ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
Μπορεί η ανακάλυψη του σκυροδέματος να υπήρξε για τους Ρωμαίους ένα από τα στοιχεία της κυριαρχίας τους φέρνοντας επανάσταση στις κατασκευές της εποχής, αιώνες πριν από αυτούς όμως, οι αρχαίοι φοίνικες οικοδόμοι είχαν εφεύρει έναν σοβά, που χρησιμοποιούσαν ακριβώς σαν το μπετόν. Η ανακάλυψη έγινε μόλις τώρα από αρχαιολόγους στον νότιο Λίβανο, που εντόπισαν το παλαιότερο γνωστό παράδειγμα υδραυλικού ασβεστοκονιάματος, που δείχνει προηγμένες πρακτικές μηχανικής και βιωσιμότητας, σπάνιες στην Ανατολική Μεσόγειο.
Το υλικό ανακαλύφθηκε για την ακρίβεια στην τοποθεσία Τελ-ελ- Μπουράκ της Εποχής του Σιδήρου και τα ευρήματα, που δημοσιεύθηκαν στο Scientific Reports είναι το αποτέλεσμα μιας διεπιστημονικής μελέτης δειγμάτων γύψου, που ελήφθησαν από τρεις εγκαταστάσεις στην τοποθεσία. Μία από αυτές ήταν ένα καλά διατηρημένο πατητήρι κρασιού που χρονολογείται γύρω στο 725-600 π.Χ. και βρισκόταν περί τα 9 χιλιόμετρα νότια της Σιδώνας.
Το Τελ ελ-Μπουράκ χρησίμευε ως γεωργικό κέντρο για την φοινικική πόλη-κράτος και το πιεστήριο κρασιού ήταν αναμφίβολα πολύ σημαντικό γι΄αυτήν. Το πιεστήριο, μεγάλο σε μέγεθος περιλαμβάνει μια ευρεία λεκάνη πατήματος σταφυλιών που συνδέεται με μια δεξαμενή ζύμωσης χωρητικότητας περίπου 4.500 λίτρων. Και τα δύο ήταν επικαλυμμένα με αυτόν τον ειδικό γύψο με βάση τον ασβέστη.
Η ειδική σύνθεση
Αυτό που κάνει το γύψο ξεχωριστό είναι η σύνθεσή του. Οι ερευνητές βρήκαν θρυμματισμένα κεραμικά – πιθανώς από σπασμένους αμφορείς – αναμεμειγμένα σκόπιμα με το συνδετικό υλικό, τον ασβέστη. Αυτά τα εγκλείσματα λειτουργούσαν ως ποζολανικό υλικό -όπως λέγεται- αντιδρώντας χημικά με τον ασβέστη, προκειμένου να σχηματίσουν ένα υδραυλικό κονίαμα που σκληραίνει σε υγρές συνθήκες.
Όπως λέει έτσι, η επικεφαλής της μελέτης Σίλβια Αμικόνε, η κεραμική δεν ήταν απλώς ανακυκλωμένα υπολείμματα. «Η παρουσία κεραμικών αδρανών δεν αφορούσε μόνο την ανακύκλωση αποβλήτων, αφού ήταν άλλωστε μία τεχνολογική επιλογή για την παραγωγή ανθεκτικού στο νερό γύψου», όπως σημειώνει.
Η τεχνική μοιάζει με τις πρώιμες ελληνικές και αιγαιακές πρακτικές αλλά δεν είχε τεκμηριωθεί σε φοινικικά πλαίσια μέχρι τώρα. Για να επιβεβαιώσουν έτσι την υδραυλική φύση του γύψου, οι ερευνητές χρησιμοποίησαν πολλαπλές επιστημονικές μεθόδους ενώ η ανάλυση οργανικών υπολειμμάτων εντόπισε ενώσεις θείου που πιθανότατα συνδέονται με την παραγωγή κρασιού.
Απόδειξη επιρροής
Οι πετρογραφικές μελέτες εξάλλου έδειξαν, ότι τα κεραμικά θραύσματα προέρχονταν από απόβλητα παραγωγής κεραμικής στη Σαρέπτα, ενός σημαντικού φοινικικού κεραμικού κέντρου, που βρίσκεται περίπου 4 χιλιόμετρα μακριά. Τα θραύσματα ήταν δύο ειδών: Χαμηλής καύσης και υψηλής δραστικότητας και υαλοποιημένα κομμάτια, που είχαν ψηθεί σε θερμοκρασία άνω των 1.050°C. Για τους ερευνητές έτσι, η σκόπιμη επιλογή και η μεταφορά τους υποδηλώνουν ένα εξειδικευμένο εργαστήριο και ένα κεντρικό σύστημα που επιβλέπονταν από την ελίτ.
Η χρήση τέτοιου προηγμένου σοβά σε εγκαταστάσεις οινοποίησης υπογραμμίζει άλλωστε την οικονομική σημασία της αμπελουργίας στη φοινικική κοινωνία, τόσο για την τοπική κατανάλωση όσο και για το εμπόριο. Αναδιαμορφώνει επίσης την κατανόηση της ιστορίας των κατασκευών της Μεσογείου. Η ανακάλυψη δείχνει, ότι αιώνες πριν το ρωμαϊκό σκυρόδεμα κυριαρχήσει στην αρχιτεκτονική, οι Φοίνικες κατασκευαστές ανέπτυσσαν ήδη ανθεκτικά στο νερό κονιάματα που τα προσάρμοζαν στις τοπικές ανάγκες, μία απόδειξη της καινοτομίας και της επιρροής τους σε όλη την περιοχή.
Διαβάστε επίσης:
Μισός Πούτιν – Μισός Χίτλερ: Πανό σε εσθονικό μουσείο εξοργίζει τη Ρωσία
Λίνα Μενδώνη για Τατόι: Δεν αποκαθιστούμε απλώς μνημεία, επανασυστήνουμε έναν ιστορικό τόπο
ΕΙΔΗΣΕΙΣ ΣΗΜΕΡΑ
