Η «άλλη» Αφροδίτη του Τζεφ Κουνς στην Αθήνα- Έκθεση στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης

Μια Αφροδίτη ηλικίας πολλών χιλιάδων ετών έχει εμπνεύσει τον διάσημο καλλιτέχνη Τζεφ Κουνς για μια σειρά έργων του, ένα από τα οποία θα φιλοξενηθεί από τον ερχόμενο Μάρτιο στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης. Είναι η περίφημη «Αφροδίτη του Λεσπύγκ» αυτό το αγαλματίδιο της Ανώτερης Παλαιολιθικής εποχής, φτιαγμένο από χαυλιόδοντα μαμούθ πριν από 28.000 -25.000 χρόνια κάπου στους πρόποδες των Πυρηναίων, όπου και βρέθηκε και είναι η σημερινή εκδοχή της από τον Τζεφ Κουνς, που έρχεται να το αντιπαραβάλει και να το ερμηνεύσει μέσα από το δικό του γλυπτό, το «Balloon Venus Lespugue» (Orange), που δημιουργήθηκε μεταξύ του 2013 και 2019.

Εξερευνώντας τη σημασία της μορφής της Αφροδίτης από την Παλαιολιθική περίοδο ως σήμερα το έργο θα φιλοξενηθεί συγκεκριμένα, από τις 19 Μαρτίου ως τις 31 Αυγούστου 2026 στο Μέγαρο Σταθάτου μαζί με δέκα αντίγραφα ειδωλίων «Αφροδίτης» της Ανώτερης Παλαιολιθικής περιόδου θέτοντας το ερώτημα, πώς το οικουμενικό αρχέτυπο της γονιμότητας υπερβαίνει τον χρόνο και τον χώρο.

Ένα επιβλητικό γλυπτό

Παραπέμποντας στη μορφή της Αφροδίτης, θεάς του έρωτα και της γονιμότητας, η απεικόνισή της έχει επηρεάσει διαχρονικά το έργο του Κουνς ήδη από τα τέλη της δεκαετίας του 1970. Η δική του ερμηνεία για την «Αφροδίτη του Λεσπύγκ» συνιστά μέρος της σειράς «Antiquity» που ξεκίνησε από το 2008 και περιλαμβάνει μεγάλο εύρος αναφορών στην ιστορία της τέχνης από τον Μποτιτσέλι και τον Τιτσιάνο έως τον Ντυσάν και τον Μπρανκούζι αλλά και γενικότερα στις διαχρονικές έννοιες περί ομορφιάς και μορφής. Μέσα από μια ενδελεχή και πολυετή διαδικασία έτσι, ο Κουνς μετέτρεψε το φετιχιστικό πρωτότυπο, γνωστό για τα υπερβολικά τονισμένα γυναικεία χαρακτηριστικά του σε ένα επιβλητικό γλυπτό από γυαλισμένο και ανακλαστικό ανοξείδωτο χάλυβα, που μοιάζει να είναι φτιαγμένο από μπαλόνια και που θυμίζει τις αναλογίες των έργων του Τζακομέττι.

 

 

Όσον αφορά για τα αντίγραφα των ειδωλίων της παλαιολιθικής Αφροδίτης, που θα πλαισιώσουν το έργο του Κουνς είναι όλα δάνεια από τα μουσεία που φιλοξενούν τα αμετακίνητα πρωτότυπα. Μεταξύ αυτών συμπεριλαμβάνεται το αντίγραφο της «Αφροδίτης» του Λεσπύγκ από το Εθνικό Μουσείο Φυσικής Ιστορίας στο Παρίσι, το οποίο και αποτέλεσε και την άμεση πηγή έμπνευσης για το έργο του Κουνς.

 

Τα ειδώλια «Αφροδίτης»

Το παλαιολιθικό αγαλματίδιο, διαστάσεων μόλις 14,7 x 6 x 3,6 εκατοστών είχε ανακαλυφθεί το 1922 σε ένα σπήλαιο πλησίον της σημερινής κοινότητας Λεσπύγκ του γαλλικού Νότου κατά τη διάρκεια αρχαιολογικής ανασκαφής, που μια αστοχία της ωστόσο, του προκάλεσε σοβαρή ζημιά. Έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον καθώς πρόκειται για το πλέον υπερβολικό όσον αφορά τα καμπυλόγραμμα στοιχεία του από όλα τα άλλα παραπλήσια ειδώλια της ίδιας εποχής ενώ στην πίσω πλευρά του, όπως έχει παρατηρηθεί από τους μελετητές του υπάρχουν κάθετες, παράλληλες ραβδώσεις, που ερμηνεύονται ως απεικόνιση υφάσματος.

Γενικότερα τα ειδώλια «Αφροδίτης» αντιπροσωπεύουν έναν από τους πρωιμότερους αισθητικούς κώδικες της ανθρωπότητας αποδίδοντας μια βαθιά αφαιρετική παρουσίαση των εννοιών της γονιμότητας, της επιβίωσης και της συνέχειας, σε συμπαγείς και φορητές μορφές. Σήμερα η εκδοχή του Κουνς επανεξετάζει αυτή την προϊστορική εικαστική γλώσσα μέσα από ένα ριζικά διαφορετικό μέσο και πλαίσιο, που είναι φυσικά ο βιομηχανικός, υπερ-υλικός κόσμος του 21ου αιώνα.

Tο έργο του Κουνς διερευνά τον τρόπο με τον οποίο οι αρχαίες ιερές απεικονίσεις αντικατοπτρίζονται στην έλξη του σύγχρονου ανθρώπου για τη μορφή, την επιφάνεια, την επιθυμία και την εφευρετικότητα. Μέσα από την ανακλώμενη επιφάνεια του «Balloon Venus Lespugue» (Orange), οι επισκέπτες καλούνται να εξερευνήσουν, πώς η υλική μεταμόρφωση αλλάζει ή διατηρεί τη συμβολική σημασία, καθώς και πώς η σύγχρονη τέχνη μπορεί να μας επανασυνδέσει με τις αρχαίες πτυχές της ανθρώπινης ύπαρξης.

Η συλλογή

Το έργο «Balloon Venus Lespugue» (Orange) (2013-2019), που θα εκτεθεί στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης για πρώτη φορά προέρχεται από τη Συλλογή Homem Sonnabend, ιδιοκτησίας των Antonio Homem Sonnabend και του Phokion Potamianos Homem. Η παρουσίαση θα συνοδεύεται από μία νέα έκδοση, που θα περιλαμβάνει δοκίμια του Τζεφ Κουνς και κορυφαίων μελετητών, στα οποία περιγράφονται λεπτομερώς οι νέες έρευνες για την Παλαιολιθική περίοδο στην Ελλάδα και στο εξωτερικό.

Η Συλλογή Homem Sonnabend περιλαμβάνει έργα της Αναγέννησης σε διάλογο με αντιπροσωπευτικά δείγματα από την τέχνη της Αφρικής και της Ωκεανίας, καθώς και των διακοσμητικών τεχνών των αρχών του 20ού αιώνα. Παράλληλα, αναδεικνύει σημαντικούς εκπροσώπους της μεταπολεμικής και σύγχρονης τέχνης, από την Pop Art έως την Arte Povera, καθώς και δημιουργίες των δεκαετιών 1980 και 1990. Η συλλογή καλύπτει ποικίλα εκφραστικά μέσα, όπως φωτογραφία, γλυπτική και ζωγραφική, συγκεντρώνοντας έργα καλλιτεχνών όπως οι Andy Warhol, Cy Twombly, Roy Lichtenstein, Jasper Johns, Robert Rauschenberg, Claes Oldenburg, Michelangelo Pistoletto, Mario Schifano, Lucio Fontana, Jannis Kounellis, Bernd και Hilla Becher, Hiroshi Sugimoto και Jeff Koons, μεταξύ άλλων.

Διαβάστε επίσης:

Το «παράσιτο» του λατομείου – Μια γλυπτή κατασκευή στου Φιλοπάππου, ανάθεση του ΝΕΟΝ

Η επιβεβαίωση του Αριστοτέλη: Ορυχείο χαλκού 2.300 ετών στον βυθό της Χάλκης

Charles Sandison στη Bernier/Eliades: Ο καλλιτέχνης που μετατρέπει το φως και τον λόγο σε αλγόριθμο