“Μην μιλάτε στα κινητά, ανοίξτε τους υπολογιστές σας και τα sms των κινητών σας”- Όλοι οι διάλογοι των τραπεζιτών με τους ελεγκτές της Επιτροπής Ανταγωνισμού

«Αφήστε το σημειωματάριο στο γραφείο σας. Μην αγγίζετε το κινητό σας. Αν κτυπήσει να το βάλετε σε ανοικτή ακρόαση παρακαλώ. Αν βγείτε από το γραφείο σας δεν θα πάρετε έγγραφα και κινητό μαζί σας».

Ήταν γύρω στις 10 χθες το πρωί όταν υψηλόβαθμο στέλεχος συστημικής τράπεζας και ενώ μιλούσε στο τηλέφωνο, αντίκρισε μπροστά του το κλιμάκιο της Επιτροπής Ανταγωνισμού.

Την ίδια ώρα αντίστοιχες σκηνές  διαδραματίζονταν  στις τέσσερις συστημικές τράπεζες, στην Τράπεζα Αττικής που αποτελεί τον 5^ο πυλώνα του τραπεζικού συστήματος καθώς επίσης και στην Ελληνική Ένωση Τραπεζών.

Για πρώτη φορά το τραπεζικό σύστημα της χώρας, και δη σε κορυφαίο επίπεδο εκπροσώπησης –δηλαδή CEOs, Πρόεδροι, επικεφαλής των διευθύνσεων λιανικής τραπεζικής, του digital, του δικτύου, των ΑΤΜς- βρέθηκε αντιμέτωπο με τη συντονισμένη επιχείρηση που υλοποιήθηκε από περίπου 120 στελέχη της Επιτροπής Ανταγωνισμού.

O Ιωάννης Λιανός έδωσε την εντολή 

Επιτροπή η οποία εξ αντικειμένου έχει εξουσίες ανώτερες και από αυτές του ΣΔΟΕ. Όπως είναι γνωστό το τιμόνι της Επιτροπής Ανταγωνισμού κρατάει ο 44χρονος Ιωάννης Λιανός, καθηγητής Δικαίου Ανταγωνισμού και Δημοσίας Πολιτικής στο Πανεπιστήμιο του Λονδίνου, ο οποίος έχει περισσότερες από 110  επιστημονικές δημοσιεύσεις στο Αντιμονοπωλιακό Δίκαιο Ανταγωνισμού.

Ζητούμενο της πολύπλευρης και διεξοδικής  έρευνας που έγινε  με απόλυτα επαγγελματικό τρόπο παραπέμποντας σε μεθόδους FBI, ήταν το πολυσυζητημένο θέμα  των εναρμονισμένων –κατά την Επιτροπή Ανταγωνισμού- πρακτικών στις προμήθειες που επιβάλλουν οι τράπεζες για σειρά συναλλαγών, τόσο στο γκισέ, όσο και στα ΑΤΜ ή ηλεκτρονικά.

Ζήτημα  το οποίο είχε τεθεί πριν από λίγες μέρες  στην συνάντηση του Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη με τους επικεφαλής των τραπεζών στο Μέγαρο Μαξίμου. Σε εκείνη τη συνάντηση ο κ.  Μητσοτάκης είχε χαρακτηρίσει «λάθος» την επιβολή προμηθειών σε μία σειρά τραπεζικών συναλλαγών, ενώ λίγες μέρες νωρίτερα ο υπουργός Επενδύσεων και Ανάπτυξης Άδωνις Γεωργιάδης, μιλώντας σε τραπεζικό συνέδριο είχε πει χαρακτηριστικά για το θέμα των προμηθειών ότι: «υπάρχει η αίσθηση στον κόσμο ότι συνεννοείστε για τις χρεώσεις στις κάρτες».

Σε κάθε περίπτωση η Επιτροπή Ανταγωνισμού είναι μία ανεξάρτητη αρχή που διενεργεί ελέγχους. Όπως ο χθεσινός έλεγχος που έγινε ταυτόχρονα στις τράπεζες.

Επί 7  ολόκληρες ώρες τα στελέχη της Επιτροπής  έκαναν στην κυριολεξία φύλλο και φτερό τα πάντα, σε μερικές μάλιστα περιπτώσεις έπεσαν και πάνω σε ευαίσθητα προσωπικά δεδομένα..

Χωρίς όμως να υπάρξει  σοβαρή αντίδραση από τα τραπεζικά στελέχη, στα οποία δηλώθηκε  εγκαίρως η ταυτότητα των ελεγκτών, οι οποίοι μάλιστα δήλωσαν τα στοιχεία τους  και υπέγραψαν όταν μπήκαν στις τράπεζες, αλλά και όταν βγήκαν  επτά ώρες αργότερα, στις 5 το απόγευμα.

Πηγές της αγοράς αναφέρουν ότι ναι μεν η χθεσινή επιχείρηση στις τράπεζες είναι «πρωτόγνωρο γεγονός», αλλά στο  παρελθόν έχουν γίνει αντίστοιχες κινήσεις τόσο στις κατασκευαστικές εταιρείες, όσο και στα σούπερ μάρκετ.

Οι ίδιες πηγές αναφέρουν στο mononews.gr, ότι σε αυτές τις περιπτώσεις η ανίχνευση των στοιχείων θα απαιτήσει μακρό χρονικό διάστημα διασταυρώσεων, εκτός αν το «νέο πνεύμα» που διακατέχει την Επιτροπή Ανταγωνισμού φροντίσει να δώσει δείγματα γραφής πολύ πιο σύντομα.

Εντύπωση προκαλεί ότι ο προγραμματισμός της επιχείρησης δεν διέρρευσε, σχεδιάστηκε με απόλυτη μυστικότητα και οι ελεγκτές είχαν απόλυτη γνώση που πήγαιναν, σε ποιους και τι έψαχναν…

Και ήταν εφοδιασμένοι με τους δικούς τους υπολογιστές προκειμένου να προχωρήσουν στην αντιγραφή των δεδομένων που βρίσκονται στους σκληρούς δίσκους.

Μάλιστα όπου είχαν απορία ζητούσαν διευκρινίσεις, ενώ «έψαξαν» και κάποια από τα διαγραμμένα αρχεία.

Τι συνέβη λοιπόν χθες;

Γύρω στις 10 το πρωί, έκπληκτοι οι άνδρες της ασφαλείας των τραπεζών είδαν τα στελέχη της Επιτροπής Ανταγωνισμού, σε ομάδες των 15, να τους δηλώνουν την ταυτότητα τους και να  ρωτούν που βρίσκονται τα γραφεία των προέδρων, των CEOs, των γενικών διευθυντών και των υψηλόβαθμων στελεχών που είναι αρμόδια για την λιανική τραπεζική, το δίκτυο  ΑΤΜς, το digital.

Πρώτη τράπεζα: Ο τραπεζίτης μιλούσε στο τηλέφωνο, όταν η πόρτα άνοιξε και είδε τρεις γυναίκες. Τον καλημέρισαν: Είμαστε από την Επιτροπή Ανταγωνισμού, του είπε η επικεφαλής του κλιμακίου. Παρακαλώ κλείστε το τηλέφωνο σας. Θα ελέγξουμε τον υπολογιστή σας.

Και σαν σκηνή από ταινία, το μοτίβο αυτό επαναλαμβανόταν ταυτόχρονα  και στο γραφείο του προέδρου και του CEO της τράπεζας.

Ένα κλιμάκιο των τριών σε κάθε γραφείο.

Οι ελεγκτές της Επιτροπής Ανταγωνισμού άρχισαν να ψάχνουν  τους υπολογιστές, και να προχωρούν στην αντιγραφή όλων των αρχείων από τους σκληρούς δίσκους, των τραπεζικών στελεχών. Το ίδιο ακριβώς έκαναν και με τους υπολογιστές  και των γραμματέων τους.

Δεν έμειναν όμως εκεί. Ξεφύλλισαν και διάβασαν  τα σημειωματάρια.

«Φωτογράφισαν» ακόμα και τα post it .

-Θα ψάξετε και το κινητό μου; Τα μηνύματα που ανταλλάσσω με τα παιδιά μου; Τη γυναίκα μου; τους  ρώτησε ο τραπεζίτης.

-Έχουμε πρόσβαση και μπορούμε να ελέγξουμε όλα σας τα μηνύματα, ήταν η απάντηση.

Δεύτερη τράπεζα: Το σκηνικό ίδιο.

Ο τραπεζίτης καθόταν στο γραφείο του, όταν ο επικεφαλής του κλιμακίου τον ενημέρωσε ότι θα έπρεπε να σηκωθεί  διότι θα έπρεπε να ελέγξει  το κομπιούτερ του.

Ο τραπεζίτης σηκώθηκε και πήρε το κινητό του.

-Παρακαλώ αν κτυπήσει το τηλέφωνο σας να το βάλετε σε ανοικτή ακρόαση του είπε η επικεφαλής του κλιμακίου. Και αν βγείτε από το γραφείο σας να το αφήσετε στο τραπέζι, δεν θα το πάρετε μαζί σας.

Σε άλλο γραφείο, οι κυρίες του κλιμακίου, άνοιξαν συρτάρια, ακόμα και την επαγγελματική τσάντα του τραπεζίτη, για να δουν αν υπήρχε και δεύτερος υπολογιστής.

Τρίτη τράπεζα: Οι γραμματείς δεν πρόλαβαν να ενημερώσουν τον CEO ότι το κλιμάκιο ελέγχου της Επιτροπής Ανταγωνισμού ανέβαινε με το ασανσέρ. Πριν τον ενημερώσουν  οι ελεγκτές άνοιγαν ήδη την πόρτα του  γραφείο του

Και ξεκίνησαν μία αυστηρή διαδικασία ελέγχου, εξετάζοντας κάθε τι που θα μπορούσε να αποτελεί στοιχείο της έρευνας.

Οι εντολές που είχαν πάρει τα κλιμάκια ήταν σαφείς. Ψάξτε οτιδήποτε μπορεί να δείχνει την ύπαρξη καρτέλ, αν υπήρχε συνεννόηση μεταξύ τους  για την επιβολή προμηθειών και χρεώσεων σε μία σειρά από συναλλαγές, αν υπήρχε συνεννόηση και για το ύψος των προμηθειών.

Τέταρτη τράπεζα: Ο τραπεζίτης έλειπε από το γραφείο του. Οι ελεγκτές ζήτησαν από τη γραμματέα του να ανοίξει τον υπολογιστή του και άρχισαν το ψάξιμο, που κράτησε πάνω από 7 ώρες.

Το ίδιο ζήτησαν και από τη γραμματέα του προέδρου, ενώ το στέλεχος που μόλις επέστρεφε από ραντεβού, έπεσε στο διάδρομο έξω από το γραφείο του πάνω στους ελεγκτές…

-«Ελάτε και δείτε ότι θέλετε. Πάρτε ότι στοιχείο βρείτε…» τους είπε, έκλεισε την πόρτα και έφυγε για το επόμενο ραντεβού του.

Πέμπτη τράπεζα: Είμαστε από την Επιτροπή Ανταγωνισμού, θα ελέγξουμε τα αρχεία σας. Αφήστε τον υπολογιστή σας ανοιχτό, μπορείτε να  πάτε στο ραντεβού σας, όμως αν πάρετε μαζί σας έγγραφα  θα πρέπει να τα δούμε.

Μόλις τελειώσουμε θα σας ειδοποιήσουμε….

Και θα πρέπει να σημειώσουμε ότι παρόντες στη διαδικασία ελέγχου  ήταν και δικηγόροι από τις νομικές υπηρεσίες των τραπεζών….

Έλεγχο όμως πραγματοποίησαν και στην Ελληνική Ένωση Τραπεζών. Και εκεί τα στελέχη της Επιτροπής Ανταγωνισμού μπήκαν στα γραφεία και μάζεψαν ότι στοιχείο θεωρούν ότι θα τους φανεί χρήσιμο από τους υπολογιστές.

Οι τραπεζίτες, από την πλευρά τους διευκόλυναν τα κλιμάκια στη διαδικασία συγκέντρωσης στοιχείων, και περιμένουν να ενημερωθούν για το αποτέλεσμα αυτού του ελέγχου.

Σάλος στο εξωτερικό

Γύρω στις 12 το μεσημέρι η είδηση για την «επιχείρηση τράπεζες» είχε σκάσει σαν βόμβα στην αγορά και ήταν το μοναδικό θέμα συζήτησης. Με τους τραπεζίτες να παρακολουθούν με ψυχραιμία τα  δρώμενα.

Λίγο αργότερα, άρχισαν να δέχονται τηλεφωνήματα από τραπεζίτες του εξωτερικού.  Στελέχη της JP Morgan, της Goldman Sachs, της Citigroup και άλλων μεγάλων επενδυτικών τραπεζών του Λονδίνου, της Φρανκφούρτης και του Παρισιού καλούσαν στο τηλέφωνο τους συναδέλφους τους στην Ελλάδα ρωτώντας τι συμβαίνει με τις ελληνικές τράπεζες.

Και όπως έγραψε το mononews.gr,  Λονδρέζος τραπεζίτης της JP Morgan ρώτησε χαρακτηριστικά Έλληνα συνάδελφό του: «What’s going on» για να πάρει την απάντηση «We don’t know yet» («δεν ξέρουμε ακόμα»).

Θα πρέπει να σημειωθεί ότι στο εξωτερικό παρόμοιες ενέργειες πραγματοποιούνται μόνο όταν υπάρχουν συγκεκριμένες κατηγορίες για απάτη, ξέπλυμα χρήματος κτλ. εναντίον των επιχειρήσεων που επιλέγουν οι Αρχές να εισβάλουν στα γραφεία τους.

Στην περίπτωση των ελληνικών τραπεζών όμως δεν υπήρξαν αντίστοιχες κατηγορίες.