Σε καθεστώς «κόκκινου συναγερμού» για τη λειψυδρία έχουν τεθεί η Λέρος  η Πάτμος και η Αττική, έπειτα από σχετική εισήγηση της Ρυθμιστικής Αρχής Αποβλήτων, Ενέργειας και Υδάτων (ΡΑΕΥ) στο Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, σύμφωνα με απόφαση της Ολομέλειας Υδάτων που συνεδρίασε χθες.

Η απόφαση δε συνεπάγεται άμεσα μέτρα για τους πολίτες, όπως περιορισμούς κατανάλωσης, αλλά προορίζεται να επιταχύνει κρίσιμες υποδομές.

1

Το καθεστώς αυτό, θα επιτρέψει στο ΥΠΕΝ αλλά και στους δήμους να επιταχύνουν το ρυθμό για την υλοποίηση των απαραίτητων έργων χωρίς καθυστερήσεις.

Από τη μια οι Δήμοι θα μπορούν να εξασφαλίσουν άμεσα χρηματοδοτήσεις από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων. Τα κονδύλια αυτά αφορούν ενίσχυση υδατικών αποθεμάτων, αναβάθμιση και επέκταση δικτύων, εγκαταστάσεις αφαλάτωσης, επίσπευση έργων που δεν είχαν μέχρι σήμερα χαρακτηριστεί «ώριμα».

Από την άλλη το σημαντικό έργο Εύρυτος για τη λύση του προβλήματος της λειψυδρίας για την Αττική θα μπορέσει να προχωρήσει με γρήγορες διαδικασίες. Το έργο, προϋπολογισμού 500 εκατ. ευρώ, δεν αποτελεί έργο της ΕΥΔΑΠ αλλά του Δημοσίου· ωστόσο μπορεί να ανατεθεί στην εταιρεία μέσω του άρθρου 55 του Ν. 5215/2025.

Ο κόκκινος συναγερμός ενεργοποιεί το ειδικό νομικό πλαίσιο εκτάκτων συνθηκών, επιτρέποντας στο υπουργείο Ενέργειας να προχωρήσει σε απευθείας διαδικασίες ανάθεσης και επίσπευσης για έργα ζωτικής σημασίας.

Ο«Εύρυτος», δηλαδή η μερική εκτροπή των ποταμών Κρικελιώτη και Καρπενησιώτη προς τον Εύηνο, είναι σημαντικό να ξεκινήσει το συντομότερο δυνατό και στόχος είναι η προκήρυξη να γίνει μέσα στο καλοκαίρι του 2026 και η ολοκλήρωσή του το πρώτο εξάμηνο του 2029.

Με την απόφαση για κόκκινο συναγερμό θα ενεργοποιηθούν τα άρθρα 32 και 269 του Ν. 4412/2016 και το άρθρο 55 του Ν. 5215/2025, δίνοντας τη δυνατότητα για διαδικασίες κατεπείγοντος, όπως συνέβη και στα έργα αποκατάστασης μετά την κακοκαιρία «Ντάνιελ».

Πώς προκύπτει ο «κόκκινος συναγερμός»- Η δραματική εικόνα των αποθεμάτων

Το επίπεδο συναγερμού καθορίζεται από μια σύνθετη εξίσωση που αξιολογεί:

  • την τρέχουσα και εκτιμώμενη κατανάλωση (οικιακή, οικοδομική, αρδευτική),
  • τα διαθέσιμα αποθέματα,
  • τις κλιματικές προβλέψεις των επόμενων μηνών.

Η ΡΑΑΕΥ, ως αρμόδια αρχή, εξετάζει τα στοιχεία της ΕΥΔΑΠ, τα μοντέλα του Πολυτεχνείου και τα δεδομένα του Αστεροσκοπείου και εισηγείται στο Υπουργείο την κήρυξη συναγερμού. Σύμφωνα με όσα δήλωσε πρόσφατα ο Διευθύνων Σύμβουλος της ΕΥΔΑΠ κ. Χάρης Σαχίνης, με βάση τα στοιχεία που έχει συγκεντρώσει η ΕΥΔΑΠ, που δείχνουν ραγδαία μείωση αποθεμάτων και σοβαρές ενδείξεις μόνιμης κλιματικής μεταβολής,  εισηγήθηκε   τον «κόκκινο συναγερμό». Και όπως είπε έχει καταθέσει τα στοιχεία αυτά στο υπουργείο Ενέργειας και Περιβάλλοντος, το οποίο με τη σειρά του μεταβίβασε στη ΡΑΑΕΥ προκειμένου να εξετάσει και να αποφασίσει αν συντρέχουν οι λόγοι για την κήρυξη κόκκινου συναγερμού.

Σημειώνεται, ότι το φθινόπωρο του 2025 αποτελεί ένα από τα πιο ξηρά των τελευταίων δεκαετιών, παρά τις πρόσφατες βροχοπτώσεις. Σύμφωνα με τις μετρήσεις της ΕΥΔΑΠ,  στις 26 Νοεμβρίου 2025, ο ταμιευτήρας του Μόρνου περιείχε μόλις 160.662.000 m³ νερού, έναντι 262.068.000 m³ πριν από ένα χρόνο — μια μείωση σχεδόν 39% με τα αποθέματα να βρίσκονται στα χαμηλότερα επίπεδα της 15ετίας.

Αντίστοιχα, τα συνολικά αποθέματα των τεσσάρων βασικών ταμιευτήρων (Εύηνος, Μόρνος, Υλίκη, Μαραθώνας) ανήλθαν σε 363.345.000 m³, από 571.003.000 m³ πέρυσι, καταγράφοντας πτώση σχεδόν 37%.

Η επιστημονική τεκμηρίωση που συνοδεύει αυτά τα στοιχεία είναι εξίσου ανησυχητική: δορυφορικές αναλύσεις του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών δείχνουν συνεχή συρρίκνωση των επιφανειών των ταμιευτήρων, ενώ μελέτες του Πολυτεχνείου επιβεβαιώνουν ότι η Ελλάδα βιώνει το δεύτερο σοβαρότερο επεισόδιο επίμονης ξηρασίας των τελευταίων 40 ετών.