άλλα μάτια και αυτιά.

Τα podcasts θα είναι διαθέσιμα από τις 22 Ιουνίου σε όλες τις πλατφόρμες (Spotify, Apple Podcasts, YouTube Music κ.ά.), στο goulandris.gr και στους εκθεσιακούς χώρους των περιοδικών εκθέσεων του Ιδρύματος, μέσω QR codes. Η έκθεση συνοδεύεται από εκτενή κατάλογο, ο οποίος είναι διαθέσιμος σε ελληνικά και αγγλικά.

Info

Ίδρυμα Βασίλη & Ελίζας Γουλανδρή: Ερατοσθένους 13, Αθήνα, Τ: 210 725 2895
Έκθεση: «Takis 1∞»
Διάρκεια: 22 Ιουνίου-2 Νοεμβρίου 2025

Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης: Χώρα, Άνδρος, Τ: 22820 22444
Έκθεση: «Takis 1∞»
Διάρκεια: 22 Ιουνίου-2 Νοεμβρίου 2025

 

Διαβάστε επίσης 

ΥΠΠΟ: Φωτίζονται τα Τείχη για την ανάδειξη της Βυζαντινής Θεσσαλονίκης

Φεστιβάλ «Καλοκαίρι στην Αθήνα 2025»: Πολιτιστικές ανάσες δροσιάς… χωρίς εισιτήριο

Θεόδωρος Πανταλέων: Ο ποιητής του ελληνικού υπερρεαλισμού και ζωγράφος της ρέμβης