Ο Γερολιμένας είναι ένα μια μικρογραφία της καλντέρας στη Σαντορίνη. Νότια προσανατολισμένος, υπήνεμος και γραφικός.
Ο Γερολιμένας είναι ένα γραφικό λιμανάκι στην καρδιά της Λακωνικής Μάνης. Απέχει 25km από την Αρεόπολη, έχει μια μοναδική γραφικότητα, είναι αραιοκατοικημένος αλλά για μερικές βδομάδες το καλοκαίρι σφύζει από ζωή. Είναι ένα από τα λίγα μέρη στην Πελοπόννησο που σε βάζει σε σκέψεις: «Ωραία να είχα ένα μικρό πέτρινο σπίτι εδώ». Βέβαια σύντομα επανέρχεσαι στην πραγματικότητα σκεπτόμενος «σε ποια ζωή, θα ζήσω εδώ;». Πάντως αν είχα χρόνο ή έστω τρόπο να τον αγοράσω (το χρόνο) θα δοκίμαζα, τόσο πολύ μ’ αρέσει!
Στο Γερολιμένα φιλοξενηθήκαμε σ’ ένα οικογενειακό μικρό ξενοδοχείο το Laoula. Αναφέρω το όνομά του γιατί μου έκανε μεγάλη εντύπωση ο οικογενειακός χαρακτήρας του: Το λειτουργεί μια οικογένεια με παιδιά και εγγόνια και τέσσερα σκυλιά Τζακ Ράσελ επίσης οικογένεια.
Συζητούσαμε για το μεγάλο πρόβλημα της ελληνικής κοινωνίας το μισιακό σπίτι. Βλέπετε στο Γερολιμένα τα μισά σπίτια είναι γκρεμισμένα καθώς μιλούν πολλοί και τα άλλα μισά χωρισμένα με μίσος και οργή. Άνθρωποι που δε σεβάστηκαν τον κόπο τους και τον άφησαν στην τύχη. Αυτή η εικόνα βασανίζει το μυαλό μου, αυτό πρέπει ν’ αλλάξει δεν μπορεί οι νεκροί να καθορίζουν τη ζωή.
Δούλευα τα πρωινά στο παράθυρο με θέα τον κόλπο του Γερολιμένα και φόντο τον απόκρημνο βράχο απέναντι. Είχα παρατηρήσει από μέρες τα λευκά βέλη που σηματοδοτούσαν ένα δύσβατο απόκρημνο μονοπάτι, Σάββατο πρωί αποφασίσαμε με το Βασίλη να το ανέβουμε.
Περίπου 30min και 1 km μετά ήμαστε στην κορυφή του βράχου απ’ όπου και η φωτογραφία: «Δεν περπατάμε μέχρι τη μύτη;» είναι η σκέψη που κυριαρχεί.
Ένα πεδίο γεμάτο αγκάθια, πέτρες και ασπάλαθους μας αποθαρρύνει: «Ρε θα μας φάνε τα φίδια». Αντιδρώ: «Δεν έχει φίδια φίλε εδώ, τι να φάνε, που να βρούνε νερό». Πράγματι φίδια δε βρήκαμε, μας φάγανε τα αγκάθια. Ότι απέμεινε το κανόνισαν τα λιθάρια, οι Μανιάτες φτιάχνουν φράχτες παντού, για να διαφεντέψουν την γη.
Με τα πολλά φτάσαμε στην άκρη του βράχου, η θέα, η διαδρομή, η μυρωδιά από το θυμάρι και τη ρίγανη μοναδικές. Μας πήρε 150min το πήγαινε έλα, χαλάλι όμως, κατεβαίνοντας κάθιδροι απολαύσαμε την βουτιά μας στον κόλπο του Γερολιμένα.
Παλιότερα το χωριό είχε έντονο πρόβλημα στάθμευσης, τώρα έχει αμβλυνθεί χάρη στην αύξηση των δημοτικών πάρκινγκ. Χρειάζεται ακόμη δουλειά όσον αφορά, στην εμφάνιση των δημόσιων χώρων, στην αποκομιδή των σκουπιδιών, στην ομοιομορφία των κτιρίων.
Έμαθα και απόρησα πως ο Γερολιμένας (άλλοτε ορμητήριο πειρατών) δεν είναι παραδοσιακός οικισμός. Το χειμώνα μένουν ελάχιστοι κάτοικοι καμιά δεκαριά και όταν πιάνει νοτιάς τα πράγματα είναι δύσκολα. Διοικητικά ανήκει στο δήμο Ανατολικής Μάνης.
Μετά την απελευθέρωση από την Τουρκοκρατία ο Γερολιμένας ήταν ακατοίκητος μέχρι τη δεκαετία του 1870. Ο Μιχάλης Κατσιμαντής, έμπορος από το Κατωπάγκι, έφτιαξε στην περιοχή ένα μώλο, μαζί με ένα πύργο. Μετά ήρθαν και κατοίκησαν και άλλοι προερχόμενοι από το Νικλιάνικο, το Κατωπάγκι και τα Μέσα Χωριά, κτίζοντας κατοικίες, αποθήκες, καταστήματα και πανδοχείο. Ακολούθησε η εμπορική αξιοποίηση του οικισμού. Δείγματα αυτής της ανάπτυξης του Γερολιμένα είναι η ύπαρξη νεοκλασικών κτιρίων που χρονολογούνται εκείνη την περίοδο, ενώ σώζονται και δύο μικροί πολεμικοί πύργοι.
Το 1928 ο Γερολιμένας είχε 218 κατοίκους αποτελούσε σημαντικό αλιευτικό καταφύγιο με πολλές εγκαταστάσεις διάθεσης πάγου, καταστήματα διακίνησης αλιευμάτων καθώς και λιμάνι προσέγγισης σπογγαλιευτικών σκαφών.
Ήταν ένα από τα τελευταία λιμάνια προσέγγισης των ελληνικών αλιευτικών που κατευθύνονταν προς τις ακτές της Αφρικής και λιμένας επιλογής κατά την επιστροφή τους. Μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του 1970 στον όρμο του Γερολιμένα προσέγγιζε το πλοίο της άγονης τότε ακτοπλοϊκής γραμμής Πειραιώς – Νότιας Πελοποννήσου-Κυθήρων.
