Οι ωραιότεροι κήποι της Άνοιξης – Έξι έργα μεγάλων ζωγράφων

Αν ο ζωγράφος δεν εμπνευστεί από τη φύση, αν δεν ζωγραφίσει λουλούδια, αν δεν μαγευτεί από κήπους κι αγρούς ανθισμένους, αν δεν έχει στήσει το καβαλέτο του ανάμεσα στα πράσινα χορτάρια, τότε τι;

Ο καθένας με τον δικό του τρόπο, βέβαια, οι μεγαλύτεροι ζωγράφοι στον κόσμο σταμάτησαν κάποια στιγμή -ή και πολλές- για ν΄ απαθανατίσουν στον καμβά το θαύμα της άνοιξης. Κήποι ολάνθιστοι στους πίνακες που ακολουθούν από τον Μανέ, τον Ρενουάρ, τον Μονέ, τον Βαν Γκογκ, τον Κλιμτ και τον Σπένσερ.

Έντουαρ Μανέ «Η οικογένεια του Μανέ στον κήπο τους», 1874

Ένας πίνακας, τρεις μεγάλη ζωγράφοι! Η ιστορία έχει ως εξής: Μια καλοκαιρινή μέρα του 1874, ο Έντουαρ Μανέ ζωγραφίζει την σύζυγο του Κλωντ Μονέ, την Καμίλ και τον γιο τους, Ζαν στον κήπο του οικογενειακού σπιτιού κοντά στο Παρίσι, όταν εμφανίζεται ο φίλος και ο συνάδελφός τους, Πιερ Ωγκύστ Ρενουάρ.

Εμπνευσμένος από τη σκηνή, αλλά δυστυχώς απροετοίμαστος, ο Ρενουάρ ζήτησε να δανειστεί έναν καμβά, ένα πινέλο και λίγο χρώμα από τον Μονέ, ώστε να ζωγραφίζει κι αυτός ταυτόχρονα την ίδια σκηνή με την οικογένεια.

Ο κήπος του Μονέ, σε ένα σπίτι που νοίκιαζαν εκείνη την εποχή, ήταν γεμάτος από ώριμα δέντρα και παρτέρια γεμάτα ντάλιες και παπαρούνες. Κι ενώ ο Μανέ τον αποτύπωνε σε αυτήν την εικόνα να φροντίζει τον ωραίο κήπο του, στην πραγματικότητα εκείνο το απόγευμα ο Μονέ είχε σταθεί πίσω από τον Μανέ και τον Ρενουάρ, επίσης με ένα πινέλο στο χέρι, ζωγραφίζοντας τον Μανέ! Δυστυχώς, όμως, αυτό το έργο είναι σήμερα χαμένο.

Αλλά υπάρχει και συνέχεια.

Αργότερα εκείνη την ημέρα, ο Μανέ στράφηκε στον Μονέ και του είπε για τον Ρενουάρ, ο οποίος είχε πια φύγει: «Δεν έχει ταλέντο, αυτό το αγόρι! Επειδή είσαι φίλος του, πες του να σταματήσει τη ζωγραφική!» (Μητροπολιτικό Μουσείο Τέχνης της Νέας Υόρκης).

Γκούσταβ Κλιμτ «Κήπος σε αγρό με ηλιοπτρόπια», 1905-06

Σε μια από τις ετήσιες καλοκαιρινές διακοπές του στη λίμνη Άτερσε, στα βουνά έξω από το Σάλτσμπουργκ, ζωγράφισε ο Κλιμτ αυτό το ολάνθιστο έργο. Μέσα από αυτό προβάλλει μία ασυνήθιστη σύνθεση, με συστάδες μικρών λουλουδιών, που ανεβαίνουν προς τα πάνω, για να συναντήσουν τα ψηλότερα ηλιοτρόπια.

Μια εικόνα που παραπέμπει σε κήπο, που έχει φυτευθεί σε μια απότομη πλαγιά. Τα καθαρά ζωγραφικά χαρακτηριστικά του πίνακα, όμως, θεωρούνται ότι προέρχονται εν μέρει από την επίδραση που είχε στον Κλιμτ μια έκθεση ζωγραφικής του Βαν Γκογκ, που είχε σε μία έκθεσή του στη Βιέννη. (Osterreichische Galerie Belvedere, Βιέννη).

Πιερ Ωγκύστ Ρενουάρ «Γυναίκα με ομπρέλα σε κήπο», 1875

Ένα άγριο καταπράσινο τοπίο, γεμάτο φως, κίνηση και ζωντάνια δημιούργησε ο Ρενουάρ σ΄αυτόν τον πίνακα, με κηλίδες απαλού ροζ, κίτρινου, κόκκινου, μπλε και πράσινου χρώματος. Πιστεύεται ότι ο Ρενουάρ ζωγράφισε τη γυναίκα με την ομπρέλα σε έναν κήπο, στο στούντιό του στη Μονμάρτρη.

Το στούντιο αυτό περιβαλλόταν από έναν μεγάλο κήπο και ο φίλος του, ο κριτικός της τέχνης, Ζωρζ Ριβιέρ θυμόταν την στιγμή που ο ζωγράφος το είχε δει για πρώτη φορά: «Μόλις ο Ρενουάρ μπήκε στο σπίτι, γοητεύτηκε από τη θέα αυτού του κήπου, που έμοιαζε με ένα όμορφο εγκαταλελειμμένο πάρκο». (Εθνικό Μουσείο Τύσεν – Μπορνεμίτσα, Μαδρίτη).

Βίνσεντ βαν Γκογκ «Ο κήπος του Ντομπινύ», Ιούνιος 1890

Δύο μήνες πριν φύγει από τη ζωή, ο Βίνσεντ βαν Γκογκ εγκατέλειψε το άσυλο όπου βρισκόταν, στην Προβηγκία και μετεγκαταστάθηκε λίγο έξω από το Παρίσι. «Είναι εξαιρετικά όμορφα και γραφικά», είχε γράψει στον αδερφό του, Τεό.

Στο ίδιο μέρος είχε ζήσει και ένας από τους αγαπημένους καλλιτέχνες του Βαν Γκογκ, ο Σαρλ- Φρανσουά Ντομπινύ, διάσημος ζωγράφος τοπίου. Και ο Βαν Γκογκ ήθελε πολύ να ζωγραφίσει τον κήπο του σπιτιού όπου ζούσε κάποτε.

Για το σκοπό αυτό, χρησιμοποίησε μόνον ό,τι υλικά είχε στη διάθεσή του: Μια κόκκινη και λευκή πετσέτα τσαγιού, πιθανώς από την κουζίνα του Ομπέρζ Ραβού, ενός τοπικού πανδοχείου όπου έμενε, την οποία κάλυψε αρχικά με ένα παχύ, ροζ στρώμα χρώματος. Ο κήπος πήρε τη θέση του από πάνω με τις γνωστές ισχυρές, ρευστές πινελιές του καλλιτέχνη. (Μουσείο Βαν Γκογκ, Άμστερνταμ).

Κλωντ Μονέ «Το σπίτι του καλλιτέχνη στο Ζιβερνί», 1912

«Το χρωστάω στα λουλούδια που έγινα ζωγράφος», είπε κάποτε ο Κλωντ Μονέ, ο διασημότερος ζωγράφος κήπων. Και σήμερα, ο κήπος του σπιτιού του στο Ζιβερνί, όπου ο καλλιτέχνης ζωγράφιζε, προσελκύει περισσότερους από 600.000 επισκέπτες το χρόνο.

Παράλληλα με τη διάσημη λιμνούλα με τα κρίνα, ο Μονέ είχε δημιουργήσει και έναν κλασικό γαλλικό, ανθισμένο κήπο, που στον συγκεκριμένο πίνακα φαίνεται από τα βορειοδυτικά. Τριαντάφυλλα, παπαρούνες, παιώνιες, κρίνα και πολλά αναρριχητικά, όλα σχεδιασμένα προσεκτικά, δίνουν όλη τη ζωντάνια της ανθισμένης φύσης.

Στάνλεϋ Σπένσερ «Γλυσίνα στο Ένγκλιφιλντ», 1954

Η «Γλυσίνα» του σερ Στάνλεϋ Σπένσερ ζωγραφίστηκε μέσα σε πέντε εβδομάδες, την άνοιξη του 1954, στο Κούκαμ του Μπερκσάιρ. Ήταν η τρίτη από τις πέντε παραγγελίες από τον ιδιοκτήτη του Ένγκλιφιλντ Χάους, το οποίο ήταν γνωστό σε όλη την περιοχή για τους κήπους του.

Το λεπτομερές φύλλωμα της γλυσίνας στην πλήρη ανθοφορία της, καλύπτοντας όλον τον τοίχο του υπογραμμίζει την ικανότητα και το αναλυτικό του μάτι του Σπένσερ όταν ζωγραφίζει στο ύπαιθρο, καθώς και την αγάπη του για την πατρίδα του Κούκαμ, ένα μέρος που αποκαλούσε «χωριό του παραδείσου».