Παρά τους περιορισμένους δημόσιους πόρους και το ασφυκτικό δημοσιονομικό πλαίσιο, να θυμίσουμε πως το ΕΠΑ 2026-2030 για τις υποδομές εξαντλείται στα 2,6 δισ. ευρώ, το υπουργείο Υποδομών επιταχύνει την ωρίμανση της «επόμενης γενιάς» μεγάλων οδικών έργων, προωθώντας όσα μπορούν να περάσουν άμεσα σε φάση υλοποίησης και αφήνοντας πίσω όσα εξακολουθούν να σκοντάφτουν σε θεσμικές ή χρηματοδοτικές εκκρεμότητες.

Σε αυτά που φαίνεται να προχωράνε περιλαμβάνεται η νέα οδική σύνδεση Λαμίας–Καρπενησίου προϋπολογισμού 200 εκατ. ευρώ η οποία αναμένεται να δημοπρατηθεί επίσημα μέσα στο 2026. Ωστόσο άλλα έργα –όπως η επέκταση της Λεωφόρου Κύμης και η Σήραγγα Ηλιουπόλεως– παραμένουν «παγωμένα», αναμένοντας λύσεις σε ενστάσεις, χρηματοδοτικά κενά και καθυστερήσεις στις απαιτούμενες μελέτες.

1

Την ίδια ώρα, το μεγάλο στοίχημα της επέκτασης Πάτρα–Πύργος προς Καλό Νερό και Τσακώνα επανέρχεται δυναμικά στο προσκήνιο, με το υπουργείο να εξετάζει εναλλακτικά μοντέλα υλοποίησης ώστε να κλείσει ένας από τους σημαντικότερους οδικούς άξονες της Δυτικής Ελλάδας.

Επιπλέον το υπουργείο έχει θέσει σε πρώτη προτεραιότητα την έναρξη της παραχώρησης της Εγνατίας Οδού, από την παραχωρησιούχο κοινοπραξία ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ – EGIS, με τις πληροφορίες να αναφέρουν πως η τροποποιημένη σύμβαση θα φτάσει στη Βουλή την εβδομάδα.

Λαμία – Καρπενήσι 

Αναλυτικότερα, σύμφωνα με πληροφορίες, το οδικό έργο Λαμία – Καρπενήσι  αναμένεται τελικά να προχωρήσει με το νέο έτος, καθώς πλέον μπαίνει στην τελική ευθεία η διαδικασία περιβαλλοντικής αδειοδότησης που αποτελεί και την τελευταία μεγάλη εκκρεμότητα πριν την κατάθεση των οικονομικών προσφορών.

Παρότι οι συμμετέχοντες έχουν ήδη καταθέσει φακέλους συμμετοχής στη φάση της προεπιλογής, αυτό δεν σημαίνει ότι το έργο έχει ολοκληρωμένα δημοπρατηθεί. Η διαδικασία είχε ξεκινήσει νωρίτερα, αλλά η πρώτη απόπειρα δημοπράτησης ακυρώθηκε από την Ενιαία Αρχή Δημοσίων Συμβάσεων (ΕΑΔΗΣΥ) μετά από προδικαστική προσφυγή της ένωσης ΔΟΜΙΚΗ ΚΡΗΤΗΣ – ΕΚΤΕΡ – ΕΡΕΤΒΟ – ΤΕΝΑ. Έτσι το υπουργείο επαναπροκήρυξε τον διαγωνισμό με αναθεωρημένους όρους.

Στη δεύτερη προκήρυξη, λίγο πριν τα Χριστούγεννα του 2023, κατέθεσαν συμμετοχή οι μεγάλοι όμιλοι (ΑΒΑΞ, ΤΕΡΝΑ, ΜΕΤΚΑ–ΑΚΤΩΡ), αλλά και ισχυρές συμμαχίες μικρότερων εταιρειών. Και τα έξι σχήματα πέρασαν επιτυχώς στην επόμενη φάση. Ωστόσο, από τον Μάρτιο του 2024 η διαδικασία βρίσκεται σε «αναμονή», καθώς για να ζητηθούν οι τελικές οικονομικές προσφορές πρέπει πρώτα να ολοκληρωθεί η Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΜΠΕ).

Η ΜΠΕ τέθηκε σε δημόσια διαβούλευση πριν από λίγες ημέρες και η διαδικασία θα ολοκληρωθεί στις 24 Μαρτίου 2025. Η έγκριση των περιβαλλοντικών όρων θα πυροδοτήσει την αλυσίδα των επόμενων βημάτων: έγκριση μελετών ωρίμανσης, ολοκλήρωση κτηματολογίου, κήρυξη απαλλοτριώσεων και τελικά πρόσκληση στους «μνηστήρες» για υποβολή οικονομικών προσφορών.

Με την ολοκλήρωση όλων αυτών, το υπουργείο αναμένεται να προχωρήσει στη δημοπράτηση του έργου με το νέο έτος, με στόχο να τρέξει ο τελικός διαγωνισμός και να προκύψει ο ανάδοχος για την κατασκευή της νέας οδικής σύνδεσης, συνολικού μήκους 28,26 χλμ. Πρόκειται για ένα έργο που μειώνει την απόσταση Ανατολικής–Δυτικής Στερεάς Ελλάδας, ενισχύει την προσβασιμότητα Λαμίας–Καρπενησίου και δίνει νέα δυναμική στον τουρισμό και την οικονομία των περιοχών από τις οποίες διέρχεται.

Μετά την ωρίμανση των μελετών (διάρκειας περίπου 8 μηνών), η κατασκευή του έργου εκτιμάται ότι θα διαρκέσει 40 μήνες, ενώ συνολικά –σύμφωνα με τη διακήρυξη– η προθεσμία εκτέλεσης φτάνει τους 54 μήνες.

Εγνατία οδός 

Την επόμενη εβδομάδα αναμένεται να εισαχθεί στη Βουλή για κύρωση η τροποποιημένη σύμβαση παραχώρησης της Εγνατίας Οδού,  μετά τον έλεγχο από το Ελεγκτικό Συνέδριο. Η τροποποίηση μεταφέρει την ευθύνη κατάταξης και πιστοποίησης των σηράγγων από την Εγνατία Οδός Α.Ε. στον παραχωρησιούχο, δηλαδή στο σχήμα ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ – EGIS, ανοίγοντας τον δρόμο για την οριστική εκκίνηση της 35ετούς παραχώρησης.

Όπως ανακοίνωσε στη Βουλή ο υφυπουργός Υποδομών Νίκος Ταχιάος, η έναρξη της παραχώρησης «κλειδώνει» για τα τέλη Δεκεμβρίου, ενώ όλες οι διαδικασίες οδεύουν προς ολοκλήρωση εντός του έτους. Η πλήρης υλοποίηση της σύμβασης τοποθετείται χρονικά μέχρι το τέλος του 2026, υπό την προϋπόθεση ότι θα κλείσουν οι εκκρεμότητες στις σήραγγες, που αποτελούν και την κύρια αιτία των καθυστερήσεων.

Ιδιαίτερη σημασία για την κυβέρνηση έχει η εκταμίευση του τιμήματος της παραχώρησης, το οποίο ανέρχεται σε 1–1,5 δισ. ευρώ και αναμένεται να ενισχύσει τους δημοσιονομικούς δείκτες του τρέχοντος έτους. Ο κ. Ταχιάος τόνισε ότι η παραχώρηση δεν αποτελεί κυβερνητική πρωτοβουλία της σημερινής περιόδου, αλλά μνημονιακή υποχρέωση που ξεκίνησε επί ΣΥΡΙΖΑ και προχώρησε μέσω του Υπερταμείου.

Ο υφυπουργός αναφέρθηκε εκτενώς στα προβλήματα της Εγνατίας Οδού, κάνοντας λόγο για έναν από τους πλέον παραμελημένους οδικούς άξονες της χώρας, με δεκάδες σήραγγες χωρίς πιστοποίηση και ανάγκες συντήρησης που ξεπερνούν τις δυνατότητες της Εγνατία Οδός Α.Ε. Υπογράμμισε ότι ο νέος παραχωρησιούχος θα αναλάβει με δικές του δαπάνες τις εργασίες συντήρησης και αναβάθμισης, ενώ ο τεχνικός έλεγχος θα γίνεται από ανεξάρτητο μηχανικό.

Σημαντική χαρακτήρισε και την προώθηση του οδικού άξονα Χαλάστρα – Εύζωνοι, κρίσιμου για τη Βόρεια Ελλάδα. Παράλληλα επισήμανε ότι πάνω από 60 σήραγγες μήκους άνω των 500 μέτρων απαιτούν πλήρη συμμόρφωση με την ευρωπαϊκή οδηγία, με μελέτες και ελέγχους που θα συνοδέψουν την τροποποιημένη σύμβαση.

Επέκταση προς Τσακώνα

Μετά την ολοκλήρωση του Πάτρα – Πύργος, επόμενος στόχος η επέκταση προς Τσακώνα – Σε κυκλοφορία και τα τελευταία 10 χιλιόμετρα του αυτοκινητοδρόμου.

Με την πλήρη παράδοση του αυτοκινητοδρόμου Πάτρα – Πύργος, η κυβέρνηση στρέφει πλέον το βλέμμα στο επόμενο μεγάλο βήμα: την επέκταση του οδικού άξονα προς Καλό Νερό και Τσακώνα. Όπως αποκάλυψε ο υφυπουργός Υποδομών και Μεταφορών Νίκος Ταχιάος, το έργο αυτό βρίσκεται πλέον «στον πολύ κοντινό ορίζοντα», παρά τις αυξημένες τεχνικές προκλήσεις και το υψηλό κόστος που το συνοδεύουν.

Πρόκειται για μια παρέμβαση στρατηγικής σημασίας, καθώς η ολοκλήρωση της σύνδεσης Πάτρας – Καλαμάτας θα κλείσει τον δυτικό οδικό άξονα της Πελοποννήσου, ενισχύοντας την ασφάλεια, την οικονομική δραστηριότητα, τις εμπορευματικές μεταφορές και τον τουρισμό σε ολόκληρη τη Δυτική Ελλάδα.

Η προέκταση περιλαμβάνει δύσκολα τεχνικά σημεία: τον μεγάλο κόμβο στον Αλφειό, αλλά και την αμφιλεγόμενη χάραξη στην προστατευόμενη περιοχή του Καϊάφα. Η συνέχιση της υφιστάμενης διαδρομής εκτιμάται γύρω στα 700 εκατομμύρια ευρώ, ενώ μια νέα χάραξη, που θα παρακάμπτει την περιοχή μέσω ορεινών ζωνών, μπορεί να εκτοξεύσει το κόστος έως το 1 δισεκατομμύριο ευρώ.

Ήδη βρίσκονται στο τραπέζι τρία εναλλακτικά χρηματοδοτικά σχήματα, τα οποία εξετάζονται σε συνεργασία με την Ολυμπία Οδό, καθώς η επέκταση θα υλοποιηθεί επίσης υπό καθεστώς παραχώρησης.

Λεωφόρος Κύμης και Σήραγγα Ηλιουπόλεως στο Συρτάρι

Από την άλλη οι προοπτικές για την επέκταση της Λεωφόρου Κύμης, που προορίζεται να συνδεθεί με την Εθνική Οδό στον κόμβο Καλυφτάκη, φαίνεται να παραμένουν αβέβαιες. Παρά τη σημαντική ανακούφιση που θα μπορούσε να προσφέρει στην κυκλοφοριακή συμφόρηση της Μεταμόρφωσης, το έργο παραμένει σε εκκρεμότητα λόγω χρηματοδοτικών δυσκολιών και δικαστικών εμπλοκών.

Ο διαγωνισμός υλοποίησης ξεκίνησε το 2022 από το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών, με μειοδότη το σχήμα ΤΕΡΝΑ–AKTOR. Το έργο μήκους 3,8 χιλιομέτρων έχει τεχνικά δρομολογηθεί, ωστόσο παραμένει «παγωμένο» εξαιτίας ενστάσεων, κυρίως από τον Δήμο Ηρακλείου, και ασαφειών στη χρηματοδότηση.

Η σύνδεση της Λεωφόρου Κύμης με τον κόμβο Καλυφτάκη θα μπορούσε να λειτουργήσει ως εναλλακτική διαδρομή, αποσυμφορίζοντας σημαντικά την Αττική Οδό, ιδιαίτερα στο κομβικό τμήμα Μεταμόρφωσης–Δουκίσσης Πλακεντίας. Ωστόσο, οι καθυστερήσεις υπονομεύουν την πιθανότητα άμεσης ανακούφισης της κυκλοφορίας.

Η επέκταση της Λεωφόρου Κύμης αποτελεί ένα από τα τέσσερα κρίσιμα έργα υποδομής που έχουν σχεδιαστεί για την ενίσχυση του οδικού δικτύου της Αττικής, μαζί με τις προβλεπόμενες επεκτάσεις προς Ραφήνα, Λαύριο και Ελληνικό. Αν ολοκληρωθεί, αναμένεται να εξυπηρετεί καθημερινά περίπου 30.000 οχήματα, συνδέοντας γρήγορα το κέντρο της Αθήνας με περιοχές όπως το Ψυχικό, το Χαλάνδρι και το Μαρούσι, καθώς και με τον εθνικό οδικό άξονα Αθηνών–Λαμίας στο ύψος της Κηφισιάς.

Ωστόσο, οι τρέχουσες εξελίξεις δείχνουν ότι η πραγματοποίηση αυτού του σημαντικού έργου παραμένει αβέβαιη και οι πολίτες δύσκολα θα δουν τα οφέλη του στο προσεχές μέλλον.

Ενώ η επέκταση της Σήραγγας Ηλιουπόλεως παραμένει σε στάση αναμονής, καθώς δεν έχει ακόμη προσδιοριστεί με σαφήνεια ο μηχανισμός χρηματοδότησης για την εκπόνηση των απαιτούμενων μελετών. Αυτό σημαίνει ότι το έργο δεν έχει καν μπει στη φάση σχεδιασμού και η συνολική ωρίμανσή του καθυστερεί σημαντικά.

Παρά το γεγονός ότι η πρόταση για τη δημιουργία της «Σήραγγας Ηλιούπολης» παραμένει ενεργή και έχει μελετηθεί από τη Lamda Development ήδη από το 2022, το Υπουργείο Υποδομών δεν έχει προχωρήσει σε επίσημη αξιολόγησή της, κυρίως λόγω του υψηλού κόστους κατασκευής και χρηματοδότησης.

Η σήραγγα, μήκους άνω των τριών χιλιομέτρων και με τρεις λωρίδες κυκλοφορίας ανά κατεύθυνση, θα συνδέει τη Δυτική Περιφερειακή Υμηττού (Καισαριανή) με τη Λεωφόρο Βουλιαγμένης, στα όρια Αγίου Δημητρίου – Ηλιούπολης, κοντά στον σταθμό «Άγιος Δημήτριος». Η ολοκλήρωσή της θα μείωνε τον χρόνο διέλευσης από τα 30 λεπτά σε μόλις 1–2 λεπτά.

Το έργο εντάσσεται στις προτάσεις του σχήματος ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ – Άκτωρ Παραχωρήσεις – ΑΒΑΞ, που περιλαμβάνουν επίσης την επέκταση της Αττικής Οδού προς το λιμάνι της Ραφήνας και τη σύνδεση με το Λαύριο, ενισχύοντας την πρόσβαση σε δύο σημαντικά λιμάνια της Αττικής. Ωστόσο, οι καθυστερήσεις στη φάση των μελετών αφήνουν το μέλλον της Σήραγγας Ηλιουπόλεως αβέβαιο.

Διαβάστε επίσης:

Πάτρα – Πύργος: Σε κυκλοφορία και το τελευταίο τμήμα του αυτοκινητοδρόμου – Τέλος στην πολύχρονη ταλαιπωρία

ΑΚΤΩΡ: Σε εξαγορές και επενδύσεις θα διατεθούν τα κεφάλαια από το ομόλογο έως 140 εκατ. ευρώ – Το πλάνο του ομίλου

Μετ’ εμποδίων η αναβάθμιση των Ολυμπιακών Ακινήτων