Αμφίπολη: Επανεκκίνηση για να ανακτηθεί ο χαμένος χρόνος

Στις 17 Δεκεμβρίου στο ΚΑΣ η αρχιτεκτονική μελέτη

Ένα σοβαρό βήμα για την αποκατάσταση του ταφικού μνημείου της Αμφίπολης γίνεται την ερχόμενη Τρίτη, 17 Δεκεμβρίου, με την συζήτηση της αρχιτεκτονικής μελέτης στο Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο. Γιατί, πέντε χρόνια από τον εντοπισμό του μνημείου και την ανασκαφή του στον τύμβο Καστά, πολύ λίγες και καθόλου ικανοποιητικές εργασίες είχαν γίνει, με αποτέλεσμα να καταβάλλονται τώρα τεράστιες προσπάθειες, ώστε να αναπληρωθεί ο χαμένος χρόνος, να μην αντιμετωπίσουν κινδύνους οι ανασκαμμένες αρχαιότητες και, επιτέλους κάποια στιγμή, να γίνουν επισκέψιμες για το κοινό.

Χαρακτηριστικό είναι, όπως δήλωσε η υπουργός Πολιτισμού, κυρία Λίνα Μενδώνη, κατά την πρόσφατη επίσκεψή της στην Αμφίπολη, ότι «τα έργα που εκτελούνται αυτήν την περίοδο ξεκίνησαν μόλις πριν λίγο καιρό και εντατικοποιήθηκαν τους τελευταίους δύο μήνες, αν και ήταν προγραμματισμένα για την άνοιξη του 2015!».

Και γεγονός είναι, άλλωστε, ότι ο τάφος της Αμφίπολης υπήρξε θύμα μικροπολιτικής και κομματικών σκοπιμοτήτων, καθώς η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ επέδειξε πρωτοφανή ολιγωρία για την αντιμετώπιση των προβλημάτων του μνημείου, που κινδύνευε να καταστραφεί. Ως αυτή τη στιγμή, πάντως, έχουν ολοκληρωθεί οι εργασίες ανασχεδιασμού της στερεωτικής διάταξης στον τελευταίο θάλαμο του ταφικού συγκροτήματος, ενώ έχει εγκατασταθεί και το ενόργανο σύστημα παρακολούθησης του μνημείου, απολύτως απαραίτητο για την γνώση της συμπεριφοράς του.

Σε εξέλιξη βρίσκεται, εξάλλου, η μελέτη της δομικής παθολογίας του, καθώς και η μεταφορά των διάσπαρτων λίθων του περιβόλου στον τύμβο Καστά από τον χώρο του Λέοντος και του Μουσείου της Αμφίπολης. Η μεταφορά προβλέπεται να ολοκληρωθεί εντός του Δεκεμβρίου, με σημαντική υστέρηση, ωστόσο, από το προβλεπόμενο  χρονοδιάγραμμα. Να σημειωθεί, άλλωστε, ότι όλο το έργο εκτελείται στο πλαίσιο του Περιφερειακού Επιχειρησιακού Προγράμματος Κεντρικής Μακεδονίας του ΕΣΠΑ 2014-2021.

Όσον αφορά στην μελέτη αποκατάστασης του ταφικού συγκροτήματος και του περιβόλου, που θα συζητηθεί στο ΚΑΣ, έχει συνταχθεί από τον αρχιτέκτονα, κ. Μιχάλη Λεφαντζή, ενώ τεχνικός σύμβουλος του έργου είναι ο πολιτικός μηχανικός, κ. Δημήτρης Εγγλέζος. Όπως είναι γνωστό, το ταφικό μνημείο της Αμφίπολης αποκαλύφθηκε τον Αύγουστο του 2014, δημιουργώντας μεγάλη αναστάτωση και προσμονή όσον αφορά στα ευρήματά του, αλλά και αναφορικά με το πρόσωπο για το οποίο είχε κατασκευαστεί, καθώς ο συσχετισμός του –αυθαίρετος όπως αποδείχθηκε- με το όνομα του Μεγάλου Αλεξάνδρου είχε προκαλέσει γενική φρενίτιδα…

Ούτε και σήμερα, ωστόσο, υπάρχει μία θετική απάντηση στο σχετικό ερώτημα, αν και η ανασκαφέας, κυρία Κατερίνα Περιστέρη θεωρεί ότι πρόκειται για τον Ηφαιστίωνα, αγαπημένο φίλο του Μεγάλου Αλεξάνδρου, μία πρόταση που τελεί υπό αίρεση, ωστόσο, καθώς τα αποδεικτικά στοιχεία δεν είναι επαρκή.

Η είσοδος στον τάφο είναι κάτω από την επιφάνεια του εδάφους και η πρόσβαση σ΄αυτόν γίνεται μέσω μίας θύρας, στο υπέρθυρο της οποίας βρίσκονται οι δύο γνωστές, ακέφαλες σφίγγες, αν και το κεφάλι της μιας εντοπίσθηκε τελικά, θαμμένο στον τρίτο και τελευταίο θάλαμο του τάφου. Στο βάθος του πρώτο θαλάμου, ήταν οι δύο Καρυάτιδες, στον δεύτερο βρέθηκε ψηφιδωτό δάπεδο με θέμα την αρπαγή της Περσεφόνης από τον Πλούτωνα και στον τρίτο αποκαλύφθηκε, μέσα σε όρυγμα, ένας μεγάλος κιβωτιόσχημος τάφος και οστά, που βρίσκονταν άλλα μέσα σ΄αυτόν και άλλα γύρω του.

Σύμφωνα με τις αναλύσεις των σκελετικών καταλοίπων που ακολούθησαν, πρόκειται για πέντε θαμμένα άτομα, συγκεκριμένα μία γυναίκα άνω των 60 ετών, δύο
άντρες μεταξύ 35 και 45 ετών (ο ένας είχε υποστεί βαρύ τραυματισμό), ένα νεογνό και έναν ακόμη άνδρα, που το σώμα του είχε αποτεφρωθεί. Ποιοι ήταν; Άγνωστο. Η Ιστορία δεν έχει κατορθώσει ακόμη να βοηθήσει στην αποκρυπτογράφηση του μυστηρίου, αλλά αυτό δεν μειώνει την σπουδαιότητα του μνημείου και την αξία του.