«Πράσινο φως» από το ΚΑΣ στην απόσπαση των αρχαιοτήτων από τον σταθμό Βενιζέλος στην Θεσσαλονίκη

Έπειτα από μία μαραθώνια συνεδρίαση, που διήρκεσε περισσότερες από 12 ώρες, το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο ενέκρινε την πρόταση της Αττικό Μετρό, που προβλέπει την απόσπαση των αρχαιοτήτων από το σταθμό Βενιζέλου του Μετρό Θεσσαλονίκης και την επανατοποθέτησή τους μετά την ολοκλήρωση των εργασιών.

Σύμφωνα με πληροφορίες, η πρόταση της Αττικό Μετρό πέρασε με 13 ψήφους «ναι». Υπήρξαν 2 αρνητικοί ψήφοι και 2 αποχές. Η πολύωρη συνεδρίαση του ΚΑΣ για τα αρχαία του σταθμού Βενιζέλου ξεκίνησε στις 18:05 χθες το απόγευμα και ολοκληρώθηκε σήμερα στις 08:30 το πρωί.

Ο χρόνος, το κόστος, οι κίνδυνοι είναι οι τρεις παράμετροι, οι οποίες -με όποια σειρά και αν τοποθετηθούν- απαντούν στο ερώτημα γιατί η καλύτερη λύση για τις αρχαιότητες του Σταθμού Βενιζέλος είναι η απόσπαση και επανατοποθέτησή τους μετά την κατασκευή του έργου. Γιατί, αντίθετα με τα διατυμπανιζόμενα από τους υπέρμαχους της παραμονής τους κατά χώρα, τα στοιχεία που παρουσίασε η Αττικό Μετρό στην μαραθώνια συνεδρίαση του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου, είναι καταπέλτης: Όποια αρχαία αποκαλυφθούν από τις πρόσθετες ανασκαφές που πρέπει να γίνουν, αναγκαστικά θα πρέπει να διαλυθούν.

Κι όσον αφορά στα υπάρχοντα, η υποχρεωτική διέλευση σωλήνων μέσα από το αρχαιολογικό στρώμα, θα τους προκαλέσει σοβαρές βλάβες, ενώ γενικότερα κανείς δεν μπορεί διαβεβαιώσει ότι δεν θα υπάρξουν καθιζήσεις από τους κραδασμούς.

Για ποια προστασία λοιπόν μιλάμε;

Και το κυριότερο ίσως: Χωρίς την υπογραφή ούτε ενός υπευθύνου ήταν -και παραμένει- η μελέτη παραμονής των αρχαίων στη θέση τους, η οποία είχε εγκριθεί το 2017 από το ΚΑΣ, μόνον με πολιτική απόφαση του τότε Δ.Σ. της Αττικό Μετρό. Κάτι που δεν αφήνει, φυσικά, κανένα περιθώριο εφαρμογής της. Διότι, όπως ανέφερε και η νομική σύμβουλος του κράτους, κυρία Σβολοπούλου στο ΚΑΣ, τα ανυπόγραφα έγγραφα είναι, για το Δημόσιο, ανυπόστατα.

Με βάση μια άκυρη μελέτη, επομένως, θα προχωρούσε το έργο;

Είναι, έτσι, απορίας άξιον, πώς η τότε υπουργός Πολιτισμού, κυρία Λυδία Κονιόρδου ενέκρινε και υπέγραψε, τον Φεβρουάριο του 2017, ένα άκυρο έγγραφο. Κάτι, ασφαλώς, που ακυρώνει αυτήν την υπουργική απόφαση. Σύμφωνα, μάλιστα, με όσα λέχθηκαν στη συνεδρίαση, υπογραφές δεν υπήρχαν στην εν λόγω μελέτη, λόγω της άρνησης των μηχανικών να αναλάβουν ευθύνες, τόσο για την ασφάλεια των αρχαίων κατά την κατασκευή του έργου, όσο και για τους εργαζόμενους φυσικά.

Για εργαλειοποίηση του θέματος των αρχαιοτήτων από τον ΣΥΡΙΖΑ μίλησε, εξάλλου, ο πρόεδρος της Αττικό Μετρό, κ. Ταχιάος, λέγοντας πως «Στη δική μας λογική δεν χωρά ότι εμείς οι τεχνικοί έχουμε μικρότερη ευαισθησία από τους αρχαιολόγους», ενώ, όπως είπε, τα αρχαία είναι πάνω απ΄ όλα στην Θεσσαλονίκη και είναι λάθος αυτό που ισχυρίζονται μερικοί, ότι ή μετρό ή αρχαία. Όσον αφορά στο οικονομικό σκέλος, εξάλλου, όπως ανέφερε στη συνεδρίαση ο διευθύνων σύμβουλος της Αττικό Μετρό, κ. Κουρέτας, η επιβάρυνση από τη διατήρηση των αρχαιοτήτων στη θέση τους, ενώ θα κατασκευάζεται το έργο, θα είναι 25 εκατ. ευρώ.

Επιπλέον, η μη ολοκλήρωση του έργου το 2023 θα σημαίνει αυτομάτως την χρηματοδότησή του από εθνικούς πόρους, ενώ, ακολούθως, η απένταξή του από το ΕΣΠΑ το 2025 θα συνοδευτεί από την υποχρέωση της επιστροφής των κονδυλίων που έχουν ληφθεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Σήμερα, πάντως, η πρόταση της Αττικό Μετρό, η οποία συνυπογράφεται από όλους τους μηχανικούς, καθώς και μία επιπλέον μελέτη του καθηγητή Π. Καρύδη, θα κοστίσει 55,7 εκατ. ευρώ λιγότερα από αυτήν της παραμονής των αρχαίων.

Παρών στην συνεδρίαση του ΚΑΣ ήταν και ο δήμαρχος Θεσσαλονίκης, Κωνσταντίνος Ζέρβας, ενώ για κάποιο διάστημα παρέστη και ο τέως δήμαρχος, Γιάννης Μπουτάρης. Ιδιαίτερα φορτισμένο, εξάλλου, ήταν το κλίμα και εκτός του υπουργείου, με την συγκέντρωση, από νωρίς, των αρχαιολόγων, που αντιτίθεται στην απόσπαση των αρχαιοτήτων. Δύο μέλη του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου, μάλιστα, οι ακαδημαϊκοί Μιχάλης Τιβέριος και Μανώλης Κορρές στοχοποιήθηκαν από τον Σύλλογο Ελλήνων Αρχαιολόγων, τον Ενιαίο Σύλλογο Υπαλλήλων ΥΠΠΟ Αττικής, Στερεάς και Νήσων, την Πανελλήνια Ένωση Συντηρητών Αρχαιοτήτων και την Κίνηση Πολιτών Θεσσαλονίκης για την Προστασία της Πολιτιστικής Κληρονομιάς, που ζήτησαν την εξαίρεσή τους από την συνεδρίαση, κάτι που απορρίφθηκε, ωστόσο, ομόφωνα ως αίτημα απαράδεκτο.

Πρόκειται, άλλωστε, για επιστήμονες εγνωσμένου κύρους, που το όνομά τους διασύρθηκε ανεπίτρεπτα με αυτήν την ενέργεια και με τα σαθρά επιχειρήματα, ότι ο κ. Τιβέριος έχει εκφραστεί δημοσίως υπέρ της απόσπασης των αρχαίων, ενώ παλαιότερα, το 2012 -14, υπήρξε σύμβουλος της Αττικό Μετρό, και όσον αφορά στον κ. Κορρέ, ότι ο αδερφός του, μηχανικός Δημήτρης Κορρές, έχει συνεργαστεί με την εταιρεία στην απόσπαση των αρχαιοτήτων από τον Σταθμό Αγίας Σοφίας.

Όπως ανέφερε, εξάλλου, ο κ. Τιβέριος, οι συκοφαντίες εις βάρος του όλο αυτό τον καιρό έφθασαν ως του σημείου να κατηγορείται ως πράκτορας! Στο ίδιο «κλίμα» ήταν άλλωστε και οι φραστικές επιθέσεις, από αρχαιολόγους, εναντίον του καθηγητή κ. Καρύδη στην είσοδο του υπουργείου. Πρόκειται για ενέργειες που δείχνουν τον κατήφορο στον οποίο σύρονται σύλλογοι με ιστορία πίσω τους, την οποία απεμπολούν με καθαρά κομματικά και αντιπολιτευτικά κίνητρα, κάτι που δυστυχώς αποδεικνύεται από τα γεγονότα.

Όπως χαρακτηριστικά, μάλιστα, είπε ο γενικός γραμματέας κ. Διδασκάλου, παρόμοια ένσταση θα μπορούσε να υποβληθεί και εναντίον του μέλους του ΚΑΣ, της κυρίας Τζένης Βελένη, η οποία, όχι μόνον έχει αρθρογραφήσει εναντίον της μετακίνησης των αρχαίων, αλλά, λίγο πριν την συνεδρίαση, διατύπωνε δημοσίως την άποψή της και στο προαύλιο του κτιρίου.