Η πρόσφατη έκθεση της Eurostat για τα απόβλητα συσκευασίας (Πηγή: https://ec.europa.eu/eurostat/statistics-explained/index.php?title=Packaging_waste_statistics) απέδειξε ότι η Ελλάδα είναι ουραγός στην ανακύκλωση, αφού είναι 4η χώρα από το τέλος, σε όλη την Ευρωπαϊκή Ένωση, με ποσοστό ανακύκλωσης 48% (για το 2023), ξεπερνώντας μόνο τη Ρουμανία, Μάλτα και Ουγγαρία.

Εάν μάλιστα, ληφθεί υπόψη ότι οι τρεις τελευταίες αυτές χώρες ήδη πρόσφατα ξεκίνησαν σύστημα ανακύκλωσης συσκευασιών με εγγυοδοσία (DRS) είναι αναμενόμενο ότι στα στοιχεία του 2025 η Ελλάδα θα είναι τελευταία σε όλη την Ευρώπη.

1

Η ευθύνη της Κυβέρνησης σίγουρα είναι πολύ μεγάλη, ενώ ο καθ’ ύλην αρμόδιος κυβερνητικός παράγοντας είναι ο Μανώλης Γραφάκος, που είναι Γενικός Γραμματέας Συντονισμού Διαχείρισης Αποβλήτων από την πρώτη μέρα που κυβερνά η ΝΔ του Κυριάκου Μητσοτάκη από το 2019.

Εάν μετά από 6 χρόνια, ο κ. Γραφάκος έχει καταφέρει να οδηγήσει την Ελλάδα προς την τελευταία θέση στην Ευρώπη στην ανακύκλωση συσκευασιών σίγουρα πρέπει να αναζητηθούν ευθύνες.

Το γράφημα που δείχνει τη θέση της Ελλάδας στην ανακύκλωση συσκευασιών
Το γράφημα που δείχνει τη θέση της Ελλάδας στην ανακύκλωση συσκευασιών

Όμως εκτός από την αποτελεσματικότητα, τελευταία αρχίζουν να αναδύονται και θέματα νομιμότητας στον τομέα αυτόν.

Σήμερα το mononews αποκαλύπτει, κατ’ αποκλειστικότητα, το υπ’ αριθμ. πρωτ. ΥΠΕΝ/ΓΓΣΔΑ/116378/2972/22.10.2025 Έγγραφο του Μανώλη Γραφάκου με θέμα «Εισήγηση για 1ο χρηματοδοτικό πρόγραμμα τέλους ταφής». Ο Γενικός Γραμματέας εισηγείται να ξεκινήσει η αξιοποίηση των διαθεσίμων κονδυλίων του τέλους ταφής με χρήση 3.670.000 €, εκ των οποίων 2.800.000 € αφορά σε υπηρεσίες συλλογής και μεταφοράς βιοαποβλήτων στη Μονάδα Επεξεργασίας ΒιοΑποβλήτων (ΜΕΒΑ) Άμφισσας.

Η εισήγηση του Γ.Γ. αναφέρει συγκεκριμένα:

«Χρηματοδότηση για αγορά εξοπλισμού και παροχή υπηρεσιών χωριστής συλλογής βιοποβλήτων που θα οδηγούνται στη ΜΕΒΑ Άμφισσας, λόγω της ΑΜΕΣΗΣ ανάγκης να λειτουργήσει η μονάδα με εισερχόμενο κλάσμα βιοαποβλήτων».

Όμως σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρο 38 του ν. 4819/2021, όπως τροποποιήθηκε με το άρθρο 235 του ν. 5193/2025:

«Από τους πόρους του τέλους ταφής ποσοστό κατ’ ελάχιστον ογδόντα πέντε τοις εκατό (85%) διατίθεται για τις προβλεπόμενες, στα προγράμματα του δευτέρου εδαφίου, δράσεις και έργα των Ο.Τ.Α. α’ βαθμού και των ΦοΔΣΑ με σκοπό την ενίσχυση της χωριστής συλλογής και ανακύκλωσης αστικών αποβλήτων που προβλέπονται στα οικεία ΠΕΣΔΑ και στα σχέδια που αφορούν στο ολιστικό σύστημα χωριστής συλλογής για το σύνολο κάθε περιφέρειας, για την επίτευξη των στόχων του άρθρου 25 …. Το υπόλοιπο ποσοστό έως και δεκαπέντε τοις εκατό (15%) από τους πόρους του τέλους ταφής διατίθεται με απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας για την αποκατάσταση ΧΥΤ, …, καθώς και για την αποκατάσταση υφισταμένων Χώρων Ανεξέλεγκτης Διάθεσης Αποβλήτων (Χ.Α.Δ.Α.)».

Η Άμφισσα ανήκει στην αρμοδιότητα του ΦοΔΣΑ Στερεάς Ελλάδας, του οποίου το Ολιστικό Σχέδιο Χωριστής Συλλογής βρίσκεται υπό εκπόνηση και δεν είναι εγκεκριμένο. Άρα, σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρο 38 του ν. 4819/2021, όπως ισχύει, δεν είναι νόμιμη η χρηματοδότηση του συγκεκριμένου έργου, αφού δεν υπάρχει εγκεκριμένο ολιστικό σχέδιο.

Παράλληλα, στην εισήγηση του Μανώλη Γραφάκου αναφέρεται ότι η χρηματοδότηση που προτείνει απαιτείται για να μπορέσει άμεσα να λειτουργήσει η ΜΕΒΑ με εισερχόμενο κλάσμα βιοαποβλήτων. Όμως στην υπ’ αριθμ. 5.2024 θετική «Έκθεση Αξιολόγησης Διαχειριστικής Επάρκειας 2024» της Ρυθμιστικής Αρχής Αποβλήτων, Ενέργειας και Υδάτων (ΡΑΑΕΥ – Τομέας Αποβλήτων) αναφέρεται ρητά ότι η ΜΕΒΑ Φωκίδας (Άμφισσας) λειτουργεί από το 2021 (Πηγή: https://www.raaey.gr/apovlita/wp-content/uploads/2025/08/No-05.2024_Φο.Δ.Σ.Α-ΣΤΕΡΕΑΣ-ΕΛΛΑΔΑΣ.pdf, σελίδα 11). Άραγε ποιος λέει ψέματα; Ο Γραφάκος ή ο Αραβώσης;

Άμεσα θα μάθουμε τι ψήφισαν για την εισήγηση του Γ.Γ. Μανώλη Γραφάκου τα μέλη της Επιτροπής Συντονισμού και Καθοδήγησης του άρθρου 166 του ν.4951/2022, στην οποία συμμετέχει και ο Δήμαρχος Χανίων, Παναγιώτης Σημαντηράκης, ως Πρόεδρος του Δικτύου των ΦοΔΣΑ.

Επίσης, τίθεται το ερώτημα εάν οι Δήμαρχοι γνωρίζουν ότι άρχισε η απόπειρα χρήσης των πόρων του τέλους ταφής, από τους οποίους αναμένουν να λάβουν το μέρισμά τους, με βάση την αναλογία για κάθε Δήμο; Γνωρίζουν οι Δήμαρχοι και η ΠΟΕ-ΟΤΑ ότι η εισήγηση του Γενικού Γραμματέα περιλαμβάνει και διάθεση πόρων του τέλους ταφής προς ιδιώτες για να κάνουν τη συλλογή και μεταφορά των (βιο)αποβλήτων;

Πηγές που γνωρίζουν καλά το θέμα και τα τεράστια προβλήματα που δημιουργούν οι αποφάσεις του γ.γ. κ. Γραφάκου αναμένουν την παρέμβαση του υπουργού Περιβάλλοντος κι Ενέργειας, κ. Σταύρου Παπασταύρου. Ο υπουργός ο οποίος είναι και έγκριτος νομικός μπορεί να μελετήσει τα θέματα νομιμότητας της πρόσφατης απόφασης του γενικού γραμματέα του υπουργείου του αλλά και να λάβει σημαντικές αποφάσεις ώστε να πάψει η Ελλάδα να είναι ουραγός στην ανακύκλωση συσκευασιών.

Διαβάστε εδώ όλο το έγγραφο – εισήγηση του κ. Γραφάκου