Γκρίζα η παγκόσμια προοπτική

Διχασμένες είναι οι εκτιμήσεις για την παγκόσμια οικονομική και πολιτική προοπτική, καθώς η νέα χρόνια στέλνει μάλλον συγκεχυμένα μηνύματα.

Ο μεγάλος κίνδυνος είναι γεωπολιτικός, καθώς το Ιράν χρησιμοποιεί το Ισραήλ και την Γάζα ως αφορμή για να εμπλέξει τις ΗΠΑ σε σύγκρουση που θεωρεί πως το ευνοεί λόγω της γεωγραφικής θέσης της. Οι αγιοτολάχ  εννοούν όσα λένε – το έχουν αποδείξει. Η δημιουργία του γνωστού «κύκλου φωτιάς» (ring of fire) δεν είναι στην φαντασία τους αλλά εντάσσεται στην πραγματικότητα των επιδιώξεων τους. Δεν δικαιολογείται διαφορετικά η εμμονή των Χούτι στις επιθέσεις κατά των εμπορικών πλοίων αλλά και κατά πολεμικών σκαφών των ΗΠΑ. Για το θεοκρατικό καθεστώς η αποσταθεροποίηση της Δύσης είναι ταυτόχρονα θέμα πολιτικό, οικονομικό και θρησκευτικό. Για το Ιράν είναι πόλεμος πολιτισμού.

Η διατήρηση της έντασης σε όλη την Μέση Ανατολή εξυπηρετεί την Ρωσία, πιέζει το Ισραήλ, φέρνει σε δύσκολη θέση τις ΗΠΑ, ενθαρρύνει την Χεζμπολά και την τρομοκρατία, επιτρέπει στην Τουρκία να εμφανίζεται ως υπέρμαχος του Ισλάμ και να δημιουργεί έτσι ρήγματα στην Δύση, αναβαθμίζει τον ρόλο του Ιράν και καταλαγιάζει την αντιπαλότητα μεταξύ των Σούνι και των Σιϊτών.

Στην Άπω Ανατολή, η Κίνα διατηρεί την πίεση στη Νότιο Θάλασσα της Κίνας, αδιαφορώντας για τις αντιδράσεις των ΗΠΑ, Ιαπωνίας, Φιλιππίνων, Αυστραλίας, Βιετνάμ. Στην χερσόνησο της Κορέας, η ένταση μεταξύ του Βορά και του Νότου διευρύνεται – οι φοβέρες του ηγέτη της Β. Κορέας Kim Jong Un δεν είναι πάντα απλά λόγια: έχει πυραύλους, έχει δορυφόρο, έχει και τρέλα. Η εκλογή του νέου προέδρου της Ταϊβάν Lai Ching-Te οδηγεί σε νέο χειρότερο επίπεδο τις σχέσεις της με την Κίνα, οπότε   και της Κίνας με τις ΗΠΑ. Μπορεί η διαφθορά στις ένοπλες δυνάμεις να έχει οδηγήσει τον Xi Jiping να προχωρήσει σε εντυπωσιακές εκκαθαρίσεις, ο στόχος του, όμως, της προσάρτησης της Ταϊβάν δεν αλλάζει – απλά περιμένει την κατάλληλη στιγμή.

Όλα αυτά δεν στέλνουν ευνοϊκά μηνύματα στην οικονομία. Το θέμα των θαλάσσιων μεταφορών είναι φλέγων, για την επάρκεια και τις τιμές. Η αυστηροποίηση των κυρώσεων που αναμένεται άμεσα κατά της Ρωσίας, της Κίνας, της Κορέας και του Ιράν δεν διευκολύνει την κατάσταση – καθώς ενισχύεται ο οικονομικός εθνικισμός και η δημιουργία περιφερειακών εμπορικών μπλοκ και εντείνονται οι διαφωνίες στο παγκόσμιο σύστημα διακυβέρνησης και στις χρηματοπιστωτικές συναλλαγές.

Η οικονομία της Κίνας, που έχει αποτελέσει την ατμομηχανή της παγκόσμιας ανάπτυξης στην τελευταία εικοσαετία, αγκομαχά καθώς ταλανίζεται από τα βάρη του real estate, των χρεοκοπημένων δημόσιων επιχειρήσεων, ενός τραπεζικού συστήματος που κλονίζεται από κόκκινα δάνεια και  ενός πολιτικού συστήματος που προσπαθεί να ανατρέψει τις οικονομικές ελευθερίες που έδωσε στο πλαίσιο του αυταρχικού καπιταλισμού—με αρνητικές βέβαια επιπτώσεις στην ανάπτυξη.

Στις ΗΠΑ, οι προβλέψεις των αναλυτών για περαιτέρω μείωση των επιτοκίων μπορεί να θεωρούνται βάσιμες, αλλά η FED ανησυχεί και κρατά τα χαρτιά της κλειστά. Η προοπτική μείωσης των επιτοκίων από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα είναι ακόμη πιο απαισιόδοξη, για την Bank of England είναι περίπου ανύπαρκτη.

Με τόσες εκλογές αναμετρήσεις που ακολουθούν, με την πιθανότητα εκλογής του Tramp στην προεδρία (όσο κι αν αυτό θα αποδειχθεί τελικά πολύ δύσκολο) να αντιμετωπίζεται ως ρεαλιστική, τον πόλεμο στην Ουκρανία να μην έχει τέλος, ο ορίζοντας είναι –αισιόδοξα –γκρίζος.

Ουσιαστικά, δεν χρειάζεται πολύ για να γίνει μαύρος. Άσπρος, πάντως, δεν θα είναι.

Διαβάστε επίσης

Πόσο στέρεα είναι η κυριαρχία Μητσοτάκη στο πολιτικό σκηνικό;