ΟΔΗΓΟΣ-ΤΡΑΠΕΖΕΣ : Γιατί είναι χαμένοι ολοι οι μικροεπενδυτές

Η νέα ανακεφαλαιοποίηση των τεσσάρων συστημικών τραπεζών (Πειραιώς, Εθνική, Alpha, και Eurobank) θα έχει συνέπειες για το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (ΤΧΣ), τους μετόχους, τους κατόχους ομολόγων όχι όμως για τους καταθέτες και τους δανειολήπτες. Τα ερωτήματα που προκύπτουν αλλά η διαδικασία της ανακεφαλαιοποίησης αναλύονται παρακάτω.

1. Οι τράπεζες, πόσα χρήματα θα χρειαστούν;

Στο βασικό σενάριο του stress test, οι τράπεζες εμφανίζουν κεφαλαιακό έλλειμμα ύψους 4,4 δισ. ευρώ ενώ το δυσμενές σενάριο προβλέπει έλλειμμα 14,4 δισ. ευρώ. Στο βασικό σενάριο η Τράπεζα Πειραιώς θα χρειαστεί 2,123 δισ. ευρώ, η Εθνική Τράπεζα 1,576 δισ., η Alpha Bank 263 εκατ. ευρώ και η Eurobank 339 εκατ. ευρώ. Στόχος των τραπεζών είναι να μην χρειαστούν περαιτέρω βοήθεια από το κράτος και αντλήσουν τα 4,4 δισ. ευρώ που αναλογούν στο βασικό σενάριο από επενδυτές.

Πρακτικά το ποσό αυτό θα είναι μικρότερο, μιας και οι τράπεζες προχώρησαν ήδη σε προαιρετικές δημόσιες προτάσεις για την ανταλλαγή ομολογιακών τίτλων που έχουν εκδώσει με κοινές μετοχές (Πειραιώς 600 εκατ., Alpha 1 δισ., Εθνική 800 εκατ., Eurobank 900 εκατ.). Ήδη η Alpha η Eurobank έχουν καλύψει τις χρηματοδοτικές ανάγκες του βασικού σεναρίου ενώ η Πειραιώς θα χρειαστεί τελικά 1,6 δισ. ευρώ και η Εθνική 800 εκατ. ευρώ.

Σημειώνεται ότι σύμφωνα με το δυσμενές σενάριο άσκησης το κεφαλαιακό έλλειμα της Τράπεζας Πειραιώς είναι 4,933 δισ. ευρώ, της Εθνικής 4,602 δισ. ευρώ, της Alpha 2,743 δισ. και της Eurobank 2,122 δισ. ευρώ.

Άνθιμος Θωμόπουλος. Ετών 54. Διευθύνων σύμβουλος της Τράπεζας Πειραιώς

2. Τι θα συμβεί εάν μια τράπεζα δεν κατορθώσει να αντλήσει τα κεφάλαια του βασικού σεναρίου;

Σε μία τέτοια περίπτωση η τράπεζα θα ανακεφαλαιοποιηθεί αποκλειστικά από το ΤΧΣ με κοινές μετοχές ενώ οι ζημίες θα επιμεριστούν στους μετόχους και τους ομολογιούχους καθώς η τράπεζα θα βρίσκεται σε υπό εξυγίανση. Σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο δεν θα υπάρξει καμία επίπτωση για τους καταθέτες και τους δανειολήπτες.

3. Υπάρχει ελπίδα να μην έχουν επιπτώσεις οι ομολογιούχοι μιας και τα αποτελέσματα του stress test ήταν θετικά;

Όχι καμία. Σύμφωνα με τον νόμο, αν οι ομολογιούχοι (υψηλής και χαμηλής διαβάθμισης) δεν συμμετάσχουν στις προτάσεις ανταλλαγής και η τράπεζα χρειαστεί έστω και 1 ευρώ κρατικής βοήθειας, τότε θα ενεργοποιηθούν αυτόματα διαδικασίες για τη μετατροπή των ομολόγων σε μετοχές. Η Κομισιόν είναι ιδιαίτερα αυστηρή, καθώς δεν πρόκειται απλά για κρατική βοήθεια, αλλά για πρόσθετη κρατική βοήθεια.

Λούκα Κατσέλη. Ετών 63. Πρόεδρος της Εθνικής Τράπεζας

4. Κίνδυνος “κουρέματος” των καταθέσεων υπάρχει ;

Ο στόχος της Κυβέρνησης, της Τράπεζας της Ελλάδος (ΤτΕ), της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) και των διοικήσεων των τραπεζών είναι η ολοκλήρωση της ανακεφαλαιοποίησης μέχρι το τέλος του 2015 ώστε να αποφευχθεί ο κίνδυνος “κουρέματος» των καταθέσεων. Οι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι και δανειστές συνδέουν την αποδέσμευση των κεφαλαίων που απαιτούνται για την ανακεφαλαιοποίηση με την ολοκλήρωση της αξιολόγησης, η οποία φαίνεται πως καθυστερεί. Εάν εμφανιστούν σοβαρά προβλήματα στην πρόοδο της αξιολόγησης, δεν αποκλείεται να υπάρξει εμπλοκή και στην διαδικασία της ανακεφαλαιοποίησης.

5. Τα επόμενα βήματα των τραπεζών ποια θα είναι ;

Οι τράπεζες θα προχωρήσουν σε σύγκλιση των γενικών συνελεύσεων για τη λήψη αποφάσεων για αύξηση κεφαλαίου. Οι διαδικασίες για το άνοιγμα του βιβλίου προσφορών ηδη εχουν ξεκινήσει και ανάλογα με το ενδιαφέρον των επενδυτών θα προσδιοριστεί η τιμή έκδοσης των νέων μετοχών. Μέχρι τα μέσα Δεκεμβρίου το αργότερο θα πρέπει η διαδικασία των αυξήσεων να έχει ολοκληρωθεί.

Δημήτριος Μαντζούνης. Ετών 68. Διευθύνων σύμβουλος της Alpha Bank

6. Θα συμμετάσχει το Δημόσιο, μέσω του ΤΧΣ, στις ΑΜΚ;

Κάθε τράπεζα πρέπει να αντλήσει τα κεφάλαια του βασικού σεναρίου για να αποφύγει την εκκαθάριση και μόνο στην περίπτωση που δεν καταφέρει να καλύψει τα κεφάλαια του δυσμενούς σεναρίου, το ΤΧΣ θα συμμετάσχει για να καλύψει τη διαφορά.

Το ΤΧΣ θα συμμετέχει μόνο στην περίπτωση που μια τράπεζα δεν κατορθώσει να αντλήσει το σύνολο των κεφαλαιακών αναγκών. Ο στόχος του δημοσίου είναι η όσο το δυνατόν μικρότερη συμμετοχή του κράτους και κατά συνέπεια των φορολογουμένων.

Σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο, το ποσό που θα απαιτηθεί θα καλυφθεί σε αναλογία 25% μετοχές και 75% με ειδικές μετατρέψιμες ομολογίες (CoCos). Για παράδειγμα εάν μια τράπεζα με κεφαλαιακές ανάγκες 500 εκατ. για το βασικό σενάριο και 2,5 δισ. για το δυσμενές συγκεντρώσει 1,5 δισ. από τους επενδυτές, θα έχει ένα έλλειμμα 1 δισ. ευρώ, το οποίο θα καλύψει το ΤΧΣ κατά 750 εκατ. ευρώ με την έκδοση CoCos και 250 με κοινές μετοχές.

7. ‘Ελληνες επενδυτές μπορούν να συμμετάσχουν στις αυξήσεις ;

Το υφιστάμενο καθεστώς των capital controls δεν επιτρέπει στους Έλληνες επενδυτές να συμμετάσχουν. Για να διευκολυνθεί η συμμετοχή Ελλήνων επενδυτών η κυβέρνηση εξετάζει τη δυνατότητα να υπάρξει μια τροποποίηση των capital contols. Οι χρονικοί περιορισμοί και το σύντομο της διαδικασίας ενδέχεται να αναγκάσουν τις τράπεζες να στραφούν μόνο σε ξένους επενδυτές .

Νίκος Καραμούζης. Ετών 60. Πρόεδρος της Eurobank

8. Για τους υφισταμένους μετόχους των τραπεζών, ποιες θα είναι οι επιπτώσεις ;

Μετά τις αυξήσεις οι σημερινοί μέτοχοι, Δημόσιο και ιδιώτες που ελέγχουν το 100%, θα περιοριστούν σε κατά πολύ μικρότερο μερίδιο.Η Eurobank και η Alpha Bank έχουν τις μικρότερες κεφαλαιακές ανάγκες και στο δυσμενές σενάριο και πιθανόν να μη χρειαστούν τη συμμετοχή του ΤΧΣ. Εάν αυτό συμβεί, μετά την ολοκλήρωση των αυξήσεων η συμμετοχή του ΤΧΣ στη Eurobank θα περιοριστεί στο 5%-10% από 35% που είναι σήμερα, ενώ στην Alpha Bank θα περιοριστεί στο 15%-20% από 66% που είναι σήμερα. Εάν η Εθνική προχωρήσει στην πώληση του 100% της Finansbank ενδέχεται να μην χρειαστεί την ενίσχυση του ΤΧΣ. Τέλος, αισιόδοξη εμφανίζεται και η διοίκηση της Τράπεζας Πειραιώς, καθώς αναμένει μεγάλη συμμετοχή από τους ιδιώτες επενδυτές.