ΥΠΕΝ: Οδηγίες για τον υπολογισμό και τη μείωση των εκπομπών των Δήμων

Τις κατευθυντήριες οδηγίες για την κατάρτιση των Δημοτικών Σχεδίων Μείωσης Εκπομπών (ΔηΣΜΕ) περιλαμβάνει ο Οδηγός που απέστειλε το ΥΠΕΝ στην Κεντρική Ένωση Δήμων και Κοινοτήτων (ΚΕΔΕ).

Η εκπόνηση ΔηΣΜΕ αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για την αξιολόγηση προτάσεων των ΟΤΑ α’ βαθμού για την υλοποίηση προγραμμάτων μέσω χρηματοδοτικών εργαλείων στον τομέα εξοικονόμησης ενέργειας και κλιματικής αλλαγής.

Υπενθυμίζεται ότι, σύμφωνα με τις προβλέψεις του Εθνικού Κλιματικού Νόμου (ν. 4936/2022 Α’105), κάθε Οργανισμός Τοπικής Αυτοδιοίκησης α’ βαθμού θα πρέπει να καταρτίσει Δημοτικό Σχέδιο Μείωσης Εκπομπών, το οποίο να περιλαμβάνει τα ακόλουθα:

-υπολογισμό ανθρακικού αποτυπώματος και θέσπιση στόχου μείωσης καθαρών εκπομπών κατ’ ελάχιστο 10% για το έτος 2025 και 30% για το έτος 2030 σε σχέση με το έτος 2019 λαμβάνοντας υπόψη και τις απορροφήσεις

-διερεύνηση, προσδιορισμό και ιεράρχηση των απαραίτητων μέτρων και δράσεων για την επίτευξη του στόχου μείωσης εκπομπών.

Ο οδηγός περιλαμβάνει τα σχετικά με τα απαραίτητα στάδια για τον υπολογισμό των εκπομπών, τη μεθοδολογία για τον υπολογισμό των εκπομπών και απορροφήσεων και το σχεδιασμό των απαιτούμενων δράσεων για τη μείωση εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου.

Η μεθοδολογία που πρέπει να ακολουθηθεί για τον υπολογισμό των εκπομπών αερίων του
θερμοκηπίου ενός Δήμου περιλαμβάνει τα ακόλουθα στάδια:
i. Προσδιορισμός των ορίων υπολογισμού
ii. Προσδιορισμός των κατηγοριών δραστηριοτήτων του Δήμου, για τις οποίες θα υπολογιστούν οι εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου στο πλαίσιο του ΔηΣΜΕ
iii. Συλλογή δεδομένων των δραστηριοτήτων του Δήμου που εμπίπτουν στο ΔηΣΜΕ
iv. Υπολογισμός των εκπομπών και απορροφήσεων αερίων του θερμοκηπίου με χρήση των
κατάλληλων ανά περίπτωση εξισώσεων και συντελεστών εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου
(περιλαμβάνεται επίσης ο υπολογισμός των αντίστοιχων αβεβαιοτήτων).

Προσδιορισμός των ορίων υπολογισμού

Τα όρια υπολογισμού των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου που θα περιληφθούν στο ΔηΣΜΕ,
περιλαμβάνουν τις πηγές των εκπομπών, τη γεωγραφική κάλυψη και το χρονικό διάστημα για το οποίο υπολογίζονται οι εκπομπές.

Όσον αφορά στις πηγές εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, περιλαμβάνεται το σύνολο των
δραστηριοτήτων του Δήμου, όπως ενδεικτικά: κτίρια γραφείων, βρεφονηπιακοί σταθμοί, άλλες
κοινωνικές δομές, φωτισμός Δημοτικών οδών και κοινόχρηστων χώρων, Δημοτικές συγκοινωνίες,αποκομιδή απορριμμάτων, εγκαταστάσεις διαχείρισης απορριμμάτων, εγκαταστάσεις επεξεργασίαςλυμάτων, κ.α.

Τι λαμβάνεται υπόψιν

Το σύνολο των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου που αφορούν σε ιδιοκτησία ή/και χρήση του Δήμου να περιλαμβάνονται στον υπολογισμό του ανθρακικού αποτυπώματος του Δήμου στο πλαίσιο του ΔηΣΜΕ.
Στην επιλογή των δραστηριοτήτων για τις οποίες θα υπολογιστούν οι εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου στο πλαίσιο του ΔηΣΜΕ, θα πρέπει να ληφθούν υπόψη κάποιες ιδιαιτερότητες:
– Όσον αφορά σε έργα Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ) του Δήμου, εάν η ηλεκτρική ενέργεια που παράγεται διοχετεύεται στο δίκτυο, τότε δεν λαμβάνεται υπόψη στον υπολογισμό του ανθρακικού ισοζυγίου του Δήμου. Λαμβάνεται υπόψη μόνο εφόσον ιδιοκαταναλώνεται από τον Δήμο για την κάλυψη συγκεκριμένων ενεργειακών αναγκών του, και ουσιαστικά στην περίπτωση αυτή εμπεριέχεται στην μειωμένη κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας του Δήμου.
Οδηγός και Προδιαγραφές προς ΟΤΑ Α’ Βαθμού για την κατάρτιση Δημοτικών Σχεδίων Μείωσης Εκπομπών (ΔηΣΜΕ)
Όσον αφορά σε εγκαταστάσεις άντλησης, επεξεργασίας (περιλαμβάνονται και μονάδες
αφαλάτωσης) και διακίνησης νερού, λαμβάνονται υπόψη στον υπολογισμό του ανθρακικού
αποτυπώματος του Δήμου στο πλαίσιο του ΔηΣΜΕ μόνο στην περίπτωση που ο πάροχος
υπηρεσιών ύδατος είναι ο ίδιος ο Δήμος ή Δημοτική επιχείρηση του.

Στην περίπτωση που ο πάροχος είναι ανεξάρτητη εταιρεία (π.χ. ΕΥΔΑΠ, ΔΕΥΑΘ, κλπ.), η εν λόγω δραστηριότητα δεν περιλαμβάνεται στον υπολογισμό του ανθρακικού αποτυπώματος του Δήμου στο πλαίσιο του ΔηΣΜΕ.

Στην περίπτωση που ο Δήμος προμηθεύεται νερό με υδροφόρα πλοία (αφορά κυρίως σε
νησιά), η δραστηριότητα αυτή λαμβάνεται υπόψη στο πλαίσιο του ΔηΣΜΕ μόνο εφόσον η
διακίνηση του νερού με τα συγκεκριμένα πλοία γίνεται από τον ίδιο τον Δήμο ή Δημοτική
επιχείρηση του.
Όσον αφορά σε εγκαταστάσεις επεξεργασίας λυμάτων (ΚΕΛ: Κέντρα Επεξεργασίας Λυμάτων),
λαμβάνονται υπόψη στον υπολογισμό του ανθρακικού αποτυπώματος του Δήμου στο πλαίσιο του ΔηΣΜΕ μόνο εφόσον οι σχετικές εγκαταστάσεις ανήκουν στον Δήμο ή σε Δημοτική επιχείρηση του Δήμου.

Εάν δεν ανήκουν, όπως για παράδειγμα η περίπτωση των ΚΕΛ της ΕΥΔΑΠ, τότε οι δραστηριότητες αυτές δεν περιλαμβάνονται στο ΔηΣΜΕ. Το ίδιο ισχύει και για τις εγκαταστάσεις διαχείρισης αστικών στερεών αποβλήτων, όπως Κέντρα Διαλογής και Ανάκτησης Υλικών (ΚΔΑΥ), Πράσινα Σημεία, Σταθμοί Μεταφόρτωσης Απορριμμάτων (ΣΜΑ), Χώροι Υγειονομικής Διάθεσης Αποβλήτων (ΧΥΤΑ), Χώροι Υγειονομικής Διάθεσης Υπολειμμάτων (ΧΥΤΥ), Χώροι Ανεξέλεγκτης Διάθεσης Αποβλήτων (ΧΑΔΑ), μονάδες λιπασματοποίησης.
– Όσον αφορά σε χώρους πρασίνου, όπως π.χ. πάρκα, λαμβάνονται υπόψη στο πλαίσιο του ΔηΣΜΕ μόνο εφόσον πρόκειται για Δημοτικούς χώρους ή εν γένει δημόσιους χώρους ανεξάρτητα από τον φορέα διαχείρισης τους και υπό την προϋπόθεση ότι βρίσκονται εντός σχεδίου πόλης ή ορίων οικισμού.

Στην περίπτωση που κάποια εγκατάσταση (π.χ. ΧΥΤΑ, ΚΕΛ, κλπ.) του Δήμου ή Δημοτικής επιχείρησης του εξυπηρετεί για τον ίδιο σκοπό και έτερο Δήμο, ο Δήμος θα υπολογίσει και θα συμπεριλάβει στο ΔηΣΜΕ του τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου για το ποσοστό που η εγκατάσταση καλύπτει τις δικές του ανάγκες, ενώ θα παραθέσει σε σημείωση τις αντίστοιχες εκπομπές για το ποσοστό που καλύπτει τις ανάγκες του έτερου Δήμου.