Η συζήτηση ανάμεσα στην άλλοτε «Σιδηρά Κυρία της Ευρώπης» και τον διευθυντή της Καθημερινής Αλέξη Παπαχελά δεν είχε πυροτεχνήματα, δεν έδωσε νέα, δεν προξένησε τριγμούς. Όσα είχε να πει τα έγραψε στο βιβλίο της. Σε τουρνέ ήταν, εξάλλου.  Παρά ταύτα για σχεδόν δύο ώρες κράτησε αμείωτο το ενδιαφέρον του πολυπληθούς ακροατηρίου της, και σ’ αυτό συνεισέφεραν οι εύστοχες ερωτήσεις του συζητητή της. Πίσω από τις γραμμές, όμως, άλλοτε άμεσα, ενίοτε έμμεσα, ήταν άκρως αποκαλυπτική.

Κορυφαίο θέμα η απομυθοποίηση των Ελλήνων πρωθυπουργών. Για τον Γιώργο Παπανδρέου είπε ότι ήταν σιωπηλός. Βαριά κριτική όταν «ακούγεται» σιωπή σε στιγμή βαθιάς κρίσης. Είναι σαφές ότι η Μέρκελ περίμενε τότε να δει από την  ελληνική πολιτική ηγεσία σχέδιο εξόδου από την κρίση. Αντί σχεδίου της ζητήθηκαν μόνο λεφτά. Κι αυτά δεν είχε το δικαίωμα να δώσει. Από εκεί και πέρα η προσφυγή στο ΔΝΤ ήταν μονόδρομος. ‘Δεν είχαμε την τεχνογνωσία, εξάλλου» παραδέχτηκε.

Η ορθή για την Ελλάδα αλλά ανεδαφική για την Ευρώπη εμμονή του Αντώνη Σαμαρά στην μη εφαρμογή των μνημονίων  δεν ήταν κατανοητή σ’ ένα ευρωπαϊκό πολιτικό κοινό που έχει μάθει να τιμά την υπογραφή του. Η ίδια εμμονή στο κούρεμα του χρέους παρά την ισχυρότατη θεσμική  Ευρωπαϊκή αντίδραση, οδήγησε στην κουτσουρεμένη εθελοντική συμμετοχή που διευκόλυνε την χώρα βραχυχρόνια αλλά, ιδιαίτερα στον τραπεζικό τομέα, άφησε μακροχρόνια και δύσκολα καλυπτόμενα οικονομικά ρήγματα.

Απαλή αλλά ταυτόχρονα καταιγιστική ήταν η κριτική της για τον Αλέξη Τσίπρα. Στην ουσία τον θεώρησε κρυψίνους και του απέδωσε έλλειψη ρεαλισμού. Εντυπωσιάστηκε με το γεγονός ότι ο λαός στήριζε τον Τσίπρα στις παλινωδίες του, αλλά αυτό δεν την εμπόδισε να αναρωτηθεί για την ποιότητα μίας δημοκρατίας όπου με περίσσια ευκολία το «όχι» γίνεται «ναι». Ταυτόχρονα, όμως, αναγνώρισε ότι στην διάρκεια της πρωτοφανούς κρίσης η χώρα έδειξε απαράμιλλη κοινωνική συνοχή και ανέδειξε την ανθεκτικότητα των δημοκρατικών της θεσμών.

Η Μέρκελ επιβεβαίωσε τον φόβο που πλανιόταν πάνω από την Ευρώπη σχετικά με τις επιπτώσεις ενός πιθανού Grexit και, όπως αναφέρει εξάλλου και στο βιβλίο της, πολέμησε να το αποφύγει. Η ιστορία την δικαίωσε σ’ αυτό, όχι όμως, στην εμμονή της να βάζει την Γερμανική ανταγωνιστικότητα über alles. Στο σημείο αυτό, πέρα από τα μεγάλα προβλήματα που αντιμετωπίζει σήμερα η χώρα της, η Μέρκελ θα μπορούσε να κατηγορηθεί για γεωπολιτική αφέλεια, ιδιαίτερα όταν η ίδια παραδέχεται ότι ο Putin είναι ψεύτης. Διόλου τυχαία, προσήλωσή της στη δημοσιονομική πειθαρχία, ιδίως απέναντι στις χώρες του ευρωπαϊκού Νότου, την κατέστησε σύμβολο της «σιδηράς λιτότητας».

Βαριά είναι η κληρονομιά που της άφησε η Ανατολικογερμανική προέλευση της, που εκδηλώνεται με την ενσυναίσθηση της κοινωνικά για τους φτωχούς, πολιτικά για την ένταξη κρατών όπως η Τσεχία, η Ουγγαρία, η Πολωνία, στο μπλοκ της ΕΣΣΔ χωρίς να ερωτηθούν. Δεδομένης της πηγής, ήταν μία από τις πιο σκληρές κριτικές που έχουν γίνει κατά της Γιάλτας. Τολμηρή από ανθρωπιστικής πλευράς , όπως έδειξε με το προσφυγικό,  ήταν άτολμη μεταρρυθμιστικά γι’ αυτό δεν μπόρεσε να απαντήσει ουσιαστικά στην κρίσιμη ερώτηση «Θα ξυπνήσει η Ευρώπη;»

Διαβάστε επίσης

Βάλτε τα μαχαίρια πίσω στις θήκες – δεν αντέχει άλλη αιμορραγία η Ελλάδα