Ο Πρόεδρος ΣΕΕΠΕ κ. Ιωάννης Αληγιζάκης
Μαίνεται η παραβατικότητα στην εμπορία καυσίμων με θύματα τους καταναλωτές που πληρώνουν …για βενζίνη που δεν αγοράζουν αλλά και τα νόμιμα πρατήρια που αναγκάζονται να λειτουργούν με πολύ χαμηλό περιθώριο κέρδους.
Έτσι δέχονται αθέμιτο ανταγωνισμό από τα παραβατικά, δεν μπορούν να ανταπεξέλθουν στην ανάγκη για επενδύσεις ενεργειακής μετάβασης προκειμένου να εξασφαλίσουν τη βιωσιμότητά τους στο μέλλον, ενώ και σήμερα κινδυνεύουν από τις χρόνιες ζημιές.
Σύμφωνα με στοιχεία που παρουσίασε χθες ο ΣΕΠΕ, η παραβατικότητα εξαπλώνεται στα πρατήρια καυσίμων, καθώς όλο και περισσότερα πωλούν στην αντλία μικρότερες ποσότητες καυσίμων από αυτές που χρεώνουν τον καταναλωτή. Την ίδια στιγμή των Σύστημα Εισροών-Εκροών που θα μπορούσε αν εφαρμοζόταν να ελέγξει την κατάσταση στην αγορά, δεν είναι ακόμη έτοιμο να λειτουργήσει αλλά εκτιμάται ότι θα μπορούσε να λειτουργήσει από το 2025….
Και με δεδομένο ότι παραμένει σε ισχύ το πλαφόν, πιέζοντας τα περιθώρια κέρδους των εταιρειών καυσίμων, όσα πρατήρια λειτουργούν μόνιμα είναι καταδικασμένα να λειτουργούν με ζημιές και τελικά να στρέφονται στην παραβατικότητα.
Αν και ο Σύνδεσμος Εμπορίας Πετρελαιοειδών απέφυγε να δώσει συγκεκριμένο αριθμό των πρατηρίων που κλέβουν τους πελάτες τους, αναφέρθηκε ότι είναι πάνω από το 10% του συνόλου των πρατηρίων και όπως έδειξαν στοιχεία σχετικής έρευνας του ΕΜΠ, ο αριθμός αυτός κινείται αυξητικά κάθε χρόνο. Σύμφωνα με Έρευνα που πραγματοποίησε το ΕΜΠ σχετικά με τις ελλειμματικές παραδόσεις στην Αττική, φαίνεται ότι υπάρχει σημαντικά αυξητική τάση σε σχέση με την έρευνα του 2021, αλλά και των προηγούμενων ετών.
Ελλειμματικές παραδόσεις έχουμε όταν η βενζίνη που καταλήγει στο ρεζερβουάρ του αυτοκινήτου είναι λιγότερη από την ποσότητα που πληρώνει ο καταναλωτής κατά τουλάχιστον 3%. Η έρευνα έδειξε ότι συνήθως, στα παραβατικά πρατήρια είναι κατά 10% λιγότερη η βενζίνη που παραδίδεται από αυτή που πληρώνεται ενώ σε κάποιες περιπτώσεις η διαφορά είναι στο 20%.
Στο όριο η βιωσιμότητα των πρατηρίων
“Η πραγματική κατάσταση στην αγορά για τις εταιρίες πετρελαιοειδών έρχεται σε αντίθεση με τον μύθο των «επιχειρήσεων που απολαμβάνουν μόνιμη κερδοφορία και μάλιστα υψηλή”, τόνισε η διοίκηση του Συνδέσμου, κρούοντας τον κώδωνα του κινδύνου για τη βιωσιμότητά τους.
Σύμφωνα με το ΙΟΒΕ (Συγκεντρωτικά Στοιχεία και Αριθμοδείκτες του Κλάδου Εμπορίας Πετρελαιοειδών για το έτος 2022) o κλάδος σημείωσε οριακή κερδοφορία το 2022, αν αφαιρεθούν από τα αποτελέσματα τα αεροπορικά καύσιμα και οι διεθνείς πωλήσεις. ΤΟ 2022, ήταν 1,9 εκατ. ευρώ καθαρά κέρδη μετά από φόρους χωρίς αεροπορικά καύσιμα και διεθνείς πωλήσεις. Επί 7 συναπτά έτη (2010-2016) ο κλάδος σημείωνε διαρκώς ζημιές (καθαρά κέρδη μετά από φόρους χωρίς αεροπορικά καύσιμα και διεθνείς πωλήσεις), ενώ και το 2020 ο κλάδος πέρασε ξανά σε αρνητική θέση (ζημιές 34,5 εκατ. ευρώ), εξαιτίας της πανδημίας. Σήμερα το περιθώριο καθαρού κέρδους των επιχειρήσεων αγγίζει μόλις το 0,5%.
Ειδική αναφορά έγινε στον τρόπο που το πλαφόν δημιουργεί σημαντικές στρεβλώσεις στη λειτουργία του υγιούς ανταγωνισμού.
Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΙΟΒΕ (Συγκεντρωτικά Στοιχεία και Αριθμοδείκτες του Κλάδου Εμπορίας Πετρελαιοειδών για το έτος 2022), το μικτό περιθώριο κέρδους των εταιριών στην εσωτερική αγορά δεν διασφαλίζει τη βιωσιμότητά τους, καθώς από το 2016 συμπιέζεται σε επίπεδα χαμηλότερα του 5% (4,6% το 2017, 4% το 2018, 4,3% το 2019, 4,5% το 2020, 4,4% το 2021, 3% το 2022). Η εφαρμογή του πλαφόν, η οποία συμπιέζει περαιτέρω το ήδη χαμηλό μικτό περιθώριο αγνοεί την αύξηση του πληθωρισμού (κατά περίπου 10 μονάδες την τελευταία διετία), την πολύ μεγάλη αύξηση του χρηματοοικονομικού κόστους από τις αυξήσεις επιτοκίων, την αύξηση των μεταφορικών που δόθηκε στα βυτιοφόρα ή που παρουσιάζεται στα πλοία με την αύξηση των ρυμουλκών και των καυσίμων.
Το πλαφόν, κάτω από τις σημερινές συνθήκες, δημιουργεί ένα ασφυκτικό πλαίσιο λειτουργίας για τις νόμιμες επιχειρήσεις, θέτοντας εν αμφιβόλω όχι μόνο τις μελλοντικές επενδύσεις τους, αλλά και την ίδια τη βιωσιμότητά τους. Παράλληλα, τροφοδοτεί τον αθέμιτο ανταγωνισμό με τις παραβατικές επιχειρήσεις, οι οποίες λειτουργούν σχεδόν ανεξέλεγκτες. Ο ρόλος των νόμιμων εταιριών του κλάδου είναι εξαιρετικά κρίσιμος για την οικονομία, την ενεργειακή ασφάλεια, αλλά και την ενεργειακή μετάβαση της χώρας.
Από το 2025 το Σύστημα Εισροών-Εκροών
Όπως τονίστηκε η λύση για τον περιορισμό της παραβατικότητας βρίσκεται σε ένα ολιστικό, σύγχρονο Σύστημα Εισροών-Εκροών.
Ιδιαίτερα θετικά σχολιάστηκε η πρωτοβουλία του Υπουργείου Οικονομικών που προχώρησε πρόσφατα στη νομοθέτηση ενός πλαισίου που προβλέπει αυστηροποίηση των ποινών για όσους παρανομούν. Όμως, επισημάνθηκε ότι το πρόβλημα της παραβατικότητας μπορεί να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά μόνο μέσα από ένα σύγχρονο Σύστημα Εισροών-Εκροών, παράλληλα με την χρήση του Συστήματος από τις Αρχές.
Σήμερα όπως έδειξαν στη σχετική εικόνα, απουσιάζουν σημαντικά μέρη του Συστήματος Εισροών Εκροών, με αποτέλεσμα να μη λειτουργεί. Όταν καλυφθούν τα κενά και τα δεδομένα φθάσουν στις ελεγκτικές αρχές κάτι που εκτιμάται ότι θα γίνει από το 2025, θα μπορεί να περιοριστεί η παραβατικότητα, τόσο στην αντλία, όσο και στη διακίνηση ποσοτήτων καυσίμων χωρίς παραστατικά.
Μέχρι σήμερα, παρά τις παρεμβάσεις που έχει κάνει, η Πολιτεία δεν έχει κατορθώσει έως και σήμερα να θέσει σε λειτουργία ένα ολιστικό, ψηφιακό Σύστημα Παρακολούθησης Διακίνησης. Στο πεδίο αυτό έχει χαθεί πολύτιμος χρόνος. Παρουσιάζεται μια τελευταία ευκαιρία για τη χώρα, προκειμένου να αντιμετωπίσει την παραβατικότητα, προτού το φαινόμενο καταστεί εντελώς ανεξέλεγκτο. Ο ΣΕΕΠΕ έχει καταθέσει από την πρώτη στιγμή συγκεκριμένες, ρεαλιστικές προτάσεις σχετικά με το ζωτικής σημασίας ζήτημα και βρίσκεται σε διαρκή συνεργασία με την ΑΑΔΕ και τα συναρμόδια Υπουργεία για την ολιστική αντιμετώπιση της παραβατικότητας.
