Πλαφόν στην ενέργεια: Crash test στην Κομισιόν – Οι αντιδράσεις

Μέσα στην εβδομάδα αναμένεται να γνωστοποιήσει το υπουργείο Ενέργειας στην Κομισιόν το σχέδιο της κυβέρνησης για τη μείωση του κόστους στην ενέργεια με τη θέσπιση πλαφόν στη χονδρεμπορική τιμή ενέργειας.

Το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας προετοιμάζει την επιστολή γνωστοποίησης, περιγράφοντας με λεπτομέρεια το μηχανισμό με τον οποίο θα διαμορφώνεται η τιμή της ενέργειας στην εσωτερική αγορά. Στόχος είναι να αποδεικνύεται ότι από το σχέδιο αυτό που αποσυνδέει την τιμή στην εσωτερική αγορά από το κόστος του φυσικού αερίου, δεν επηρεάζονται οι κανόνες του Target Model σε ότι αφορά το διασυνοριακό εμπόριο που είναι και το κεντρικό ζητούμενο της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Αναμένεται ότι θα διευκρινίζεται ότι το Χρηματιστήριο Ενέργειας θα συνεχίσει να λειτουργεί με τους κανόνες του Target Model και να «επιλύει» την αγορά με τον αλγόριθμο που βασίζεται στο Οριακό Κόστος για την τιμή με την οποία θα γίνεται το διασυνοριακό εμπόριο. Ταυτόχρονα θα περιγράφει πώς θα διαμορφώνεται ένας δεύτερος παράλληλος μηχανισμός για την εσωτερική αγορά και για τον προσδιορισμό της αμοιβής των μονάδων που θα προσφέρουν ενέργεια στο σύστημα με βάση το κόστος παραγωγής τους, πλέον ενός εύλογου κέρδους.

Πληροφορίες αναφέρουν, ότι για να περάσει το τελικό πλαίσιο από την Κομισιόν, η εκκαθάριση πιθανότατα θα γίνεται στην τιμή που θα προσδιορίζεται από το Χρηματιστήριο Ενέργειας και στη συνέχεια θα παρέχονται οι εκπτώσεις προς τους παρόχους.

Τι ξέρουμε ως τώρα για το μηχανισμό

Μέχρι τώρα έχει περιγραφεί γενικά και όχι τεχνικά ο τρόπος που θα λειτουργεί το πλαφόν στη χονδρεμπορική αγορά. Σύμφωνα με το υπουργείο, οι μονάδες παραγωγής που συμμετέχουν στην αγορά θα αποπληρώνονται ανά ώρα βάσει του μεταβλητού τους κόστους που θα έχει προκαθοριστεί για κάθε τεχνολογία και κάθε μονάδα (λιγνίτη, νερά, φυσικό αέριο κλπ).

Οι προμηθευτές ενέργειας θα χρεώνονται με βάση αυτή την τιμή με βάση το κόστος και όχι με την Οριακή Τιμή του Συστήματος που διαμορφώνεται από το ακριβό φυσικό αέριο. Δηλαδή, θα αγοράζουν την ενέργεια για τους πελάτες τους (τα νοικοκυριά) στη μέση τιμή αμοιβής των ηλεκτροπαραγωγών που σήμερα υπολογίζεται στα 150 ευρώ/MWh (με τιμή φυσικού αερίου στα 100 ευρώ/MWh και CO2 στα 80 ευρώ/τόνο).

H τιμή αυτή θα διαφοροποιείται μόνο κατά το ποσοστό του μείγματος που αντιστοιχεί στο φυσικό αέριο, το μεταβλητό κόστος του οποίου θα υπολογίζεται καθημερινά βάσει της τιμής ΤΤF την προηγούμενη ημέρα και της τιμής των ρύπων.  Η τελική τιμή που οι προμηθευτές θα τιμολογούν τους καταναλωτές θα διαμορφώνεται αφού προσθέσουν τα διάφορα κόστη τους (λειτουργικά κλπ) και ένα περιθώριο κέρδους.

Τη διαφορά αυτής της τιμής με την τιμή στόχο θα την επιδοτεί το κράτος.

Αντιδράσεις

Στόχος του μηχανισμού είναι να μειώνεται η χονδρική τιμή του ρεύματος και κατ΄ επέκταση το ύψος της επιδότησης που θα δίνεται στους τελικούς καταναλωτές. Πηγές από την αγορά παραγωγής ενέργειας, όμως, εκφράζουν επιφυλακτικότητα για τον τρόπο που θα λειτουργήσει ο νέος μηχανισμός ο οποίος θα ισχύσει από τον Ιούλιο, καθώς όπως επισημαίνουν προς το παρόν υπάρχουν σημαντικές ασάφειες, και θεωρούν ότι ενδέχεται να μην εγκριθεί από την Κομισιόν.

Πρώτη ασάφεια είναι η διάρκεια ισχύος του μηχανισμού. Όπως έχει ήδη ανακοινώσει η Κομισιόν, παρεμβάσεις στην εσωτερική αγορά ενέργειας των κρατών μελών, μπορούν να γίνουν στο πλαίσιο των έκτακτων συνθηκών και για περιορισμένο χρόνο.

Ωστόσο, δεν έχει οριστεί από το υπουργείο Ενέργειας για πόσο διάστημα θα τεθεί σε ισχύ αυτός ο μηχανισμός.

Οι ίδιες πηγές τονίζουν ότι αν δεν οριστεί  συγκεκριμένη διάρκεια, οι επιπτώσεις μιας τέτοιας παρεμβάσεις στους επενδυτικούς σχεδιασμούς και τις προοπτικές της αγοράς ενέργειας δεν μπορούν να προβλεφθούν.

Δεύτερον, εντοπίζεται ότι δεν είναι συμβατή η επίλυση της αγοράς με δύο τρόπους σύμφωνα με το ευρωπαϊκό πλαίσιο, και σημειώνουν ότι δεν μπορεί θα μετρηθεί πόση από την ενέργεια μιας μονάδας καταναλώθηκε στην εσωτερική αγορά και πόση κατευθύνθηκε σε εξαγωγές για να τιμολογηθεί διαφορετικά.

Τρίτον σημειώνουν ότι η επιβολή του έμμεσου πλαφόν, εξανεμίζει το κίνητρο ανταγωνιστικότητας των μονάδων. Άλλοι τονίζουν ότι η κρατική παρεμβατικότητα δημιουργεί ένα νέο δεδομένο για μια αγορά που μέχρι πρότινος ήταν ελκυστική επενδυτικά, και εκφράζουν το φόβο ότι μπορεί να αποτραπεί το επενδυτικό ενδιαφέρον.

Από την πλευρά ωστόσο των προμηθευτών ενέργειας, που μέχρι σήμερα αναγκάζονταν να αγοράζουν την ενέργεια στην υψηλή τιμή της χονδρεμπορικής, οι αντιδράσεις είναι θετικές.

Αγοράζοντας σε μια σημαντικά χαμηλότερη τιμή την ενέργεια οι προμηθευτές ρεύματος, θα μειωθούν σημαντικά οι ανάγκες τους σε ρευστότητα που σήμερα είναι πολύ υψηλές.

Ταυτόχρονα, οι χαμηλότερες τιμές θα ανακουφίσουν τους   καταναλωτές που θα έχουν μεγαλύτερη δυνατότητα να πληρώσουν τους λογαριασμούς τους, μειώνοντας τα ληξιπρόθεσμα και τα αιτήματα για διακανονισμούς αλλά και τον κίνδυνο απλήρωτων λογαριασμών.