Η υπόθεση της Ειρήνης Μουρτζούκου είναι υπόθεση θεσμικής αποτυχίας, μια αλυσίδα από παραλείψεις, εφησυχασμούς και ολιγωρίες. Φταίει η δολοφόνος αλλά φταίνε και οι αρχές. Αν η αστυνομία, οι ιατροδικαστές και οι κοινωνικές υπηρεσίες είχαν κάνει τη δουλειά τους με στοιχειώδη σοβαρότητα, ίσως να μη μετρούσαμε τόσα θύματα.

Διέπραξε το πρώτο της έγκλημα, όπως ομολόγησε προσφάτως, σε ηλικία 13 ετών. Σκότωσε την αδελφή της, μωράκι ενάμιση έτους. Ο θάνατος καταγράφηκε ως αιφνίδιος και δεν προκάλεσε την παραμικρή κινητοποίηση. Ούτε εισαγγελική διερεύνηση σε βάθος ούτε σοβαρή ιατροδικαστική εξέταση ούτε καν εποπτεία από κοινωνικούς λειτουργούς. Η υπόθεση έκλεισε αμέσως.

Χρόνια αργότερα, το μοτίβο επαναλήφθηκε. Από το 2021 έως το 2023, τρία ακόμη βρέφη πέθαναν με τρόπο πανομοιότυπο: αιφνίδιος θάνατος, συμπτώματα ασφυξίας. Η έρευνα ήταν επίσης πανομοιότυπη: πρόχειρα πορίσματα, ασαφείς περιγραφές. Το πρώτο ήταν παιδί φίλης της, που το φρόντιζε. Το δεύτερο και το τρίτο ήταν δικά της βρέφη. Ήταν παρούσα σε κάθε θάνατο αλλά η κάθε υπόθεση αντιμετωπίστηκε ως μεμονωμένο περιστατικό.

Βάλτε τα αυτά σε αστυνομικό μυθιστόρημα, να γελάνε ακόμα και τα τυπογραφικά μελάνια από την αστοχία. Η αστυνομία δεν ένωσε τις τελείες, οι ιατροδικαστές δεν υποπτεύτηκαν δολοφονική ενέργεια, οι συγγενείς παρατηρούσαν αλλά δεν έκαναν και τίποτα.

Σύμφωνα με τις καταθέσεις η Μαρτζούκου είχε αποπειραθεί πέντε φορές να σκοτώσει το παιδί της. Την έβλεπαν να το ταρακουνά, να του πιέζει το πρόσωπο, να του κλείνει τη μύτη. Οι συγγενείς ανησυχούσαν, οι γιατροί έβλεπαν περίεργα σημάδια. Στο Νοσοκομείο όπου μεταφέρθηκε το δεύτερο παιδί της μετά από επεισόδιο λιποθυμίας, οι γιατροί παρατήρησαν δύσπνοια και ενδείξεις εγκεφαλικής βλάβης. Κι όμως, το παιδί πήρε εξιτήριο, χωρίς να ενημερωθεί κάποια εισαγγελική αρχή ή να καταγραφεί το περιστατικό ως πιθανή κακοποίηση.

Φταίει άραγε μόνο η δολοφόνος που τελικά πέθανε το βρέφος; Μήπως φταίει και το σύστημα που παρέμενε σιωπηλό; Πού ήταν η αστυνομία όταν πέθανε το πρώτο βρέφος με σημάδια ασφυξίας; Πού ήταν οι ιατροδικαστές όταν τα ευρήματα από διαφορετικούς θανάτους εμφάνιζαν παρόμοιο προφίλ; Πού ήταν η κοινωνική πρόνοια όταν μια νεαρή μητέρα έχανε διαδοχικά τα παιδιά της; Ειδικά για περίπτωση ατόμου που έχει καταγγείλει ότι υπέστη βία ως παιδί, γιατί δεν υπήρξε μέριμνα;

Αν είχε συγκροτηθεί έγκαιρα ομάδα έρευνας, αν οι ιατροδικαστές είχαν διασταυρώσει τα πορίσματά τους, αν είχε ζητηθεί ψυχιατρική εκτίμηση, αν η κοινωνική υπηρεσία είχε επιβλέψει τη μητέρα, τότε, ίσως να μην είχαν πεθάνει τόσα μωράκια.

Η Μουρτζούκου είναι υπεύθυνη για ό,τι έκανε. Αλλά δεν σκότωσε μόνη της. Τη συνόδευαν αθόρυβα οι παραλείψεις των ιατροδικαστών, η παθητικότητα των αστυνομικών, η απουσία πρόνοιας, η αμέλεια των μηχανισμών πρόληψης. Της επιτράπηκε να επαναλάβει ξανά και ξανά το ίδιο έγκλημα χωρίς κανείς να την εμποδίσει.

Διαβάστε επίσης

Όταν τιμωρούν την Τυχεροπούλου