ΥΠΕΝ: Προκήρυξη για τις επισκευές σε Εναέριο σμύριδας Νάξου και κτήριο Διοίκησης- Μεταβίβαση στο Δήμο Νάξου

Στις οικονομικές υπηρεσίες του Υπουργείου Ενέργειας βρίσκεται, σύμφωνα με πληροφορίες, η προκήρυξη για το διαγωνισμό για την επιλογή της εταιρείας που θα αναλάβει τις επισκευές στο ιστορικό βιομηχανικό μνημείο Εναέριος Σιδηρόδρομος μεταφοράς της σμύριδας στη Νάξο, και για το διατηρητέο κτήριο διοίκησης στη Μουτσούνα.

Σύμφωνα με πληροφορίες από τη Διεύθυνση Μεταλλευτικών Ορυκτών του ΥΠΕΝ, έχει εγκριθεί κονδύλι 250.000 ευρώ από τον προϋπολογισμό του 2023 για τις επισκευές αυτές και η προκήρυξη αναμένεται να δημοσιευθεί πριν το τέλος του έτους με στόχο να επιλεγεί η εταιρεία και να ολοκληρωθούν οι εργασίες στις αρχές του 2024.

Σημειώνεται ότι οι φθορές στον Εναέριο Σιδηρόδρομο και το κτήριο διοίκησης απειλούν το βιομηχανικό μνημείο ενώ με τη συντήρησή του, διασώζεται και επόμενο βήμα είναι η αξιοποίησή του. Καθώς αποτελεί μέρος των μεταλλείων σμύριδας που ανήκουν στο Υπουργείο Ενέργειας, η αξιοποίησή του ως Βιομηχανικού Πάρκου και μουσείου Σμύριδας υπαίθριο βιομηχανικό μνημείο για πολιτιστικούς και εκπαιδευτικούς σκοπούς συνδέεται με την επίλυση του συνολικού προβλήματος αξιοποίησης της σμύριδας.

Στο πλαίσιο αυτό, άλλες πληροφορίες αναφέρουν, ότι το ΥΠΕΝ ετοιμάζει νομοθετική ρύθμιση για τη μεταβίβαση της αρμοδιότητας της σμύριδας στο Δήμο Νάξου, ώστε να αξιοποιηθεί στη βάση της μελέτης που πραγματοποίησε το 2021 η Ernst and Young.

Ο Εναέριος Σιδηρόδρομος και η Ιστορία του

Η Νάξος είναι η μοναδική σμυριδοπαραγωγική περιοχή στην Ευρώπη και μια από τις ελάχιστες στον πλανήτη.

O Εναέριος έχει χαρακτηριστεί διατηρητέο βιομηχανικό μνημείο και εξακολουθεί να εντυπωσιάζει με τα κτίρια και τις μηχανές του στη Στραβολαγκάδα, τις εγκαταστάσεις φόρτωσης στη Μουτσούνα και τα σκουριασμένα βαγόνια και συρματόσχοινα να αιωρούνται ακόμα πάνω από τα ορυχεία.

Κατασκευάστηκε την περίοδο 1926-1929,  ήταν το πρώτο σημαντικό δημόσιο έργο που εκτελέστηκε στη Νάξο και διευκόλυνε τη δουλειά των σμυριδεργατών.  Πρόκειται για ένα τελεφερίκ, ένα μεγάλο έργο βιομηχανική υποδομής, για την μείωση του κόστους μεταφοράς της σμύριδας από τα ορυχεία στο λιμάνι της Μουτσούνας. Είχε μήκος 9 χλμ από τη Στραβολαγκάδα ως τη Μουτσούνα, και αποτελούνταν από 72 σιδερένιους πυλώνες ύψους από 5 έως και 43 μ., 170 βαγόνια, 2 μηχανές και 7 παρατηρητήρια, ενώ για τη λειτουργία του απαιτούσε από 42 έως και 68 άτομα. Το διπλό κινούμενο συρματόσκοινο που είχε μήκος 8720 μ, ένωνε τους πέντε σταθμούς φόρτωσης του σμυριγλιού με το λιμάνι της Μουτσούνας, και στα χρόνια της λειτουργίας του, από το 1929 μέχρι το 1982, μετέφερε περίπου 340.000 τόνους σμύριδας.

Μετέφερε 15 τόνους σμύριδας την ώρα σε 220 κουβάδες- βαγονέτα.

 Μετά το 1982 άνοιξε ο δρόμος και η μεταφορά της σμύριδας γίνεται πλέον με φορτηγά αυτοκίνητα. Στις μέρες μας ο εναέριος έχει χαρακτηριστεί διατηρητέο βιομηχανικό μνημείο.