Γιάννης Στουρνάρας. Διοικητής Τράπεζας της Ελλάδος
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
Το δρόμο για την παροχή κρατικής ενίσχυσης και τη δημιουργία bad bank, ανοίγουν οι προτάσεις της Commission για την ταχύτερη μείωση των μη εξυπηρετούμενων δανείων και την τραπεζική ολοκλήρωση. Οι προτάσεις της Επιτροπής που δόθηκαν χθες στη δημοσιότητα προβλέπουν τη δυνατότητα ίδρυσης Εταιρειών Διαχείρισης Περιουσιακών Στοιχείων (Asset Management Companies – AMCs), όπως ονομάζονται οι bad banks, κάτω από συγκεκριμένες κατευθύνσεις και προϋποθέσεις, που θα επιτρέπουν την παροχή κρατικής βοήθειας χωρίς αυτή να προσκρούει στους κανόνες της Ε.Ε. και της Διεύθυνσης Ανταγωνισμού περί κρατικών ενισχύσεων.
Στην Ελλάδα την προοπτική δημιουργίας bad bank άνοιξε πρόσφατα στην ομιλία του κατά τη γενική συνέλευση των μετόχων ο διοικητής της ΤτΕ Γιάννης Στουρνάρας. Παρά το γεγονός ότι η συζήτηση για τη δημιουργία ενός φορέα που θα αναλάβει το κακό χαρτοφυλάκιο των τραπεζών ξεκινάει τώρα, η ανάγκη αυτή είναι πιο κοντά από ποτέ ενόψει της επόμενης μέρας, που δεν είναι άλλη από το ορόσημο του 2019, οπότε και θα αξιολογηθεί η προσαρμογή του τραπεζικού συστήματος στους στόχους μείωσης των κόκκινων δανείων, για τους οποίους οι τράπεζες έχουν δεσμευθεί έναντι του SSM. Το εγχείρημα θεωρείται καθοριστικής σημασίας για τη χώρα μας, η οποία διανύοντας ήδη μια δεκαετή οικονομική κρίση δεν έχει ακόμη κατορθώσει να εξυγιάνει το τραπεζικό της σύστημα, έτσι ώστε αυτό να είναι σε θέση να χρηματοδοτήσει την οικονομία.
Πρόκειται για εταιρείες –κρατικές αλλά όχι μόνο– στις οποίες θα μπορούν να μεταφερθούν μη εξυπηρετούμενα δάνεια από πολλές τράπεζες, με στόχο να απαλλαγούν οι ισολογισμοί των τραπεζών από τα προβληματικά χαρτοφυλάκια. Όπως εξηγούν αρμόδιες πηγές, ακόμη και αν οι τράπεζες πετύχουν τους στόχους για τη μείωση κατά 40 δις ευρώ των κόκκινων δανείων στα τέλη του 2019, το επίπεδο των μη εξυπηρετούμενων δανείων στο τέλος της περιόδου θα συνεχίσει να είναι εξαιρετικά υψηλό σε σχέση με το μέσο αποδεκτό όριο στην Ευρωπαϊκή Ένωση, που δεν ξεπερνά το 5%. Έτσι, ακόμη και εάν οι στόχοι εκπληρωθούν στο ακέραιο, το ποσοστό των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων θα διαμορφωθεί στο 28% και οι ελληνικές τράπεζες θα συνεχίσουν να έχουν στα χαρτοφυλάκιά τους το υψηλότερο απόθεμα κόκκινων δανείων σε σχέση με τις τράπεζες άλλων χωρών της Ε.Ε. Με δεδομένο άλλωστε ότι το επίπεδο των προβλέψεων κινείται κοντά στον μέσο ευρωπαϊκό όρο, δηλαδή λίγο πιο κάτω από το 50%, η ανάγκη λήψης πρόσθετων μέτρων στο τέλος της περιόδου θεωρείται αναπόφευκτη και φέρνει πιο κοντά τη συζήτηση για τη δημιουργία μιας «κακής τράπεζας».
Σύμφωνα με τις προτάσεις της Commission για να εξασφαλιστεί ότι η κρατική βοήθεια δεν θα θεωρείται κρατική ενίσχυση, θα πρέπει τα ακίνητα που συνοδεύουν τα δάνεια και τα οποία θα μεταβιβαστούν ως εγγυήσεις στις Εταιρείες Διαχείρισης Περιουσιακών Στοιχείων (AMCs), να είναι στην εμπορική τους αξία (fair value). Με τον τρόπο αυτό, η Εταιρεία Διαχείρισης αποκτά μια απαίτηση που συνοδεύεται από ένα αντίστοιχης αξίας περιουσιακό στοιχείο και έτσι σε αυτήν τη φάση δεν απαιτείται η κρατική επιχορήγηση. Στην περίπτωση που το δάνειο που μεταβιβάζεται είναι μεγαλύτερης αξίας από την αξία της εμπράγματης εξασφάλισης, και με την προϋπόθεση ότι η τράπεζα δεν έχει κάνει επαρκείς προβλέψεις στα βιβλία της, τη διαφορά, δηλαδή τη ζημία, θα επωμιστεί η τράπεζα.
Στην τελευταία έκθεση για το 2017 η ΤτΕ σημειώνει ότι παρά τους φιλόδοξους στόχους που έχουν θέσει οι τράπεζες από την τελευταία αναθεώρηση, οι θετικές προοπτικές της οικονομίας μπορεί να οδηγήσουν στη δημιουργία λιγότερων κόκκινων δανείων την επίμαχη διετία 2018-2019 και με αυτόν τον τρόπο να επιτευχθούν οι στόχοι για μείωση των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων, αλλά ουσιαστικά το απόθεμα των προβληματικών δανείων να μην έχει μειωθεί ικανοποιητικά. Σημειώνεται ότι ο αρχικός στόχος για τα νέα κόκκινα δάνεια το 2018 και το 2019 ήταν 18,9 δισ. ευρώ και αναθεωρήθηκε επί τα χείρω στα 20,1 δισ. ευρώ.
