Αρχή Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα: Πόσο ακόμη θα αντέχει να φέρνει εις πέρας την αποστολή της;

Το πρόβλημα στέγασης, η υποστελέχωση και ο χαμηλός προϋπολογισμός της, πολύ χαμηλότερος από άλλα κράτη-μέλη της ΕΕ, δημιουργούν μια ασφυκτική κατάσταση για την Αρχή Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα (ΑΠΔΠΧ) που εύλογα μας κάνει να αναρωτιόμαστε αν το κράτος έχει λάβει υπόψη τις υποχρεώσεις του που απορρέουν από την ευρωπαϊκή νομοθεσία.

«Εφόσον η κατάσταση δεν βελτιωθεί, δεν μπορούμε δυστυχώς να γνωρίζουμε πόσο ακόμη η Αρχή θα αντέχει να φέρνει εις πέρας την αποστολή της». Με αυτά τα λόγια ο Λευτέρης Χελιουδάκης, Δικηγόρος, Συνιδρυτής Ηοmo Digitalis, της μη κερδοσκοπικής οργάνωσης με σκοπό την υπεράσπιση των δικαιωμάτων του ανθρώπου στον ψηφιακό κόσμο, ολοκλήρωσε τη συζήτησή μας σχετικά με το υψηλό πρόστιμο που επέβαλε η ΑΠΔΠΧ στο Υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου.

Το πρόστιμο αυτό έφερε για άλλη μια φορά στο προσκήνιο την Αρχή, η οποία πλέον είναι ξεκάθαρο ότι δεν διαθέτει τους επαρκείς πόρους, για να υλοποιεί το έργο της, όπως αυτό της έχει ανατεθεί από τον ίδιο τον GDPR.

Από τον κίνδυνο απώλειας της στέγης της μέχρι την υποστελέχωσή της, όσοι δραστηριοποιούνται στον ίδιο χώρο με την Αρχή τονίζουν εμφατικά κάτι που προκύπτει και από την ίδια την πρόσφατη Έκθεσή της που δημοσιεύτηκε. Ότι σε σχέση με άλλα ευρωπαϊκά κράτη, η ελληνική Αρχή δεν υποστηρίζεται από το κράτος στο επίπεδο που απαιτείται, για να μπορεί να αναλάβει με επάρκεια τόσο τον προληπτικό όσο και τον κατασταλτικό ρόλο της.

Από το στεγαστικό πρόβλημα στον τεράστιο όγκο υποθέσεων

Το πρόβλημα με τη στέγαση της ΑΠΔΠΧ δεν ήταν κεραυνός εν αιθρία, αφού η Αρχή, όπως αναφέρει στην Έκθεσή της, είχε ήδη από το 2019 μεταφέρει στην Κτηματική Υπηρεσία του Δημοσίου και το Υπουργείο Οικονομικών ότι οι τιμές μίσθωσης των χώρων της δεν ανταποκρίνονταν στις εμπορικές αξίας της αγοράς.

Καθώς δεν ελήφθη κάποια συναφής ενέργεια, η Αρχή αναγκάστηκε πριν έναν χρόνο να εκκενώσει τον έναν από τους δύο ορόφους που στεγαζόταν λόγω αγωγής έξωσης από τον ιδιοκτήτη. Αποτέλεσμα αυτού ήταν να προσπαθεί να χωρέσει όλα τα γραφεία, στα οποία εργάζεται το ανθρώπινο δυναμικό της, σε έναν όροφο, κάτι το οποίο είναι φυσικά από μόνο του εξόχως προβληματικό.

Ωστόσο, το πρόβλημα δεν τελειώνει εδώ. Ακόμη και στον υπάρχοντα όροφο υπάρχει σοβαρή πιθανότητα έξωσης, αφού ο εκμισθωτής ζήτησε αύξηση του μισθώματος, ώστε αυτό να αναπροσαρμοστεί τις τρέχουσες αξίες, όμως το Υπουργείο Οικονομικών δεν την αποδέχτηκε, με αποτέλεσμα να εκκρεμεί και άλλη αγωγή έξωσης.

Αυτή η αντιμετώπιση από την πλευρά του κράτους θα προσιδίαζε σε μια αρχή που έχει απαξιωθεί ή επιτελεί ελάχιστο έργο. Και όχι σε μια ανεξάρτητη αρχή, η οποία έχει ευρείες αρμοδιότητες και έρχεται αντιμέτωπη με τεράστιο όγκο υποθέσεων (1.250 για το 2022).

Χαμηλός προϋπολογισμός και υποστελέχωση

Εδώ και χρόνια η ΑΠΔΠΧ τονίζει το ζήτημα της ελλιπούς στελέχωσής της, κάτι το οποίο είναι εμφανές, αν κανείς αναλογιστεί πόσα άτομα απασχολεί η ελληνική Αρχή και πόσα άλλες χώρες της ΕΕ. «Το σημερινό ενεργό προσωπικό της ΑΠΔΠΧ είναι μόλις 50 άτομα (π.χ. ο αντίστοιχος στην Ουγγρική Αρχή είναι 128)» εξηγεί ο Λ. Χελιουδάκης.

Αυτή η υποστελέχωση οφείλεται καταρχάς στο γεγονός ότι η ΑΠΔΠΧ είναι υποχρεωτικά συνδεδεμένη με τον ΑΣΕΠ για τη διαδικασία των προσλήψεων. Αυτό μπορεί να έχει ως πλεονέκτημα ότι εξασφαλίζονται πρόσθετες εγγυήσεις αμεροληψίας και διαφάνειας στις προσλήψεις, όμως περιπλέκει ιδιαίτερα το θέμα της ενίσχυσης του ανθρώπινου δυναμικού της Αρχής. Αυτό συμβαίνει επειδή το ΑΣΕΠ δεν δέχεται πάντα να προκηρύξει όλες τις απαιτούμενες θέσεις, ενώ ακόμα και για όσες τις προκηρύσσει υπάρχει σημαντική καθυστέρηση της τάξης των 3-5 ετών.

Πάντως, η υποστελέχωση είναι κατά βάση έκφανση του χαμηλού προϋπολογισμού που προβλέπεται για την Αρχή, ο οποίος βαίνει μειούμενος. Το 2023 ο προϋπολογισμός μειώθηκε από τα 2.523.000 ευρώ στα 2.219.000 ευρώ. Για να έχουμε μια τάξη μεγέθους, ο Λ. Χελιουδάκης επισημαίνει ότι «ο αντίστοιχος προϋπολογισμός στην Ολλανδική αρχή είναι δεκαπενταπλάσιος,  μεγαλύτερος δηλαδή από 30 εκατ. ευρώ».

Όπως, άλλωστε τονίζει και η ίδια η Αρχή στην έκθεσή της, η υποστελέχωση και ο χαμηλός προϋπολογισμός έχουν ως αποτέλεσμα να μη μπορεί να ανταποκριθεί στην αποστολή της και ιδίως στην ανάπτυξη του προληπτικού της έργου, όπως η πραγματοποίηση ελέγχων και η ευαισθητοποίηση των υποκειμένων των δεδομένων.

Να υπενθυμίσουμε ότι ο GDPR στην παρ. 4 του άρθρου 52 προβλέπει ως υποχρέωση κάθε κράτους-μέλους να διαθέσει στην εθνική εποπτική αρχή «τους απαραίτητους ανθρώπινους, τεχνικούς και οικονομικούς πόρους και τις αναγκαίες εγκαταστάσεις και υποδομές για την αποτελεσματική εκτέλεση των καθηκόντων και άσκηση των εξουσιών της, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που ασκούνται στο πλαίσιο της αμοιβαίας συνδρομής, της συνεργασίας και της συμμετοχής στο Συμβούλιο Προστασίας Δεδομένων». Η ανταπόκριση της χώρας στην υποχρέωση αυτή, όπως αναφέρει η ίδια η Αρχή, παραμένει ακόμη σε εκκρεμότητα…

Διαβάστε επίσης:

Η εισβολή 1 εκατ. Τούρκων τουριστών στα ελληνικά νησιά φέρνει νέους παίκτες στις τοπικές γραμμές και στην κρουαζιέρα