Μέτρα για το ρεύμα: Πώς η κυβέρνηση θα σηκώσει το βάρος για όλη την κοινωνία

Το γόρδιο δεσμό των αυξήσεων στο ρεύμα, που αναμένεται να επιβαρύνουν τους επόμενους μήνες τα τιμολόγια καταναλωτών και επιχειρήσεων, έκοψε με μια κίνηση χθες ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, με μια κίνηση-έκπληξη. Ανήγγειλε το πρωτοποριακό Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης, δημιουργώντας ένα ανάχωμα προστατεύοντας την κοινωνία, για να απορροφήσει του κόστος του Green Deal που διαφορετικά, θα την επιβάρυνε.

Σημείο κλειδί, ωστόσο, στην επιτυχία του εγχειρήματος είναι το ύψος των κεφαλαίων που θα πρέπει να έχει το Ταμείο για να επιτελέσει το ρόλο του και από που θα τα βρει και πώς θα χρηματοδοτείται. Ως πιθανότερο σενάριο, όπως οι πληροφορίες αναφέρουν, είναι, η χρηματοδότηση του Ταμείου με μέρος από τα έσοδα από τα δικαιώματα ρύπων, που φέτος αναμένονται σημαντικά αυξημένα σε σχέση με πέρσι (υπολογίζονται σε 1 δισ. από 500 εκατ.).

Προτεραιότητα στην κοινωνία 

Εισάγοντας το Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης, με αρχικό κεφάλαιο 150 εκατ. ευρώ το οποίο θα καλύπτει το 80% των αυξήσεων ρεύματος σε όλα τα νοικοκυριά, η κυβέρνηση καινοτομεί οικονομικά και πολιτικά. Η σημασία αυτής της καινοτομίας είναι τεράστια, όχι μόνο γιατί αφορά το κόστος ενέργειας που αφορά όλους, αλλά γιατί αποτελεί την πρώτη πολιτική επιλογή προστασίας της κοινωνίας από το τεράστιο κόστος του Green Deal, δημιουργώντας μια φόρμουλα σημαντική για το μέλλον.

Προλαβαίνοντας την αντιπολίτευση, πρώτη σε όλη την Ευρώπη, και με γρήγορα αντανακλαστικά, η κυβέρνηση αντιλήφθηκε εγκαίρως ότι τα μεγάλα κόστη που προκαλεί το Green Deal δεν πρέπει να γίνουν πηγή κοινωνικών ανισοτήτων, ούτε πρέπει να τα πληρώσει η κοινωνία. Η συνειδητοποίηση της υποχρέωσης ότι το κράτος πρέπει να δημιουργήσει ένα Ειδικό Ταμείο που θα σηκώνει το βάρος των αυξήσεων που προκαλεί το Green Deal (με την αύξηση των δικαιωμάτων ρύπων), αποτελεί ένα μεγάλο βήμα πολιτικά, που αναδεικνύει τον proactive τρόπο που λειτουργεί η κυβέρνηση, αφαιρώντας μια σημαντική θέση από την αντιπολίτευση -που δεν πρόλαβε καν να την σκεφτεί, αν και θέλει να διατείνεται ότι μονοπωλεί το ενδιαφέρον για την κοινωνία.

Ιδιαίτερα σημαντικό, είναι, ότι τις ελαφρύνσεις από τον κρατικό κορβανά θα απολαμβάνουν  όλοι οι καταναλωτές και όχι μόνο οι ασθενέστεροι οικονομικά, και βέβαια οι πελάτες όλων των εταιρειών προμήθειας και όχι μόνο της ΔΕΗ.

Για πόσο καιρό φτάνουν τα 150 εκατ. ευρώ;

Η οριζόντια αυτή απαλλαγή από την αύξηση του κόστους ενέργειας για όλους τους καταναλωτές και τις επιχειρήσεις, δημιουργεί ωστόσο κάποια ερωτηματικά, σε σχέση με το μέγεθος του ταμείου και πώς θα χρηματοδοτείται, το χρόνο για τον οποίο θα πρέπει να πληρώνεται το έξτρα κόστος και τη συνολική δαπάνη που θα πρέπει να επωμιστεί.

Σύμφωνα με πληροφορίες, το Ταμείο θα επιδοτεί, μέσω των λογαριασμών ρεύματος το ποσό της αύξησης στην τιμή του ρεύματος, σε κάθε λογαριασμό, κάτι που θα υπολογίζεται ανάλογα με την κατανάλωση του κάθε νοικοκυριού. Δηλαδή, όπως ακριβώς εμφανίζονται οι χρεώσεις στο τιμολόγιο, θα υπολογίζεται και μια πίστωση, μια πληρωμή που από το Ταμείο θα κατευθύνεται σε κάθε εταιρεία προμήθειας, για να καλύψει την αύξηση του κόστους ρεύματος που προέρχεται από την  αύξηση της τιμής της χονδρεμπορικής τιμής ρεύματος. Μάλιστα υπολογίζεται ότι στα τιμολόγια της ΔΕΗ επειδή υπάρχει η έκπτωση 30% θα υπάρχει πλήρης εξομάλυνση των ανατιμήσεων, ενώ στους υπόλοιπους ιδιώτες παρόχους, θα υπάρχει εξομάλυνση κατά 80%.

Πόσο είναι το παραπάνω κόστος;

Το σύνολο της κατανάλωσης ρεύματος στη χαμηλή τάση (νοικοκυριά) είναι 30 TWh το έτος και το συνολικό κόστος τους με 50 ευρώ τη MWh (όπως ήταν μέχρι πρόσφατα) ήταν 1,5 δισ.. Σήμερα με την τιμή να έχει φτάσει στα 120 ευρώ τη MWh το συνολικό κόστος ενέργειας της χαμηλής τάσης το χρόνο, είναι  3,5 δισ. ευρώ.

Το παραπάνω κόστος ρεύματος που προκαλεί η αύξηση της χονδρεμπορικής τιμής ενέργειας που σήμερα είναι στα 120 ευρώ MWh, αν παραμείνει στα 120 ευρώ για ένα χρόνο, θα είναι 2 δισ. ευρώ. Δηλαδή, αν το κόστος της ενέργειας μείνει για ένα χρόνο σε αυτά τα επίπεδα που είναι σήμερα, το Ταμείο Μετάβασης, θα πρέπει να ξοδέψει 2 δισ ευρώ για να καλύψει την αύξηση κόστους για όλους τους καταναλωτές.

Επομένως, εφόσον το Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης έχει κεφάλαια 150 εκατ. ευρώ, μπορεί να στηρίξει τις αυξήσεις …μόλις για ένα μήνα. Ωστόσο, ήδη η κυβέρνηση μίλησε για αρχικό κεφάλαιο και σύντομα αναμένεται να αναφέρει πώς θα το ενισχύσει.

Γιατί  αυξάνεται το ρεύμα; Άλλος ρυπαίνει άλλος πληρώνει

Αν και σύνθημα του Green Deal είναι “ο ρυπαίνων πληρώνει”, τελικά στην πράξη ….”άλλος ρυπαίνει, άλλος πληρώνει”. Κι αυτό γιατί αν και ρυπαίνουν οι παραγωγοί ενέργειας,  μετακυλύουν το παραπάνω κόστος των δικαιωμάτων ρύπων στον καταναλωτή που καλείται να …πληρώσει, επειδή οι παραγωγοί ενέργειας ακόμη ρυπαίνουν.

Έτσι η αύξηση της τιμή των δικαιωμάτων ρύπων απο τα 25 ευρώ στα 60 ευρώ ο τόνος, που επιβαρύνει την παραγωγή ενέργειας, ανέβασε την χονδρεμπορική τιμή ρεύματος από τα 50 ευρώ Mwh στα 120 ευρώ Mhw,η οποία μετακυλύεται στο λογαριασμό του κάθε καταναλωτή.  Οπότε όλο το παραπάνω κόστος στην ενέργεια, που προκαλείται επειδή πιέζει η Ευρώπη να απαλλαγούμε από τον άνθρακα και να φτάσουμε σε μηδενικές εκπομπές το 2050, δεν επιβαρύνει  τον παραγωγό ενέργειας που ρυπαίνει με εκπομπές άνθρακα, αλλά τον πελάτη του, τον καταναλωτή, δηλαδή την κοινωνία.

Ο φαύλος κύκλος των τιμών του ρεύματος

Η αύξηση στην τιμή των ρύπων, προκαλείται και από τους traders που αγόρασαν δικαιώματα εν όψει των μέτρων του Green Deal ποντάροντας στην αύξηση της τιμής τους, ενώ οι traders αυξάνουν και την τιμή του φυσικού αερίου, στοιχηματίζοντας ότι θα αυξηθεί η ζήτησή του, προκαλώντας ακόμη πιο γρήγορα την αύξηση της τιμής του. Ο συνδυασμός του green deal και των traders εκτόξευσε τιμές ρύπων και φυσικού αερίου, και επομένως η τιμή της ενέργειας.

Πηγές από την αγορά αναφέρουν, ότι ο μόνος τρόπος να ανακοπεί η ξέφρενη ανοδική πορεία των τιμών του ρεύματος είναι μια πολιτική απόφαση της Κομισιόν, σε σχέση με τους ρύπους, που θα κάνει τους traders να αναθεωρήσουν και να πουλήσουν δικαιώματα, απελευθερώνοντας την τιμή προς τα κάτω,

Ωστόσο, με δεδομένο ότι το Green Deal και η μείωση των ελεύθερων δικαιωμάτων ρύπων είναι μονόδρομος, πολύ δύσκολα μακρορόθεσμα μπορεί να ανακοπεί η ανοδική πορεία των τιμών των δικαιωμάτων ρύπων.

Ακολουθήστε το mononews.gr στο Google News για την πιο ξεχωριστή ενημέρωση