Εγκαίνια του νέου φωτισμού στο Ρωμαϊκό Ωδείο της Πάτρας, ανάδειξη της αποκατάστασης και διαμόρφωσης του περιβάλλοντος αρχαιολογικού χώρου αλλά και προαναγγελία για ένα Φεστιβάλ Ωδείου Πατρών.

Την απόδοση του εμβληματικού μνημείου του 2ου μ.Χ. αιώνα, που δεσπόζει στο ιστορικό κέντρο της αχαϊκής πόλης στους κατοίκους της σηματοδότησαν τα εγκαίνια που έγιναν από την υπουργό Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη, η οποία ανήγγειλε και περαιτέρω δράσεις αξιοποίησής του.

1

Το μνημείο, στον αστικό ιστό της Πάτρας αποδίδεται μορφολογικά αποκατεστημένο, ανακτώντας την αρχική του μεγαλοπρέπεια, προστατευμένο και καθολικώς επισκέψιμο, με διασφαλισμένη την προσβασιμότητα σε ΑμεΑ και εμποδιζόμενα άτομα. Παράλληλα, όπως ανακοίνωσε η υπουργός Πολιτισμού θα ζητήσει από τους φορείς του ΥΠΠΟ, στον τομέα του Σύγχρονου Πολιτισμού να ετοιμάσουν ένα πρόγραμμα για τα επόμενα τρία χρόνια, με συγκεκριμένες παραστάσεις, οι οποίες θα αρμόζουν στο Ρωμαϊκό Ωδείο της Πάτρας. «Ας πω, ένα προοίμιο για τη γέννηση ενός Φεστιβάλ Ωδείου Πατρών», ανέφερε στην ομιλία της.

Το Ρωμαϊκό Ωδείο, με τη φωτιστική ανάδειξή του
Το Ρωμαϊκό Ωδείο, με τη φωτιστική ανάδειξή του

«Το αποτέλεσμα είναι όμορφο και ωραίο, συγχρόνως. Είναι όμορφο γιατί ικανοποιεί την αισθητική μας. Είναι ωραίο γιατί ωρίμασε. Ωρίμασε μελετητικά και αποκαταστάθηκε ώστε να φιλοξενούνται πάλι, παραστάσεις με ασφάλεια και με πληρότητα», όπως είπε η κυρία Μενδώνη. Υπενθυμίζοντας, ότι πρόκειται για το μόνο αντίστοιχο οικοδόμημα στην ελληνική επικράτεια με αποκατεστημένη και αναστηλωμένη τη σκηνή. «Έχουμε και το αντίστοιχο Ρωμαϊκό Ωδείο στη Νικόπολη, μια άλλη colonia augusta», όπως είπε «το οποίο αποκαταστάθηκε και λειτουργεί και αυτό ως χώρος εκδηλώσεων και παραστάσεων. Έχουμε και το Ωδείο του Ηρώδου του Αττικού, το οποίο θα κλείσει προκειμένου να αποκατασταθεί. Εδώ, στην Πάτρα έχετε το τρίτο, πολύ μεγάλο, αντίστοιχο μνημείο και την πρωτιά, ότι είναι το πρώτο με σκηνικό οικοδόμημα και το πρώτο πλήρως αποκατεστημένο. Δεν αποδίδουμε σήμερα ένα μνημείο, το αναστηλωμένο και αποκατεστημένο Ωδείο. Αποδίδουμε έναν ολόκληρο αρχαιολογικό χώρο, πράγμα εξαιρετικά σημαντικό, μαζί με το συγκεκριμένο μνημείο».

Η ιστορία του μνημείου

Το Ρωμαϊκό Ωδείο ανακαλύφθηκε τυχαία το 1889, κατά τη διάρκεια εργασιών εκσκαφής, για την επιχωμάτωση του λιμανιού. Είχε κατασκευαστεί στο πρώτο μισό του 2ου μ.Χ. αιώνα αλλά έπαψε να χρησιμοποιείται από τα τέλη του 3ου μ.Χ., μετά από καταστροφική πυρκαγιά, που συνδέεται, πιθανώς, με την επιδρομή των Ερούλων. Βρίσκεται σε υπερυψωμένη θέση στην Άνω Πόλη, δυτικά της αρχαίας ακρόπολης και του μεσαιωνικού κάστρου. Ο ψηλός εξωτερικός τοίχος της σκηνής του αποτελούσε τη νότια πρόσοψή του ενώ διέθετε πέντε εισόδους προς τη σκηνή και δύο προς τα παρασκήνια. Το προσκήνιο ήταν προσιτό από δύο χτιστές πλευρικές σκάλες και η ορχήστρα ήταν πλακόστρωτη ενώ χωριζόταν με ημικυκλικό θωράκιο από το κοίλο, το οποίο ανοίγεται προς το νότο. Το δάπεδο της σκηνής τέλος, ήταν ψηφιδωτό. Μόλις το 1961 είχαν ολοκληρωθεί ωστόσο, οι πρώτες εργασίες αναστήλωσης και η αναμαρμάρωσή του, οπότε και ανέκτησε την αρχική του μορφή.

Στο νέο έργο που υλοποιήθηκε από την Εφορία Αρχαιοτήτων Αχαΐας αποκαταστάθηκαν οι αστοχίες των επεμβάσεων των ετών 1960-61 και αναστηλώθηκαν πλήρως η σκηνή και τα παρασκήνια. Αποκαταστάθηκε και ο βόρειος τοίχος του προσκηνίου (pulpitum) ενώ για τη διασφάλιση προσβασιμότητας ΑμεΑ κατασκευάστηκε ξύλινο δάπεδο στο προσκήνιο και ξύλινη ράμπα στη δυτική πάροδο. Επίσης, τοποθετήθηκε αναβατόριο, με πλατφόρμα, στη δυτική θύρα του δυτικού παρασκηνίου και παράλληλα, δημιουργήθηκαν δίγλωσσες ενημερωτικές πινακίδες (συμβατική και σε γραφή braille) και δίγλωσση έκδοση για το έργο.

Ο αρχαιολογικός χώρος στο Ρωμαϊκό Ωδείο, στην Πάτρα
Ο αρχαιολογικός χώρος στο Ρωμαϊκό Ωδείο, στην Πάτρα

Παράλληλα διενεργήθηκε ανασκαφική έρευνα στον περιβάλλοντα χώρο του μνημείου, φέρνοντας στο φως ψηφιδωτά δάπεδα, με γεωμετρικό διάκοσμο, αλλά και άγνωστα τεκμήρια ταφικής χρήσης του σκηνικού οικοδομήματος κατά την Πρωτοβυζαντινή περίοδο. Οι εργασίες διαμόρφωσης του περιβάλλοντος χώρου του μνημείου ολοκληρώθηκαν με τη φωτιστική ανάδειξή του. Να σημειωθεί ακόμη, ότι το έργο υλοποιήθηκε με πόρους από το ΕΣΠΑ «Δυτική Ελλάδα» 2014-2020 και 2021-2027 της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας, συνολικού προϋπολογισμού 1.410.000 ευρώ.

Η συνεργασία

«Όλα αυτά δεν θα μπορούσαν να γίνουν, εάν δεν υπήρχε η εξαιρετικά καλή συνεργασία, την οποία έχουμε χρόνια τώρα, με την Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδος, με τον Περιφερειάρχη, τον αγαπητό φίλο Νεκτάριο Φαρμάκη και την προϊσταμένη της οικείας διαχειριστικής αρχής Ιωάννα Φαναριώτη. Είναι οι στενοί μας συνεργάτες με τους οποίους, όχι απλώς συμπορευόμαστε -γιατί και αυτό είναι σημαντικό αλλά δεν αρκεί- αλλά και μοιραζόμαστε τις αγωνίες μας, τις ανησυχίες μας, καθώς έχουμε κοινό στόχο την ανάδειξη του μοναδικού πολιτιστικού μας αποθέματος», όπως ανέφερε εξάλλου η κυρία Μενδώνη στην ομιλία της.

Τις ευχαριστίες της επίσης, προς την Εφορεία Αρχαιοτήτων Αχαΐας και προσωπικά στην Έφορο κυρία Αννίτα Κουμούση απηύθυνε η υπουργός «για τη συνεχή δράση της, όλα αυτά τα χρόνια που προΐσταται της Εφορείας Αρχαιοτήτων Αχαΐας. Θέλω να την ευχαριστήσω, επειδή με επιστημονική γνώση, με σοβαρότητα, με απόλυτη συνείδηση του τι σημαίνει δημόσιος λειτουργός, όλα αυτά τα χρόνια προσέφερε στην πατρίδα μας. Προσέφερε στην Πάτρα, στην Αχαΐα, σε όλους εσάς», όπως πρόσθεσε.

Τα εγκαίνια του εμβληματικού μνημείου του Ρωμαϊκού Ωδείου στην Πάτρα
Τα εγκαίνια του εμβληματικού μνημείου του Ρωμαϊκού Ωδείου στην Πάτρα

Το σιντριβάνι της πλατείας Γεωργίου Α΄

Η υπουργός Πολιτισμού πραγματοποίησε επίσης, αυτοψία στο έργο συντήρησης του σιντριβανιού -χαρακτηρισμένο νεώτερο μνημείο- της πλατείας Γεωργίου Α’ , το οποίο ανήκει στην αρμοδιότητα του Δήμου Πατρέων. Ωστόσο, το ΥΠΠΟ ανέλαβε την πρωτοβουλία να εκπονήσει τις μελέτες και να υλοποιήσει το έργο, αποδίδοντας στους κατοίκους της Πάτρας, ένα ακόμη τοπόσημο που υφίστατο χρόνια εγκατάλειψη. Η μελέτη του εκπονήθηκε από τη Διεύθυνση Συντήρησης Αρχαίων και Νεωτέρων Μνημείων του ΥΠΠΟ και εγκρίθηκε τον περασμένο Φεβρουάριο. Το έργο έχει ήδη συμβασιοποιηθεί και βρίσκεται σε εξέλιξη με φορέα υλοποίησης την Υπηρεσία Νεωτέρων Μνημείων και Τεχνικών Έργων Δυτικής Ελλάδας, Πελοποννήσου και Νοτίου Ιονίου.

Οι εργασίες συντήρησης από το υπουργείο Πολιτισμού στο σιντριβάνι της πλατείας Αγίου Γεωργίου
Οι εργασίες συντήρησης από το υπουργείο Πολιτισμού στο σιντριβάνι της πλατείας Αγίου Γεωργίου

Όπως δήλωσε η κυρία Μενδώνη «Οι παρεμβάσεις του υπουργείου Πολιτισμού στα ιστορικά κέντρα των πόλεων και στους αστικούς ιστούς είναι πολιτικές επιλογές μας, διότι αυτοί που αντιμετωπίζουν τα μεγαλύτερα προβλήματα εξαιτίας της ύπαρξης μνημείων, μέσα στις πόλεις, είναι οι κάτοικοι που βρίσκονται σε άμεση επαφή και οι οποίοι δικαιούνται να απολαύσουν αναδεδειγμένο το πολιτιστικό αγαθό το οποίο διαθέτει η πόλη τους».

Στο πλαίσιο αυτό και σε συνεργασία με τον υφυπουργό Πολιτισμού, Ιάσονα Φωτήλα σχεδιάστηκε ένα πρόγραμμα παρεμβάσεων μέσα στην πόλη, ξεκινώντας από τα σιντριβάνια. «Η πλατεία του Αγίου Γεωργίου και τα σιντριβάνια είναι τοπόσημα για την πόλη των Πατρών. Η αλήθεια είναι ότι παρουσιάζουν μία χρόνια εγκατάλειψη.

Η υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη κατά την αυτοψία στο έργο συντήρησης του σιντριβανιού της πλατείας Γεωργίου Α΄
Η υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη κατά την αυτοψία στο έργο συντήρησης του σιντριβανιού της πλατείας Γεωργίου Α΄

Δώσαμε τις κατευθύνσεις στην Υπηρεσία Νεωτέρων Μνημείων, να αξιολογήσει την κατάσταση και να δρομολογήσει τις μελέτες για την υλοποίηση του έργου. Σήμερα, το έργο έχει ξεκινήσει και πιστεύω, ότι πολύ σύντομα, με την τεχνογνωσία και το ποιοτικό αποτέλεσμα που διακρίνει πάντοτε τα έργα των υπηρεσιών του ΥΠΠΟ, θα έχουμε ένα πολύ καλό αποτέλεσμα, πρωτίστως για τους Πατρινούς και για τους περίοικους του».

Διαβάστε επίσης

ΔΕΠΑ Εμπορίας – Naftogaz: Προμήθεια αμερικανικού LNG από τον Δεκέμβριο στην Ουκρανία μέσω Ελλάδας

Μενδώνη για Γλυπτά Παρθενώνα: Είμαστε πιο κοντά παρά ποτέ για την επιστροφή τους

Λίνα Μενδώνη – UNESCO: Όλοι να στηρίξουν το αίτημα της Ελλάδας για την επανένωση των Γλυπτών του Παρθενώνα