Τα μαύρα σημάδια πληθαίνουν

Η ματαιοδοξία χαρακτηρίζει τους επαγγελματίες οικονομολόγους εδώ και αρκετά χρόνια. Μέχρι περίπου την δεκαετία του 1960, οι περισσότεροι οικονομολόγοι ανησυχούσαν περισσότερο για τα πράγματα που δεν ήξεραν παρά γι’ αυτά που γνώριζαν.

Η μετριοπάθειά τους ήταν αυτή που ξεχώριζε. Ακόμη και την εποχή του περίφημου fine tuning, στις τάξεις των οικονομολόγων υπήρχαν πολλοί που προειδοποιούσαν για το απρόβλεπτο των οικονομικών μεγεθών, την ελλιπή ανθρώπινη γνώση, την αδυναμία να τεθούν υπό αυστηρό και λεπτομερή έλεγχο οι μεταβλητές.

Δυστυχώς, η συλλήβδην εισαγωγή μαθηματικών και στατιστικών εργαλείων έκανε τους οικονομολόγους φαντασιόπληκτους. Πίστεψαν ότι με τα νέα εργαλεία αποκτούσαν ευρύτερη και βαθύτερη γνώση της οικονομίας, του αίτιου και του αιτιατού, των κινήσεων των μεγεθών και των κατευθύνσεων τους.

Από το σημείο αυτό ήταν ένα βραχύ βήμα για την επικράτηση της ιδέας ότι τα οικονομικά έγιναν ξαφνικά μία επιστήμη που μπορούσε με ακρίβεια να προβλέψει την ανθρώπινη συμπεριφορά.

Σήμερα, οι οικονομολόγοι είναι ένοχοι της «ύβρις».

Εδώ και μερικές δεκαετίες θέλουν να πείσουν ότι ελέγχουν την πορεία της οικονομίας—του χρηματιστηρίου, των αγορών, των οργανισμών, των ανθρώπων. Κάθε τόσο,  με αυξανόμενη μάλιστα συχνότητα, αυτή η πίστη αποδεικνύεται φρούδα. Απτόητοι εμμένουν στην θέση τους – η κρίση δεν κάμπτει την πίστη τους, αντίθετα την ενισχύει. Το επιτόκιο παραμένει το μαγικό εργαλείο pass par tout, ο οικονομολόγος το χέρι του θεού.

Διαβάζω για τα deals που γίνονται – σε ανακοινώσεις γεμάτες έπαρση. Μου έρχονται στο νου τα φιλμ των, π.χ.,  Michael Douglas και Leonardo di Caprio. Όσο ποιο ψιλά είσαι τόσο πιο βαριά πέφτεις. Αναρωτιέμαι αν η τέχνη αντέγραψε την ζωή ή η ζωή την τέχνη.

Η καμπύλη απόδοσης του δεκαετούς ομολόγου των ΗΠΑ έπεσε κάτω από αυτήν του διετούς—παραδοσιακό σημάδι ότι η ύφεση είναι προ των πυλών.

Οι αγορές των κρυπτονομισμάτων έχασαν σε λιγότερο από ένα χρόνο πάνω από το 70% της κεφαλαιοποίησης τους — μιλάμε για πτώση από $3,2 τρις. σε κάτω από $1 τρις. Εξέλιξη που παραπέμπει στις υπερβολές των στεγαστικών δανείων του 2008.

Όχι πως το 2022 είναι πολύ διαφορετικό. Η επαναχρηματοδότηση της στέγης έχει αρχίσει να λαμβάνει ανησυχητικές διαστάσεις στις ΗΠΑ και οι πρακτικές που ακολουθούνται υποδεικνύουν επιστροφή στο παρελθόν.

Η Σιέρα Λεόνε δείχνει τον δρόμο της εθνικής χρεοκοπίας. Με τις σημερινές συνθήκες στις αγορές τροφίμων και ενέργειας, πόσα φτωχά κράτη θα αντέξουν ακόμη;

Η ΕΚΤ προσπαθεί να μαζέψει τα ασυμμάζευτα. Καλά κάνει. Φτάνει να μην βρεθεί στην θέση του μικρού παιδιού που με το δάκτυλο προσπαθεί να κλείσει την τρύπα σ’ ένα φράγμα. Δέχεται και θα δεχτεί ακόμη πολλές επιθέσεις με στόχο την αποδυνάμωση της.

Η παγκόσμια οικονομία βαδίζει σταδιακά προς μία νέα ύφεση—καθώς η ματαιοδοξία επιχειρεί να τιθασεύσει τον πληθωρισμό. Το ανθρώπινο κόστος δεν έχει θέση στους υπολογισμούς. Η αγνότητα της θεωρίας έχει.

Διαβάστε επίσης

Από τον Draghi στην Lagarde: Θα κάνω ό,τι χρειάζεται