Με έμπνευση από τη θάλασσα – Το περιδέραιο του Νταλί που κατέρριψε ρεκόρ δημοπρασίας

Ρέοντα κρόσσια από μαργαριτάρια και από σμαραγδένιες και ζαφειρένιες χάντρες, σαν να έχουν αποτεθεί στην άμμο από τα κύματα της θάλασσας που κτυπούν την ακτή ενώ τα διαμάντια προσθέτουν λάμψη στον χρυσό μοιάζοντας με πολύτιμα κοχύλια διάσπαρτα στην παραλία. Και όλα αυτά να κορυφώνονται στο πιο πολύτιμο και φωτεινό δώρο της θάλασσας, ένα μπαρόκ καλλιεργημένο μαργαριτάρι, τοποθετημένο στην κορυφή ενός κύματος που προβάλλει κυριαρχικά.

Ένας θρίαμβος δεξιοτεχνίας και εντυπωσιακών οπτικών εκρήξεων, που ενσαρκώνουν την αγάπη του Σαλβαδόρ Νταλί «για οτιδήποτε είναι χρυσωμένο και υπερβολικό», όπως είχε πει, είναι αυτό το εκπληκτικό σουρεαλιστικό κόσμημα, που σχεδίασε ο ίδιος για μία από τις «μούσες» του, την φιλότεχνη και συλλέκτρια Μαρία Σάο Σλούμπεργκερ.

Με την ονομασία «Το περιδέραιο της στροβιλιζόμενης θάλασσας» και προερχόμενο κατ΄ ευθείαν από την συλλογή της Σλούμπεργκερ ξεπέρασε κάθε προσδοκία διπλασιάζοντας την εκτίμησή του στην δημοπρασία του οίκου Sotheby’s στο Παρίσι, όπου πουλήθηκε για περισσότερο από 850.000 δολάρια επιβεβαιώνοντας, πέραν των άλλων την τάση των δύο τελευταίων ετών, του αγοραστικού κοινού προς τον σουρεαλισμό.

Ο Αναγεννησιακός Άνθρωπος

Εκτελεσμένο σύμφωνα με τα σχολαστικά σχέδια του Νταλί (1904 – 1989) από τον μακροχρόνιο συνεργάτη του, τον κοσμηματοπώλη από τη Νέα Υόρκη Κάρλος Άλεμάνι το κολιέ της «Στροβιλιζόμενης Θάλασσας» συνιστά επίσης, μία ακόμη αποκάλυψη των ταλέντων του σπουδαίου δημιουργού. Η ιδιότητα του ζωγράφου ήταν άλλωστε πολύ περιοριστική για έναν καλλιτέχνη του δικού του διαμετρήματος αλλά και της ιδιαίτερης προσωπικότητάς του, έτσι τα εξαιρετικά του χαρίσματα επεκτείνονταν με άνεση στην γλυπτική, τον σχεδιασμό, επίσης στον κινηματογράφο, την ποίηση, την φωτογραφία και το θέατρο. Μη αποκλειομένων των συχνών συνεργασιών και με άλλους καλλιτέχνες.

Ο ίδιος αποκαλούσε τον εαυτό του «Αναγεννησιακό Άνθρωπο» αποδίδοντάς του έναν χαρακτηρισμό ιδιαίτερα τιμητικό αφού ελάχιστοι μπορούν να ανταποκριθούν σ΄αυτόν, μόνον που ο Νταλί απεχθανόταν ως γνωστόν, κάθε μετριοφροσύνη… Σ΄ αυτό το πλαίσιο τα ξεχωριστά κοσμήματα του Σαλβαδόρ Νταλί αιχμαλωτίζουν την προσοχή και τη φαντασία, όσο τίποτε άλλο.

Το πορτρέτο μιας συλλέκτριας

Αλλά όπως ο ίδιος, έτσι και η Σάο Σλούμπεργκερ (1929 – 2007), πορτογαλικής και γερμανικής καταγωγής με σπουδές φιλοσοφίας, ιστορίας αλλά και τέχνης, είχε μια ιδιαίτερη προτίμηση στο πολυτελές και το πρωτοποριακό. Έτσι, δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός, ότι λίγο μετά τον γάμο της με τον Πιερ Σλούμπεργκερ –σε δεύτερο γάμο και οι δύο – της ομώνυμης, παγκοσμίου εμβέλειας εταιρείας παροχής υπηρεσιών σε πετρελαϊκά κοιτάσματα ανέθεσε στον Νταλί να ζωγραφίσει το πορτρέτο της. Ήταν μια «συνεργασία», που διήρκεσε δύο χρόνια, μεταξύ του 1963 και του 1965 κατά την διάρκεια των οποίων αντικείμενο των συζητήσεων μεταξύ τους ήταν και το εν λόγω κολιέ.

Εκείνος άλλωστε είχε επιλέξει προσωπικά το φόρεμα με το οποίο θα απεικονιζόταν στο πορτρέτο της, όπως και το συγκεκριμένο έργο ως κόσμημα. Και πράγματι σε μία από τις από τις λίγες γνωστές φωτογραφίες, που τραβήχτηκαν κατά την διάρκεια των συναντήσεών τους στο διαμέρισμα του ζεύγους στην Νέα Υόρκη η Σάο Σλούμπεργκερ εικονίζεται να φορά την «Στροβιλιζόμενη Θάλασσα» αν και για τον πίνακα τελικώς επιλέχθηκε ένα πιο κλασικό έργο. Έχει ενδιαφέρον όμως, ότι στα χέρια της φαίνεται να κρατά μια εκδοχή του.Όπως είχε πει ωστόσο η ίδια πολύ αργότερα για τον πίνακα «Δεν μου άρεσε και πολύ. Περίμενα κάποια φαντασία αλλά έκανε κάτι κλασικό».

Οι προτιμήσεις της Σλούμπεργκερ πάντως, κάθε άλλο παρά περιοριζόταν στα κοσμήματα, αφού ήδη από τον γάμο της βρέθηκε μέσα σε μια εξαιρετική συλλογή μοντέρνας τέχνης που είχε δημιουργήσει ο σύζυγός της, με έργα των Μπονάρ, Ματίς και Μοντριάν ενώ συν τω χρόνω προστέθηκαν και πίνακες του Ρόθκο, του Ράιχαρντ, του Άντι Γουόρχολ ο οποίος είχε φιλοτεχνήσει και το πορτρέτο της, του Ράουσενμπεργκ και του Λίχτενσταϊν. Η συλλογή τους πουλήθηκε εν τέλει στους Sotheby’s το 2014 διασπασμένη, όπως γίνεται σ΄ αυτές τις περιπτώσεις…

 

Διαβάστε επίσης 

Κωνσταντίνος Πάτσιος: Η τέχνη δεν είναι διακοσμητική ή παρηγορητική· είναι εκεί για να φωτίζει ό,τι η καθημερινότητα αποσιωπά

Ένας Ελληνικός Μήνας πενήντα χρόνια μετά – Η καλλιτεχνική πρωτοπορία εκτός συνόρων

Η καρφίτσα ενός αυτοκράτορα και μια δραματική ήττα – Μία δημοπρασία με ιστορία