Αλλαγές που θα βάλουν το έργο της Διασύνδεσης Ελλάδας-Κύπρου σε νέα πορεία αποφασίστηκαν από τις δύο κυβερνήσεις όπως φάνηκε από τις δηλώσεις των Μητσοτάκη, Χριστοδουλίδη το πλαίσιο των εργασιών της 3ης διακυβερνητικής συνόδου των 2 χωρών.

Ειδικότερα, υπογράμμισαν την ανάγκη να επικαιροποιηθούν τα οικονομικά και τεχνικά στοιχεία της ηλεκτρικής διασύνδεσης Κύπρου και Ελλάδας, όπως δήλωσε πριν από λίγες ώρες ο Έλληνας Πρωθυπουργός και ο Κύπριος Πρόεδρος, ενόψει και του δυνητικού επενδυτικού ενδιαφέροντος.

1

 Στο ίδιο συμπέρασμα κατέληξε και η συνάντηση Γιόρκενσεν-Παπασταύρου-Παπαναστασίου στην οποία συζητήθηκαν  τα αποτελέσματα της πρωτοβουλίας 3 + 1 που είχαν οι Υπουργοί Ενέργειας της Ελλάδας, της Κύπρου της Αμερικής και του Ισραήλ. Και σημείωσαν και αυτοί με τη σειρά τους την ανάγκη επικαιροποίησης των οικονομικών και τεχνικών στοιχείων.

Ο υπουργός Ενέργειας της Κύπρου Γιώργος Παπαναστασίου δήλωσε μετά τη συνάντηση ότι “Θα πρέπει το διασυνοριακό έργο του GSI Great Sea Interconnector να περάσει από μια επικαιροποίηση τουλάχιστον στο τεχνοοικονομικό κομμάτι και η πιο σημαντική παράμετρος αυτής της μελέτης είναι για να προσκαλέσει ισχυρούς επενδυτές, οι οποίοι θα έχουν τη δυνατότητα να μπορούν να κάνουν το έργο, τις προκλήσεις γύρω από το οικονομικό αλλά πιθανόν και το τεχνικό κομμάτι να είναι βιώσιμο. Με αυτή τη λογική κινούμαστε τάχιστα προς την κατεύθυνση της εξεύρεσης αυτού του οίκου που θα κάνει τη συγκεκριμένη μελέτη, ώστε να μπορέσουμε να βάλουμε αυτό το τεχνοοικονομικό στο νέο περιβάλλον το οποίο είναι η εξεύρεση ισχυρών παικτών και ταμείων τα οποία θα μπορούν να ενισχύσουν οικονομικά το έργο”.

Επικαιροποίηση του CBA και αλλαγές

Πληροφορίες αναφέρουν, ότι κρίνεται ότι χρειάζεται επικαιροποίηση το CBA  (η  μελέτη κόστους-οφέλους) με βάση τα σημερινά δεδομένα. Και πηγές που γνωρίζουν,  αναφέρουν αυτό συνδέεται ενδεχομένως, με την πρόταση, να ξεκινήσει πρώτα το κομμάτι Κύπρος-Ισραήλ , που επανέλαβε ο υπουργός Ενέργειας του Ισραήλ, Έλι Κοέν, στην πρόσφατη συνάντηση Διατλαντικής Ενεργειακής Συνεργασίας στην Αθήνα.

Επίσης, η είσοδος ενός επενδυτή στο έργο, αμερικάνικης ή ισραηλινής εθνικότητας, ενδεχομένως δημιουργεί την ισχυρή ταυτότητα που χρειάζεται να έχει το έργο για να μην αντιμετωπίζει εμπόδια.

Σημειώνεται ότι ο ΑΔΜΗΕ παρουσίασε στις 31/6/2025 την Μελέτη Κόστους Οφέλους CBA για το τμήμα Ισραήλ-Κύπρος, στις Ρυθμιστικές Αρχές Κύπρου και Ισραήλ με στόχο ακολούθως να υποβάλει πλήρη φάκελο στις συναρμόδιες Ρυθμιστικές Αρχές των δύο χωρών με το επίσημο αίτημα επένδυσης (investment request), προκειμένου αυτές να εκδώσουν κοινή απόφαση για το CBCA (Cross-Border Cost Allocation), που αφορά στον επιμερισμό του κόστους μεταξύ των κρατών και τη διασφάλιση του εσόδου του έργου.

Όμως η διαδικασία δεν προχώρησε. Και πλέον φαίνεται πως τα δεδομένα έχουν αλλάξει οριστικά. Η ανάγκη για μια νέα μελέτη, δείχνει πως θα ακολουθηθεί άλλος ο δρόμος από αυτόν που έχει χαράξει ο ΑΔΜΗΕ, στον οποίο η κυπριακή πλευρά χρεώνει λάθος σχεδιασμό του έργου.

Πλέον το έργο, σύμφωνα με πηγές, θα επαναπροσδιοριστεί σε νέα βάση, “θα μελετηθεί εκ νέου και θα επιχειρηθεί να μπει μπροστά νέος ισχυρός επενδυτής, που θα μπορεί να αντιμετωπίσει τις προκλήσεις που θέτει το έργο”.

Τι σημαίνει η αναζήτηση οίκου για επικαιροποίηση

Η εξέλιξη αυτή ερμηνεύεται ως μια εξ ολοκλήρου νέα προσέγγιση στο έργο, που μέχρι σήμερα είχε αντιμετωπιστεί ως δύο έργα: Το καλώδιο Ελλάδας-Κύπρου που ξεκίνησε πρώτα και ήταν σε φάση υλοποίησης  και το τμήμα Κύπρου-Ισραήλ που ακόμη δεν έχει οριστεί ούτε ο επιμερισμός του κόστους.   Την πρόταση να ξεκινήσει από το τμήμα Κύπρου-Ισραήλ επανέλαβε ο υπουργός Ενέργειας του Ισραήλ, Έλι Κοέν, στην πρόσφατη συνάντηση Διατλαντικής Ενεργειακής Συνεργασίας στην Αθήνα. Το σκεπτικό είναι να ξεκινήσει η υλοποίηση του εύκολου «κομματιού» και μετέπειτα να δρομολογηθούν τα επόμενα βήματα.

 Η αναζήτηση οίκου που θα κάνει μελέτη γι να επικαιροποιηθούν τα οικονομικά και τεχνικά στοιχεία της ηλεκτρικής διασύνδεσης Κύπρου και Ελλάδας, πάντως σημαίνει

  1. Καθυστέρηση στην υλοποίηση του έργου και παραδοχή ότι πρέπει να μελετηθούν εξ αρχής τα δεδομένα του
  2. Αλλαγή πορείας από το σχεδιασμό του ΑΔΜΗΕ και πάγωμα των εργασιών στο τμήμα Κρήτη-Κύπρος, ώστε να επιλεγεί μια πιο αποτελεσματική σειρά εργσιών
  3. Παραδοχή ότι πρέπει να μπει μπροστά, επενδυτής, κάποια ισραηλινή ή και αμερικανική εταιρεία, που να μπορεί να ξεπεράσει τα “τεχνικά” του προβλήματα, δηλαδή να μπορεί στην πράξη να το φέρει εις πέρας.