Τα δείγματα του απολυταρχικού λαϊκισμού

Δεν έχω εντρυφήσει στο καταστατικό του ΣΥΡΙΖΑ αλλά, δεχόμενος ότι ο Στέφανος Κασσελάκης δεν το παρερμηνεύει κατά το δοκούν, η πιο επικίνδυνη φράση στο διάγγελμα του είναι η ακόλουθη:

Εάν η Κεντρική Επιτροπή αρνηθεί, θα προχωρήσω στη διεξαγωγή του δημοψηφίσματος με αίτημα του 15% των μελών του ΣΥΡΙΖΑ, ακριβώς όπως προβλέπει το καταστατικό μας.

Πρόκειται για το σύγχρονο Τραμπικό φαινόμενο του «εγώ και ο λαός μου» — αντιγραφή του λαϊκισμού που τούτη την στιγμή έχει φέρει τις ΗΠΑ σε ανοιχτό διχασμό, έχει ανατρέψει τις θεσμικές ισορροπίες από τις οποίες εξαρτάται η λειτουργία της φιλελεύθερης δημοκρατίας και έχει επιτρέψει στην Κίνα να αποκτήσει νέα ερείσματα στην προώθηση της δικής έμπνευσης μοντέλου παγκόσμιας διακυβέρνησης.

Όπως έγραψε, με αναφορά βέβαια σε άλλες καταστάσεις, η Hannah Arendt, στο βιβλίο της The Origins of Totalitarianism, πρόκειται για την εγκαθίδρυση ολοκληρωτισμού που βασίζεται στην στήριξη από τις μάζες. Τα παθήματα του Μεσοπολέμου και του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου ξεχάστηκαν πολύ γρήγορα. Και η εξάπλωση του αυταρχισμού λαμβάνει πλέον ανησυχητικές διαστάσεις για την δημοκρατία. Η στήριξη που έχει η Χαμάς χωρίς κανείς να αναφέρεται στο γεγονός ότι αυτή είναι που χρησιμοποιεί ανθρώπινες ασπίδες δείχνει πόσο επικίνδυνα έχει αλλάξει η κατάσταση.

Δεν πρέπει να μας εκπλήσσει αυτό. Απολυταρχισμός είναι κι αυτός των οργανώσεων όπως η Χαμάς και η Χεζμπολά, που όπως μπορεί κανείς να συμπεράνει από την δουλειά του Perry Anderson (The Lineages of the Absolutist State) έχει την ιστορική του διαδρομή από τα Χαλιφάτα. Αυτή η Μεσσιανική αντίληψη, όπου ο ηγέτης μιλά απ’ ευθείας με τον λαό του και έτσι νομιμοποιείται να πάρει όποια απόφαση θεωρεί πως εκφράζει τον λαό του, έχει υπάρξει πηγή τραγικών εξελίξεων για το ανθρώπινο είδος.

Ο Στέφανος Κασσελάκης έχει πλέον μπει σε μονόδρομο. Αν οι κομματικοί μηχανισμοί απορρίψουν το δημοψήφισμα—όπως φαίνεται πως θα συμβεί — ο αρχηγός θα υποχρεωθεί – σύμφωνα με όσα δηλώνει (Δεν θα σας προδώσω ποτέ) να πάει στην βάση. Ο ΣΥΡΙΖΑ ως σημερινό κόμμα θα έχει ήδη πάψει να υπάρχει. Οπότε είτε θα προκύψει νέο κόμμα είτε ο Κασσελάκης θα υποχρεωθεί να επιστρέψει στις ΗΠΑ.

Έτσι, κι αλλιώς, κανείς πλέον δεν μπορεί να καθίσει πάνω στον φράχτη στον ΣΥΡΙΖΑ. Η ομάδα Αχτσιόγλου ξεκάθαρα έχασε επιρροή, ίσως οπαδούς, πάντως οποιαδήποτε ηθικό πλεονέκτημα θεωρούσε πως είχε ή μπορούσε να κερδίσει με την δήθεν ουδετερότητά της – όπως έγραψα μόλις χθες. Μπορεί η εμπειρία του 2015 να βαρύνει πολύ στην λήψη των τωρινών αποφάσεων, αλλά στο κάτω-κάτω αυτός είναι ο ΣΥΡΙΖΑ.  

H Goldman Sachs υποστηρίζει ότι «οι άνθρωποι της είναι το πιο σημαντικό της στοιχείο». Είναι μάλλον σαφές ότι αυτή τουλάχιστον η φιλοσοφία της GS δεν άγγιξε τον κ. Κασσελάκη. Αντίθετα, αν άκουγα ότι ψηφίζει Τραμπ δεν θα μου προξενούσε καμία έκπληξη.

 Διαβάστε επίσης

Αμείωτος και χωρίς απήχηση ο λαϊκισμός της αντιπολίτευσης