Στέφανος Τζανάκης. Αρθρογράφος
Τους τελευταίους μήνες, οι πάντες στην Ελλάδα μιλούν για την «εθνική γραμμή» όταν αναφέρονται στα ελληνοτουρκικά. Είναι η νέα εθνική μας μόδα…
Ο Αλέξης Τσίπρας ζήτησε άμεση επανεκλογή του προέδρου της Δημοκρατίας ώστε να γίνει αμέσως συμβούλιο αρχηγών και να υπάρξει εθνική συνεννόηση, η Φώφη Γεννηματά πρότεινε συμβούλιο πολιτικών αρχηγών ώστε να μεταβεί ο Κυριάκος Μητσοτάκης στην Ουάσιγκτον ενισχυμένος – και πολύ πιθανό να μην είχε άδικο.
Όμως, η ανάγκη για εθνικό «μέτωπο» τρέχει μπροστά μας – και το πιθανότερο είναι ότι όταν ο κόμπος φτάσει στο χτένι, όσοι μιλούν για αυτό, θα έχουν μεγάλες δυσκολίες να το κάνουν πράξη: τα εγχώρια τηλεοπτικά κανάλια αντιλαλούσαν χθες το βράδυ για την επικείμενη αμερικανική διαμεσολάβηση για την μείωση της έντασης μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας– χωρίς όμως να προβλέπουν και σε τι θα συνίσταται.
Κάποιοι έλπιζαν – και ενδεχομένως, εξακολουθούν να ελπίζουν – ότι η πρωτοβουλία των ΗΠΑ θα έχει να κάνει με τράβηγμα του αυτιού στον Ερντογάν: το επιχείρημα ακούγεται λογικό – οι Αμερινακοί στηρίζουν τον East Med , η Ελλάδα και (κυρίως) το Ισραήλ είναι στο πλάνο του συγκεκριμένου αγωγού, άρα θα πάνε απέναντι στον Ερντογάν για να στηρίξουν εντέλει τα δικά τους συμφέροντα.
Λάθος: η – όποια – πρωτοβουλία των ΗΠΑ , την οποία κατ’ αρχάς θα πρέπει να περιμένουμε να εκδηλωθεί , θα αφορά «την μείωση της έντασης μεταξύ δύο συμμάχων στο ΝΑΤΟ» , για να χρησιμοποιήσουμε την αμερικανική ορολογία. Αυτό θα μπορούσε να γίνει μετά από μία «θερμή» αντιπαράθεση νοτίως της Κρήτης, αν το καθεστώς Ερντογάν κάνει πράξη τις δηλώσεις του για έρευνες νοτίως της Κρήτης. Θα μπορούσε να ξεκινήσει και πριν από μία τέτοια κίνηση – ειδικά αφού ο πρωθυπουργός ξεκαθάρισε στις συναντήσεις του στις ΗΠΑ ότι η Ελλάδα δεν μπορεί παρά να απαντήσει σε μία τέτοια πρόκληση.
Πως θα μπορούσε να μειωθεί η ένταση; Όπως λένε όλοι οι διπλωμάτες, με μία διαπραγμάτευση για κοινή προσφυγή στη Χάγη, για τις διαφορές μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας. Τι γίνεται σε μία τέτοιου τύπου διαπραγμάτευση; Πολύ απλά , ο καθένας προσπαθεί να βάλει στο τραπέζι θέματα για τα οποία θεωρεί ότι έχει ισχυρότερα χαρτιά σε σχέση με τον άλλον.
Η Ελλάδα έχει ως πάγια θέση ότι το μόνο ζήτημα που εκκρεμεί με την Τουρκία είναι η οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας – και συνακάλουθα, της ΑΟΖ. Αντίθετα, η Τουρκία έχει καταφέρει μέσα στα χρόνια να δημιουργεί τετελεσμένα και να αναδεικνύει θέματα – όπως , για παράδειγμα, η αποστρατιωτικοποίηση των νησιών.
Αν οι διαπραγματεύσεις για το συνυποσχετικό γίνουν υπό την αιγίδα των ΗΠΑ , είναι προφανές ότι δεν πρόκειται να περάσει αυτούσια – χωρίς άλλες προσθήκες – η ατζέντα της ελληνικής πλευράς. Θα μπουν και ζητήματα για τα οποία η Ελλάδα δεν θέλει την προσφυγή στο δικαστήριο – διότι δεν είναι καθόλου δεδομένη η έκβαση της δίκης.
Τότε θα είναι η στιγμή που θα πρέπει να αναζητηθεί μία κοινή εθνική γραμμή – που είτε θα αποδέχεται σε όλα την δικαιοδοσία του δικαστηρίου της Χάγης , είτε θα βάζει τις κόκκινες γραμμές της Ελλάδας, ώστε να μην ακολουθήσει ένα ανεξέλεγκτο «blame game» , είτε στο εσωτερικό, είτε εναντίον της Ελλάδας, αναλόγως του αποτελέσματος της διαπραγμάτευσης…
