Γιώργος Σταθόπουλος
Περιεχόμενα
«Αν ήμουν ζωγράφος, θα ήμουν ο δεύτερος από το τέλος», δηλώνει παιγνιωδώς ο Γιώργος Σταθόπουλος στο Mononews. «Ξέρετε γιατί; Είμαι αισιόδοξος…».
Όμως, ο νομικός σύμβουλος σε πολυεθνικές εταιρείες Γιώργος Σταθόπουλος παρέμεινε παντοτινός της «υπηρέτης» από τη θέση του συλλέκτη.
Μπορεί να μη διέθετε ταλέντο στη ζωγραφική, «αλλά έχω μάτι για την Τέχνη», διευκρινίζει σήμερα. Το πρώτο του έργο το αγόρασε με πενήντα δολάρια. Λίγο καιρό αργότερα άξιζε πέντε χιλιάδες δολάρια…
Το βιβλίο Συλλογή Γιώργου Ν. Σταθόπουλου, Με αυτοβιογραφικές αφηγήσεις, μόλις παρουσιάστηκε στον Ιανό.
Στις σελίδες του σε πρώτο πρόσωπο ανατρέχει στα τρία μεγάλα πάθη του: Τον αθλητισμό, τη μουσική, και πάνω από όλα τις καλές τέχνες -ζωγραφική και γλυπτική.
Σαν το αόρατο χέρι
Από τα οκτακόσια έργα που αγόρασε στη ζωή του, παρουσιάζει στο βιβλίο του μια επιλογή από περίπου διακόσια πενήντα (πίνακες κυρίως και λίγα γλυπτά).
Αξίζει να σημειωθεί ότι «ποτέ μου δεν πούλησα ούτε έναν από αυτούς». (Στο Πρίνστον μόνο χάρισε λιθογραφίες του Μανώλη Χάρου σε έκδοση με ποιήματα του Γιάννη Ρίτσου).
Απέκτησε μεταξύ πολλών άλλων Γιάννη Αδαμάκη, Γιώργο Χαδούλη, Παύλο Σάμιο, Στέφανο Δασκαλάκη, Εδουάρδο Σακαγιάν, Γιώργο Ρόρρη, Χρύσα Βέργη, Εριέττα Βορδώνη, Νίκο Αλεξίου, Κώστα Βαρώτσο, Αλέξη Βερούκα, Τάνια Δρογώση, τον συνωνόματο Γιώργο Σταθόπουλο…
Το πόσο ενίσχυσε τη σύγχρονη ελληνική τέχνη φάνηκε πρόδηλα όταν άρχισε να διοργανώνει εκθέσεις εγχώριων καλλιτεχνών στις μεγάλες μητροπόλεις της τέχνης: Νέα Υόρκη, Λονδίνο, Παρίσι.
Εντελώς αφιλοκερδώς για τριάντα περίπου χρόνια, ο Γιώργος Σταθόπουλος λειτούργησε σαν το αόρατο χέρι που της έδινε ώθηση. Φέρνοντας σε πρώτο πλάνο, στην απαιτητική διεθνή αρένα τη σύγχρονη ζωγραφική και γλυπτική.
Και το επίσης αξιοσημείωτο: Ποτέ δεν συμπεριλάμβανε στις εκθέσεις που διοργάνωνε έργα τους από τη δική του συλλογή.
Μέρος της ίσως εκτεθεί σε ξεχωριστή μελλοντική έκθεση, καθώς αναλογίζεται σήμερα…
Ένας πολυάσχολος entrepreneur
Όλα αυτά τα κατάφερε βέβαια επειδή διακρίθηκε και σε έναν ακόμη (τέταρτο) στίβο: Ως νομικός σύμβουλος σε πολυεθνικές κολοσσούς: Pfeizer, Philips, Amstel, Mars…
Και πώς τα προλάβαινε όλα αυτά ο Γιώργος Σταθόπουλος; «Στην Αμερική υπάρχει ένα ρητό: If you want something done, get a busy man to do it. Αν θέλετε να γίνει μια δουλειά, να την αναθέσετε σε όποιον φαίνεται πολυάσχολος».
Ο Γιώργος Σταθόπουλος απέκτησε και τρία παιδιά…
Πρόσχαρος, ευγενής και αρχοντικός. Ένας τζέντλεμαν της τέχνης και της διανόησης, υποδέχτηκε το mononews για να αφηγηθεί πώς έστησε αυτό το μικρό βασίλειο τέχνης.
Ένας ευπατρίδης της τέχνης
Παρότι Αμερικανοτραφής, θα μπορούσε κανείς να τον χαρακτηρίσει ευπατρίδη για τον ζήλο με τον οποίο πρέσβευσε την ελληνική δημιουργία στο εξωτερικό. Λίγο πιο υπερτονισμένα, και μαικήνα.
Την αγάπη για την Ελλάδα την μεταλαμπάδευσε στον Γιώργο Σταθόπουλο ο πατέρας του με καταγωγή από τη Στερεά Ελλάδα, τη Ρούμελη, το Κροκύλειο και το Κουπάκι.
Έχτισε την περιουσία του στην Αμερική ανοίγοντας fast food εστιατόρια. Γύρισε, όμως, στην Ελλάδα για να ικανοποιήσει το πατριωτικό του αίσθημα στους Βαλκανικούς Πολέμους.
Θερμός πατριώτης γαρ, έστειλε τον βενιαμίν του έφηβο στην Ελλάδα για να αποφοιτήσει από ελληνικό σχολείο.
Ο Γιώργος Σταθόπουλος ξεκίνησε σπουδές στο τότε αρρένων Κολλέγιο Αθηνών αλλά επειδή κατά τη γνώμη του πατέρα του έκαναν εκεί πολλά αγγλικά, τελικά έστειλε το γιο του στο 7ο λύκειο Παγκρατίου. Στο συγκεκριμένο δήμο άλλωστε δέσποζε και η ακίνητη περιουσία τους.
Η Τέχνη τον κέρδισε εξ απαλών ονύχων, αλλά δεν αποτέλεσε ευθεία διαδρομή. Πρώτα έπρεπε να κλείσει το στοίχημα του αθλητισμού.
Οι πρώτες διακρίσεις
Ως φοιτητής στην Αμερική, ο Γιώργος Σταθόπουλος ανέπτυξε την αθλητική του ρώμη στο έπακρο. Διακρίθηκε ως πρωταθλητής στα τετρακόσια μέτρα στίβου.
Τόσο καλός που μεταξύ άλλων επελέγη για τους αγώνες στίβου στο Παναθηναϊκό Στάδιο με τους επτά καλύτερους ελληνοαμερικάνους φοιτητές των ΗΠΑ.
Υπήρξε άριστος και σε άλλα σπορ -αποτέλεσμα ταλέντου αλλά και αμερικανικού πνεύματος με το οποίο γαλουχήθηκε.
«Από μικρός ήθελα να κάνω πράγματα, να είμαι πρώτος, να δημιουργώ. Είχα φιλοδοξίες. Και ευτυχώς τα κατάφερα, χωρίς να πατήσω κανέναν. Κυρίως με την ικανότητα και την αγάπη μου. Όταν κάνω κάτι που μου αρέσει, δίνομαι τελείως και με μεγάλο κέφι», επισημαίνει ο Γιώργος Σταθόπουλος.
Το μόνο του regret, κάτι που μετάνιωσε ανάμεσα σε όλα όσα πέτυχε, ότι δεν προσπάθησε να λάβει μέρος στους Ολυμπιακούς Αγώνες.
Με τα πρότυπα της Αμερικής
Σπούδασε στο πανεπιστήμιο του Μίσιγκαν και στο διάσημο Πανεπιστήμιο Τζορτζ Ουάσινγκτον (GWU). Πήρε πτυχίο νομικής ενώ πέρασε και τις εξετάσεις (το γνωστό bar exam) για τον δικηγορικό σύλλογο των ΗΠΑ.
Δεν άργησε να γυρίσει στην Ελλάδα για να ξαναφύγει πάλι πολύ σύντομα. Mετοίκισε στις Βρυξέλλες ως αντιπρόσωπος του ΣΕΒ στην τότε Κοινή Αγορά.
Σύντομα αποφάσισε να γυρίσει στην Αθήνα και να συστήσει νομική εταιρεία κατά τα αμερικάνικα πρότυπα. Ίδρυσε εταιρεία συμβούλων (International Consultant of Enterprises) παρέχοντας κυρίως νομικές, φορολογικές συμβουλές στις διεθνείς εταιρείες.
Η οικογένεια Mars
Η γνωριμία του με την Βιρτζίνια Μαρς, αποδείχθηκε καθοριστική. Όσον αφορά και τη δραστηριοποίησή του στο χώρο της Τέχνης.
«Είμαι ακόμη πολύ φίλος με την οικογένεια Μαρς. Είναι τρία αδέλφια, ο καθένας με περιουσία εξήντα δισεκατομμύρια. Είναι η πιο μεγάλη εταιρεία που παραμένει ιδιωτική, δεν είναι στο χρηματιστήριο», εξηγεί ο Γιώργος Σταθόπουλος.
Άνοιξε το γραφείο της εταιρείας στην Αθήνα.
«Ήταν ζάπλουτος ο Μαρς. Η γυναίκα του ζει ακόμη στη Ουάσινγκτον. Όταν πάμε πάντα μας περιποιείται». Εκείνος άλλωστε άνοιξε το γραφείο της εταιρείας στην Αθήνα.
Έτσι ξεκίνησε μια μεγάλη φιλία
Ο Γιώργος Σταθόπουλος μπορεί να μην ζωγράφιζε, αλλά έπαιζε λίγο πιάνο.
Η Βιρτζίνια Μαρς ήταν πρόεδρος της Συμφωνικής Ορχήστρας της Ουάσινγκτον και έτσι γνώρισε τον κορυφαίο τσελίστα και μαέστρο Μστισλάβ (Σλάβα) Ροστροπόβιτς.
Ο Γιώργος Σταθόπουλος βρήκε σπόνσορες και έτσι η Ορχήστρα εμφανίστηκε στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών.
Στο δειπνο στο Intercontinental, η Βιρτζίνια Μαρς έβαλε τους δύο άνδρες να κάτσουν δίπλα δίπλα. «Κάναμε σαν ερωτευμένοι», αστειεύεται ο Γιώργος Σταθόπουλος. Και ύστερα, με την αμερικάνικη προφορά του, θυμάται: «We hit it off immediately, και έτσι ξεκίνησε μια μεγάλη φιλία».
Ο Ροστροπόβιτς εμφανίστηκε στην Αθήνα για ένα ακόμη έργο για τρία βιολιά. Τότε είχε «προτεζέ» τον Λεωνίδα Καβάκο. Έτσι τον γνώρισε και ο Γιώργος Σταθόπουλος.
«Του έχω χαρίσει το βιβλίο. Τον βρίσκω πολύ συμπαθή και είναι πραγματικά μεγάλος», επισημαίνει.
Από τους πετρελαιοπαραγωγούς στις παριζιάνικες γκαλερί
Αυτά συνέβαιναν τις μακρινές δεκαετίες 1970, 1980.
Παράλληλα, ο Γιώργος Σταθόπουλος μεγάλωνε τη συλλογή του.
Το πρώτο του ελληνικό έργο είχε φιλοτεχνηθεί από τον συνονόματό του Γιώργο Σταθόπουλο.
Επεκτάθηκε βέβαια και σε σπουδαίους διεθνείς ζωγράφους όπως τον Κάρελ Άπελ (Karel Appel), με τον οποίο συνδέθηκε και φιλικά.
Και τους Κορνέιγ, Πιέρ Αλεσίνσκι (Alechinsky), Βιφρέντο Λαμ (Vifrendo Lam). Μερικοί ανήκουν στο διάσημο κίνημα Κόμπρα (Cobra Movement).
Απέκτησε επίσης Αντόνιο Σεγκουί (Antonio Segui), λιθογραφίες του Χουάν Μιρό, πολλούς άλλους.
Από τον Μισέλ Ντελόρμ (Michel Delorme των διάσημων εκδόσεων Éditions Galilée) στο Παρίσι αγόρασε πολλά από τα έργα της συλλογής του (όπως και τον Άπελ). «Επέστρεψα μια φορά με δέκα τρία έργα από εκεί».
Τον γνώρισε μέσω της οικογένειας Σλουμπερζέ (από την ομώνυμη πετρελαϊκή εταιρεία Schlumberger Limited) και έναν από τους δικηγόρους της ονόματι Ζαν Μπουκό. Ήταν ο διευθυντής της εταιρείας στην Αθήνα.
Με τον Μπουκό παραμένουν στενοί φίλοι μέχρι σήμερα. Κάπως έτσι συντελέστηκε η επέκταση του δικτύου του με κεντρικούς παράγοντες του εξωτερικού.
Ποτέ δεν υπήρξα παθητικός συλλέκτης
«Ποτέ δεν υπήρξα παθητικός συλλέκτης», εξηγεί όταν ακούει τη λέξη πάτρωνας της τέχνης.
«Αποφάσισα ότι θα προωθήσω την Ελλάδα και τους έλληνες ζωγράφους και γλύπτες στο εξωτερικό. Μόνο Έλληνες».
Ξεκίνησε με τον εξαιρετικό Γιώργο Ρήγα.
«Έτυχε να είναι από τα δικά μας μέρη. Ήξερε τον πατέρα μου. Εγώ τον ανακάλυψα, αγόρασα το πρώτο του έργο με τίτλο Η συγκομιδή, και τον πήγα πρώτη φορά έξω».
Το 2012 οι New York Times παρατήρησαν για την έκθεση που οργάνωσε εκεί για τον ζωγράφο η κόρη του Μαρία Ρήγα ότι «οι πολυπληθείς σκηνές της ζωης στο ελληνικό ορεινό χωριό της παιδικής του ηλικίας είναι αντίστοιχου επιπέδου με το έργο της Γκράντμα Μόουζες».
Ο Γιώργος Σταθόπουλος πραγματοποίησε έκθεση του Ρήγα στο Παρίσι στο μουσείο ναΐφ τέχνης Musée d’Art Naïf – Max Fourn.
Στήριξε πολυάριθμους εκπροσώπους της ναΐφ σκηνής (αρκετά ισχυρή στην Ελλάδα) στην προσπάθειά τους να διευρύνουν τους ορίζοντές τους στο εξωτερικό.
«Τα παιδιά»
Ύστερα γνώρισε «τα παιδιά», όπως τους αποκαλεί ακόμη σήμερα. Ήτοι, τον Παύλο Σάμιο, τον Μανώλη Χάρο, τη Μαρία Φιλοπούλου, μεταξύ άλλων.
«Γίναμε φίλοι, πήγαινα στα ατελιέ τους, αγόραζα έργα. Σκέφτηκα, αφού μου αρέσει όλο αυτό και είμαι καλός στην οργάνωση, να οργανώσω εκθέσεις στο εξωτερικό».
Το 2007 οργάνωσε την πρώτη από τις πέντε ομαδικές εκθέσεις που θα ακολουθούσαν στην γκαλερί Belgravia (Μπελγκρέβια), από τη γνωστή, μεγαλοαστική συνοικία του Λονδίνου.
Συμμετείχαν οι Αγγελίδου, Βέργη, Βερούκας, Βορδώνη, Γεωργίου, Γκολφίνος, Δασκαλάκης, Ζαχαριουδάκης (MSAZ), Ειρήνη Ηλιοπούλου, Παύλος Σάμιος, Μαρία Φιλοπούλου, Μανώλης Χάρος.
Το 2013 παρουσίασε εκεί και ατομική έκθεση της Μαρίας Φιλοπούλου.
Ορισμένοι από αυτούς, και πολλοί άλλοι, παρουσιάστηκαν και στην Αμερική. Στο National Arts Club της Νέας Υόρκης ανάμεσα σε άλλες αίθουσες.
Ολοκλήρωσε επίσης τον οργανωτικό «άθλο» να μεταφερθεί το μνημειώδες γλυπτό Ποσειδώνας του Ζογγολόπουλου στην Ουάσινγκτον. Μπορεί να μην τοποθετήθηκε στην πλατεία Ομόνοιας, όπως είχε οραματιστεί ο διάσημος γλύπτης. Κοσμεί όμως σήμερα την είσοδο της ιατρικής σχολής του πανεπιστημίου Τζορτζ Ουάσινγκτον.
Προώθησε τον Μανώλη Χάρο για την ελληνική έκδοση της Absolut Vodka. Ο πρώτος έλληνας καλλιτέχνης που συμμετείχε στη Συλλογής Τέχνης Absolut στο μουσείο Spritmuseum της Στοκχόλμης.
Αλλά όλα αυτά βρίσκονται στο δίγλωσσο αυτοβιογραφικό βιβλίο του (αγγλικά ελληνικά).
Το κέφι του
Όπως σημείωνε η Herald Tribune «o Γιώργος Σταθόπουλος μπορεί να λειτουργεί ως πρέσβης της ελληνικής τέχνης στο εξωτερικό αλλά δεν θέλει να μετατρέψει την αγάπη του για την τέχνη σε επαγγελματική υποχρέωση».
Όπως παρατηρεί ο ίδιος σήμερα: «Είχα πάει πολύ καλά στα οικονομικά, οπότε έκανα το κέφι μου. Έβρισκα χορηγούς και έτσι καλύπταμε όλα τα έξοδα των εκθέσεων».
Τον μεγάλο Γιάννη Κουνέλλη έφερε στο Μέτσοβο, σε συνεννόηση με την Τατιάνα Αβέρωφ, σε συμπόσιο για τους απόδημους καλλιτέχνες που φιλοξενήθηκε στην Πινακοθήκη Αβέρωφ.
Αυτά ανήκουν στο παρελθόν.
Ο Γιώργος Σταθόπουλος διατηρεί ασίγαστο πάθος για την τέχνη.
Εδώ και τρία χρόνια δουλεύει «ένα πολύ ενδιαφέρον πρότζεκτ στη Νέα Υόρκη, πολύ σημαντικό για την ελληνική τέχνη και τη χώρα μας».
Αφορά κορυφαίο έλληνα δημιουργό.
Αγαθό ελεύθερης συνδιαλλαγής
Η προτροπή του για τα τρία του παιδιά και τους νέους: «Να κάνουν αυτό που αγαπάνε. Να βρουν αυτό που θέλουν και δεν πάει να πει ότι θα γίνει. Θα πρέπει να δουλέψουν πολύ σκληρά για να το πετύχουν, αλλά τουλάχιστον να είναι κάτι που αγαπούν. Αν δεν το αγαπούν, δεν γίνεται».
Εν κατακλείδι, η σκέψη πηγαίνει συνειρμικά στον Γκαίτε που θεωρούσε την τέχνη παγκόσμια. Διότι την εννοούσε ως σχέση, ως αγαθό ελεύθερης κυκλοφορίας και συνδιαλλαγής.
Όπως επί του πρακταίου το έπραξε ο Γιώργος Σταθόπουλος. Με τον δικό του αναγεννησιακό τρόπο.
