Το παρασκήνιο με τα δάνεια του ΔΝΤ και γιατί η Ελλάδα δεν βιάζεται για νέα έξοδο στις αγορές

Σήμερα ή το αργότερο αύριο θα φτάσει στα χέρια του επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας (ESM), Κλάους Ρέγκλινγκ, η επιστολή του υπουργού Οικονομικών, Χρήστου Σταϊκούρα.

Με την οποία η Ελλάδα θα αιτείται επισήμως την πρόωρη εξόφληση του ενός τρίτου των ακριβότερων δανειακών υποχρεώσεων προς το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ).

Επί της ουσίας, δεν πρόκειται για μια απλή επιστολή προθέσεων, αλλά για ένα πολύπλευρα επεξεργασμένο τεχνοκρατικό κείμενο, με όλα τα επί μέρους στοιχεία που απαιτούνται, προκειμένου το ελληνικό αίτημα να τύχει της τελικής έγκρισης. Δίνοντας έτσι σάρκα και οστά σε μια κίνηση, που εκτός από τα οικονομικά ωφελήματα τα οποία επιφέρει η εξοικονόμηση κόστους, έχει πρωτίστως εξέχουσα, σημειολογική σημασία για τη χώρα. Και τούτο γιατί πιστοποιεί, με τον πλέον παραστατικό τρόπο, ότι η Ελλάδα τηρεί απαρέγκλιτα τους κανόνες της χρηστής διαχείρισης, μπορεί πια να καλύπτει από μόνη της τις χρηματοδοτικές ανάγκες προσφεύγοντας στις αγορές, ενώ είναι σε θέση να προεξοφλεί και υποχρεώσεις προς τους επίσημους πιστωτές της.

Όλα αυτά έρχονται να επαυξήσουν το βαθμό εμπιστοσύνης που δείχνουν οι διεθνείς επενδυτικοί οίκοι, από τα «στρατηγεία» των οποίων εκπέμπεται η αίσθηση ότι «μπορεί μεν το κλίμα να είναι θετικό, αλλά η Ελλάδα δεν δείχνει να βιάζεται για να ξαναβγεί στις αγορές». Κάτι που έρχεται να αποθερμάνει τα σενάρια των τελευταίων ημερών, περί μιας σχεδιαζόμενης, νέας εξόδου, άμεσα.

Όπως μάλιστα αναφέρεται από ορισμένους ξένους, μεγάλους «παίκτες», οι συναντήσεις και οι επαφές που γίνονται εντάσσονται στο πλαίσιο του ανοικτού διαύλου επικοινωνίας που υπάρχει ανάμεσα στις δύο πλευρές. Χωρίς όμως αυτό να παραπέμπει σε «κλειδωμένες» εξελίξεις, τουλάχιστον βραχυπρόθεσμα και σε ορίζοντα του προσεχούς διμήνου…

Η ευνοϊκή… συναστρία για τη χώρα

Το βέβαιο είναι ότι η διεθνής επενδυτική κοινότητα, προσεγγίζει πλέον την Ελλάδα με μια καταφανώς καλύτερη διάθεση. Από κατά τεκμήριο έγκυρες πηγές επισημαίνεται μάλιστα χαρακτηριστικά ότι «ο τρόπος που μάς βλέπουν τώρα οι ξένοι σε σύγκριση με πέρσι είναι σαν την ημέρα με τη νύχτα. Ή σαν το χειμώνα με το καλοκαίρι, αν κριθεί η στάση τους, σε σχέση με το πριν και το μετά το σχηματισμό της νέας κυβέρνησης, η οποία και δημιούργησε αναμφίβολα μια νέα δυναμική για τη χώρα».

Σε σημαντικό βαθμό, η ευνοϊκή… συναστρία για την Ελλάδα ‘’αποτυπώνεται’’ και στους κόλπους της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπου οι συμπαθούντες φαίνεται να είναι εκείνοι που έχουν το «πάνω χέρι» στην παρούσα φάση. Ειδικά σε ότι αφορά το ζήτημα της προεξόφλησης των ακριβών δανείων που έχει χορηγήσει το ΔΝΤ, ο απόηχος ήταν θετικός από την πλευρά των Ευρωπαίων εταίρων. Τόσο στην πρόσφατη σύνοδο του Euro Working Group όπου μετείχε ο νέος Πρόεδρος του Συμβουλίου Οικονομικών Εμπειρογνωμόνων (ΣΟΕ) Μιχάλης Αργυρού, όσο και στη σύνοδο του Eurogroup που έγινε προ ημερών στο Ελσίνκι και στην οποία έκανε την παρθενική του εμφάνιση ο υπουργός Οικονομικών, Χρήστος Σταϊκούρας.

Ενώ ένα αντίστοιχο αίτημα στο παρελθόν θα βραδυπορούσε ως προς την εξέλιξή του, τούτη τη φορά οι ρυθμοί έτρεξαν. Γεγονός που έρχεται να επιβεβαιώσει τα όσα συζητούνται στο παρασκήνιο των Βρυξελλών. Ότι η Ελλάδα δηλαδή λογίζεται πλέον ως η θετική έκπληξη της Ευρωζώνης και ότι ακόμη και οι «σκληροί» της ΕΕ δεν έχουν την ίδια «ένταση» στην αντιμετώπιση της χώρας…

Η «ακτινογραφία» των οφειλών στο ΔΝΤ

Εκ των πραγμάτων οι Ευρωπαίοι πιστωτές θα πρέπει να συναινέσουν στην προεξόφληση του ΔΝΤ, αίροντας το δικό τους πρώτο δικαίωμα. Κάτι το οποίο έχει συμβεί στο παρελθόν και με την Πορτογαλία.

Σήμερα, η Ελλάδα βαρύνεται με δάνεια 356,5 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων τα 190,8 εκατ. στον Ευρωπαϊκό Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (EFSF) και τον ESM που τον διαδέχθηκε.

Στο ΔΝΤ οφείλονται, σύμφωνα με τα τελευταία, επικαιροποιημένα στοιχεία, 8,5 δισ. ευρώ, εκ των οποίων τα περίπου 2,8 εκατ. είναι εκείνα με το ακριβότερο επιτόκιο. Επιτόκιο το οποίο προκύπτει από έναν σταθμισμένο μέσο όρο, συσχετιζόμενο με τα χρησιμοποιούμενα Ειδικά Τραβηχτικά Δικαιώματα (SDR) τα οποία και απαρτίζονται από ένα «καλάθι» νομισμάτων.

Στην παρούσα φάση το επιτόκιο που πληρώνει η Ελλάδα για τα ακριβά δάνεια του ΔΝΤ έχει πέσει στο 4,9% έναντι του 5,13% όπου βρισκόταν στο προηγούμενο διάστημα. Με την αποκλιμάκωση που έχει συντελεστεί στα επιτόκια, το υπόλοιπο κομμάτι του χρέους προς το ΔΝΤ (5,7 δισ.) έχει τώρα κόστος 1,9% έναντι του προγενέστερου 2,13%.

Αν ληφθεί υπόψη ότι το μέσο σταθμισμένο επιτόκιο για το ελληνικό δημόσιο χρέος είναι στα επίπεδα του 1,6%, ενώ στην τελευταία έξοδο στις αγορές η Ελλάδα άντλησε κεφάλαια με κόστος 1,9%, είναι προφανές ότι η πρόωρη αποπληρωμή του ΔΝΤ θα έχει οφέλη. Περί τα 75 εκατ. ευρώ είναι ο σύνθετος υπολογισμός της μέσης εξοικονόμησης κόστους. Υπολογισμός ο οποίος γίνεται και με την παραδοχή της διάρκειας ζωής που έχουν τα ακριβά δάνεια του ΔΝΤ. Από αυτά τα περίπου 250 εκατ. λήγουν τον προσεχή Δεκέμβριο, άλλα 150 εκατ. στην αρχή του 2021 και τα υπόλοιπα 1,4 δισ. ευρώ στο μεσοδιάστημα.

Σχετικά με το πότε οι Ευρωπαίοι θα ανοίξουν το δρόμο για την προεξόφληση του ΔΝΤ, τα ενδεχόμενα είναι δύο: Το αισιόδοξο λέει ότι αυτό μπορεί να γίνει μέχρι τα μέσα του ερχόμενου Νοεμβρίου, ενώ το… συμβατικό πάει ένα μήνα αργότερα και πάντως μετά από την ολοκλήρωση της έκθεσης των θεσμών, που εντάσσεται στην μεταμνημονιακή εποπτεία της χώρας.

Για την αποπληρωμή του ΔΝΤ δεν απαιτείται έξοδος στις αγορές, καθώς η Ελλάδα διαθέτει ένα εξαιρετικά σημαντικό κεφαλαιακό «μαξιλάρι» άνω των 30 δισ. συνολικά.

Πτώση 61,3% στις αποδόσεις του 10ετούς ομολόγου

Από τη δική του πλευρά, ο Οργανισμός Διαχείρισης Δημόσιου Χρέους (ΟΔΔΗΧ) έχει τηρήσει πιστά το πλάνο του για τις εφετινές χρηματοδοτικές ανάγκες, αντλώντας 7,5 δισ. ευρώ από τρεις νέες εκδόσεις (ομόλογα 5, 10 και 7 ετών), έναντι των 7 δισ. που ήταν ο στόχος.

Μεταξύ των άλλων, γίνονται συζητήσεις για αποπληρωμή των ομολόγων (ονομαστικής αξίας περίπου 4 δισ. ευρώ) που προέκυψαν από το «κούρεμα» του 2012 (PSI) ή και για την αντικατάστασή τους με μια νέα έκδοση 10ετίας.

Σαφώς και το λεγόμενο «παράθυρο ευκαιρίας» είναι πάντα ανοιχτό για τον ΟΔΔΗΧ, ειδικά μετά από τη ραγδαία αποκλιμάκωση των επιτοκίων.

Πλέον η απόδοση για την ελληνική 10ετία έχει πέσει στο ετησιοποιημένο 1,63%, καθώς η τιμή του ομολόγου έχει πάει στο 119,59, όταν στη λήξη του θα αποπληρωθεί στο 100% της ονομαστικής του αξίας.

Από την αρχή της χρονιάς, η απόδοση του 10ετούς ομολόγου (που τότε ήταν στο 4,21%) έχει υποχωρήσει κατά 61,3%.

Εξαιρουμένου του stock του βραχυπρόθεσμου δανεισμού μέσω εντόκων γραμματίων και repos, οι χρηματοδοτικές ανάγκες της χώρας για λήξεις χρέους είναι περί τα 5 δισ. για το 2020 και το 2021, ενώ για το 2022 ανεβαίνουν στα 9,8 δισ. ευρώ. Συνεπώς λογικό είναι να μην επείγει μια νέα έξοδος στις αγορές, αν δεν έχει τα χαρακτηριστικά της ευκαιρίας.