Εξαγωγές φαρμάκων: Προσεγγίζοντας την αλήθεια

Η ελληνική φαρμακοβιομηχανία διανύει μια από τις δυσκολότερες περιόδους της, τόσο όσον αφορά τον διεθνή ανταγωνισμό και τους περιορισμούς που υπάρχουν, όσο και τις τιμές των φαρμάκων και τις πωλήσεις της στην Ελλάδα αλλά και στο εξωτερικό.

Οι εξαγωγές φαρμάκων παρουσιάζουν με μια πρώτη ματιά μια σταθερή εικόνα τα τελευταία χρόνια έχοντας επηρεασθεί λιγότερο από τη μακροχρόνια οικονομική ύφεση, εξακολουθώντας να παρουσιάζουν μια δυναμική ανάπτυξης και η οποία μπορεί να συμβάλλει θετικά στην ανάκαμψη της Εθνικής Οικονομίας.

Οι εξαγωγές φαρμάκων κινούνται πάνω από το 1 δισ. ευρώ τα τρία τελευταία χρόνια δίνοντας την εικόνα του δεύτερου εξαγωγικού κλάδου.

Πρέπει να δει κανείς όμως ψύχραιμα και ειλικρινά πως διαμορφώνεται αυτό το 1 δισ. ευρώ εξαγωγών της ελληνικής φαρμακοβιομηχανίας και πως αυτή μπορεί να αφυπνισθεί έτσι ώστε έγκαιρα να προβεί στις απαραίτητες βελτιώσεις και επενδύσεις προκειμένου να μην μειωθούν και άλλο οι εξαγωγές της. Το ίδιο θα πρέπει να συμβεί και από πλευράς πολιτείας και των αρμόδιων οργανισμών και υπηρεσιών της για να κερδηθεί το χαμένο χρονικό διάστημα προκειμένου να συμβαδίσει με τις ευρωπαϊκές οδηγίες και απαιτήσεις.

Όλοι θα πρέπει να αφήσουν τις δήθεν αξιόπιστες μελέτες φορέων, πανεπιστημίων και «ειδικών συμβούλων» τις οποίες επικαλούνται και οι οποίες λαμβάνουν υπόψιν τους στοιχεία του 2009 ή και παλαιότερα όπως παρουσιάστηκαν σε πρόσφατο μεγάλο συνέδριο για τον κλάδο της υγείας από σύμβουλο διοίκησης μεγάλου ομίλου παροχής υπηρεσιών υγείας.

Στον παρακάτω πίνακα παρουσιάζονται οι εξαγωγές φαρμακευτικών επιχειρήσεων (ελληνικών και πολυεθνικών) που παράγουν στην Ελλάδα.

Είναι εμφανές ότι οι εξαγωγές το 2015 παρουσίασαν μια σημαντική κάμψη (16%) αφού οι πραγματικές εξαγωγές (συνολικές εξαγωγές – παράλληλες εξαγωγές) μειώθηκαν κατά 119 εκατ. ευρώ. Τα στοιχεία με τις προβλέψεις δείχνουν ότι υπήρξε και μια πολύ μικρότερη κάμψη το 2016.

Η φαινομενική αύξηση των εξαγωγών είναι αποτέλεσμα της κατά 31% αύξησης των νόμιμων παράλληλων εξαγωγών που πραγματοποιήθηκαν το 2015, αξίας 402 εκατ. ευρώ έναντι 307 εκατ. ευρώ το 2014. Οι πραγματικές λοιπόν εξαγωγές μειώθηκαν από 742 εκατ. ευρώ σε 623 εκατ. ευρώ.

Πίνακας εξαγωγών φαρμάκων2008-2015, Πηγή: Eurostat international trade, EU Trade since 1988by CN8, ΕΟΦ

Οι ελληνικές φαρμακοβιομηχανίες παράγουν δικά τους φάρμακα αλλά και φάρμακα άλλων πολυεθνικών για την Ελλάδα και το εξωτερικό.

Και βέβαια δεν θα πρέπει να διαφεύγει της προσοχής μας ότι η παραγωγή φαρμακευτικών προϊόντων στην Ελλάδα, πέρα από τις αμιγώς ελληνικές εταιρίες, καλύπτεται και από μονάδες που παρασκευάζουν φάρμακα στην Ελλάδα, για λογαριασμό όμως ξένων εταιριών.

Όσοι ασχολούνται με εξαγωγές φαρμάκων θα πρέπει άμεσα (εντός των προθεσμιών που τίθενται για όλες τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες) να συμμορφωθούν με τον νέο κανονισμό για τα ψευδεπίγραφα φάρμακα.

Στην ελληνική φαρμακοβιομηχανία αντιλαμβάνονται πλέον όλοι ότι μόνο όσες εταιρίες καταφέρουν να σταθούν, μέσα στην κρίση, θα έχουν καλύτερες ευκαιρίες.

Αντιλαμβάνονται επίσης ότι πρέπει να βρεθεί η στρατηγική και να οριστούν οι νέες ευκαιρίες επιχειρηματικότητας όπου θα δραστηριοποιηθούν οι ελληνικές φαρμακευτικές σε διεθνές πεδίο και ότι το μέλλον τους δεν μπορεί να περιορίζεται σε απλές μορφές ταμπλετών ή κάψουλες για τις οποίες έχει λήξει η πατέντα ή σε απλά γενόσημα φάρμακα αφού ο ανταγωνισμός είναι μεγάλος και η Ελλάδα δεν είναι αρκετά ανταγωνιστική λόγω κόστους. Υπάρχουν ελληνικές φαρμακοβιομηχανίες, που επενδύουν στην έρευνα, έχουν κατοχυρώσει ουσίες και συσκευές και έχουν επιτύχει να κατέχουν ένα αρκετά υψηλό ποσοστό στη διεθνή αγορά. Η στροφή στις νέες τεχνολογίες είναι ένας ακόμη παράγοντας που θα φέρει ανάπτυξη. Όταν μιλάμε για νέες τεχνολογίες στον χώρο του φαρμάκου, εννοούμε οποιαδήποτε εξελιγμένη μορφή των απλών αντιγράφων φαρμάκων, η οποία θα προσφέρει καινοτομία, είτε στην διευκόλυνση του γιατρού, είτε του ασθενή. Τα θετικά σε αυτή την περίπτωση είναι πολλά, όπως η υψηλή προστιθέμενη αξία, αλλά και η ταχύτερη διαδικασία έγκρισης.

Ο κλάδος των φαρμάκων, θα πρέπει να προχωρήσει σε περαιτέρω επωφελείς συμφωνίες με πολυεθνικές επιχειρήσεις για την παραγωγή φαρμάκων στις εγχώριες μονάδες αξιοποιώντας την υψηλή εξειδίκευση των μονάδων και του προσωπικού του.

Αυτό που πρέπει να προσεχθεί ιδιαιτέρως από την ελληνική φαρμακοβιομηχανία είναι ότι κάποιοι θα την ήθελαν να είναι καθηλωμένη, εγκλωβισμένη στην εσωτερική αγορά, χωρίς καμία προοπτική εξωστρέφειας μόνο και μόνο για να προωθούνται συγκεκριμένα συμφέροντα.

Πρέπει να μελετηθεί σοβαρά η δομή του κόστους ενός ελληνικού φαρμάκου και πως αυτό θα μπορούσε να μειωθεί δραστικά μέσω διαδικασιών, λειτουργιών και της εφοδιαστικής αλυσίδας όπως κάνουν άλλες ανταγωνιστικές εταιρείες του εξωτερικού προκειμένου να επιτευχθούν ανταγωνιστικές τιμές.

Μόνο έτσι μπορεί η ελληνική φαρμακοβιομηχανία ν΄ αξιοποιηθεί εμπορικά και εξαγωγικά και να καταστεί μια σημαντική μηχανή ανάπτυξης.

Πρέπει, λοιπόν, η πολιτεία και οι εταιρείες μελετών, υπηρεσιών μάρκετινγκ, έρευνας αγοράς που προσπαθούν να βρουν τρόπους διείσδυσης των ελληνικών φαρμάκων στις διεθνείς αγορές, να έχουν εξασφαλίσει εκ των προτέρων τις απαιτήσεις που επιβάλει η διεθνής και η ευρωπαϊκή νομοθεσία. Η ανάλυση των δεδομένων πρέπει να είναι αληθής για να βοηθηθούν όλοι οι εμπλεκόμενοι και να κατανοήσουν άμεσα τις απαιτήσεις της αγοράς και να οδηγηθούν σε σωστές αποφάσεις με όσον το δυνατόν μικρότερο κόστος.

Άλλως η δημιουργία επιτροπών με πολλές θεματικές ομάδες εργασίας στην πραγματικότητα δημιουργεί επιπλέον καθυστερήσεις στο πολύ πιεστικό επιχειρηματικό περιβάλλον και πιθανόν σε λανθασμένο προσανατολισμό. Μέχρι να γίνει ο συγκερασμός όλων αυτών των προτάσεων θα έχει χαθεί μια ακόμα ευκαιρία χρηματοδότησης μέσα από το ΣΕΣ και τ΄ άλλα χρηματοδοτικά εργαλεία. Η θέση της Ελλάδος στην παγκόσμια κατάταξη, ο ανταγωνισμός που αναπτύσσεται παγκοσμίως αλλά και η αναδιοργάνωση των πολυεθνικών φαρμακευτικών επιχειρήσεων απουσιάζει από τις συγκεκριμένες επιτροπές και ομάδες.

*Ο Ιωάννης Καραφύλλης είναι Health focused Researcher, MSc Logistics and Supply Chain expert, PhD Public Procurement, Chemical Engineer, MSc Strategy and Diplomacy, Author

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΑ: I.Μπασκόζος: Απαιτείται επείγουσα διεθνής δράση για να έχουμε φάρμακα και εμβόλια

ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Αυξήσεις έως 111% στις επιβαρύνσεις των φαρμακευτικών επιχειρήσεων

ΜΗ ΧΑΣΕΤΕ: ΠΕΦ: Εξόντωση του ελληνικού φαρμάκου φέρνει η νέα ανατιμολόγηση