Διαστάσεις… ευρωπαϊκού επιπέδου, παίρνει πλέον η πώληση από Ελληνες εφοπλιστές πλοίων τους στη Ρωσία, τα οποία και εντάσσονται στον λεγόμενο «σκιώδη στόλο» που μεταφέρει το ρωσικό πετρέλαιο.

Με ερώτησή του προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, προ ημερών, ο Λιθουανός ευρωβουλευτής Petras Auštrevičius, θέτει σειρά ερωτημάτων, μεταξύ των οποίων και αν θα υπάρξουν κυρώσεις κατά ατόμων ή εταιρειών της ΕΕ για το ζήτημα αυτό, που καταφανώς παραβιάζει το «εμπάργκο» της Ευρώπης προς τη Ρωσία.

1

Και αναφέρει συγκεκριμένα ονόματα Ελλήνων εφοπλιστών, των κ. Αλαφούζου, Οικονόμου και Τσάκου, ότι πούλησαν παλιά πλοία τα οποία κατέληξαν σε ρωσικά χέρια.

Συγκεκριμένα, στην ερώτησή του ο Auštrevičius αναφέρει:

«Τους τελευταίες μήνες έχουν εγερθεί ανησυχίες για τον ρόλο εταιρειών ναυτιλίας με έδρα την ΕΕ — κυρίως ελληνικών — που συνεχίζουν να πωλούν πλοία σε φορείς συνδεδεμένους με τον ρωσικό «σκιώδη στόλο», ο οποίος μεταφέρει ρωσικό πετρέλαιο.

Από τις αναφορές προκύπτει ότι η Okeanis Eco Tankers, εισηγμένη στο Χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης, και η Kyklades Maritime Corporation, και οι δύο ιδιοκτησίας της οικογένειας Αλαφούζου, συνέχισαν τη μεταφορά ρωσικού πετρελαίου.

Έρευνες με χρήση ανοιχτών πηγών αποκαλύπτουν ότι ένας μικρός αριθμός ατόμων πούλησε δεξαμενόπλοια αξίας πολλών δισεκατομμυρίων ευρώ σε άγνωστους αγοραστές, και τα πλοία αυτά λειτουργούν τώρα στο σκιώδη στόλο.

Το 2024, 14 πλοία που ήταν ελληνικής ιδιοκτησίας πλοία, αξίας περίπου 480 εκατομμυρίων δολαρίων, κατέληξαν σε αυτόν τον στόλο, με την TMS Tankers του Γιώργου Οικονόμου και την Tsakos Energy Navigation της οικογένειας Τσάκου, μεταξύ των πωλητών.

Το 2023, ορισμένες ελληνικές ναυτιλιακές εταιρείες, συμπεριλαμβανομένης της TMS Tankers, συμπεριλήφθηκαν από την Ουκρανία στους «Χορηγούς του Πολέμου».

Ενώ τα πακέτα κυρώσεων της ΕΕ έχουν διευρύνει τις λίστες των απαγορευμένων πλοίων, κανένας εφοπλιστής της ΕΕ δεν έχει υποστεί προσωπικές κυρώσεις.

Ερωτήματα προς την Επιτροπή

-Προτίθεται η Επιτροπή να προτείνει κυρώσεις κατά ατόμων ή εταιρειών της ΕΕ που γνωρίζουν ότι διευκολύνουν τον σκιώδη στόλο;
-Πώς θα εφαρμοστούν οι κυρώσεις ώστε να στοχεύσουν παράγοντες της ΕΕ που παρακάμπτουν το πλαφόν τιμής στο πετρέλαιο;

Είναι πλέον δεδομένο ότι η Κομισιόν θα πρέπει να διερευνήσει τις καταγγελίες κατά των Οικονόμου, Αλαφούζου και Τσάκου ή όποιων άλλων εφοπλιστών φέρονται να έχουν πωλήσει πλοία σε Ρώσους.

Ωστόσο, υπάρχει και μια ακόμη διάσταση που καταγγέλλει ο ευρωβουλευτής Petras Auštrevičius.

Κατηγορώ

Μιλώντας στο EU Today κατηγορεί την ελληνική κυβέρνηση ότι δεν έχει προβεί σε ενέργειες για να σταματήσει εφοπλιστές από το να «ενισχύουν» τον σκιώδη στόλο. Όπως αναφέρει ο ευρωβουλευτής: ««Μαζί με τους συναδέλφους μου στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο επικοινωνήσαμε με τον Κυριάκο Μητσοτάκη, τον Πρωθυπουργό της Ελλάδας. Καλούσαμε τον ίδιο και την κυβέρνησή του να αποτρέψουν να καταλήγουν ελληνόκτητα πλοία στον ρωσικό σκιώδη στόλο. Μας διαβεβαίωσε ότι η κατάσταση ήταν υπό έλεγχο», είπε στο EU Today και συνέχισε:

«Ωστόσο, τα γεγονότα έδειξαν ότι μας δόθηκε παραπλανητική εικόνα. Είναι κρίσιμο να αντιμετωπίσουμε το ζήτημα του περιορισμού των δραστηριοτήτων ιδιωτών εφοπλιστών, καθώς ο σκιώδης στόλος αποτελεί απειλή όχι μόνο για την Ουκρανία, υποστηρίζοντας τον ρωσικό μηχανισμό πολέμου, αλλά και για την υπόλοιπη Ευρώπη, χρησιμοποιώντας τον σκιώδη στόλο σε υβριδικές επιχειρήσεις εναντίον μας», κατέληξε ο ευρωβουλευτής.

Το ρεπορτάζ αναφέρεται και σε έρευνες που έχουν γίνει σχετικά με πλοία που έχουν περάσει σε ρωσικά χέρια. Συγκεκριμένα, το 2024–25, έρευνες υποστηριζόμενες από μέσα ενημέρωσης και ΜΚΟ κατέγραψαν εκτενείς πωλήσεις γερασμένων δεξαμενόπλοιων από ιδιοκτήτες δυτικών χωρών σε άγνωστους αγοραστές. Κατόπιν τα πλοία αυτά δραστηριοποιήθηκαν σε συναλλαγές συνδεδεμένες με τη Ρωσία.

Μια έρευνα εκτίμησε ότι τουλάχιστον 6,3 δισεκατομμύρια δολάρια αυτών των πωλήσεων αφορούσαν τέτοιες συναλλαγές, ενώ ελληνικοί, βρετανικοί και γερμανικοί πωλητές ήταν στο επίκεντρο.

Μια άλλη έρευνα επικεντρώθηκε σε πρώην ελληνόκτητα πλοία που εισήλθαν στο σκιώδη στόλο μέσω πολύπλοκων διαδρομών μεταπώλησης, αναφέροντας 14 πλοία το 2024 με συνολική αξία περίπου 480 εκατ. δολάρια, και ονοματίζοντας αρκετές γνωστούς εφοπλιστές. Αυτά τα ευρήματα υποδεικνύουν έναν συγκεντρωμένο σωλήνα μετακίνησης περιουσιακών στοιχείων από ρυθμισμένα οικοσυστήματα σε πιο ριψοκίνδυνες δραστηριότητες.

Το ρεπορτάζ του EU Today αναφέρει πως ναυτιλιακές εταιρείες συνδεδεμένες με την Ελλάδα έχουν κατονομαστεί στον Τύπο και από οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών για εμπλοκή σε συναλλαγές με τη Ρωσία, παρά το γεγονός ότι διαψεύδουν πως παραβίασαν τις κυρώσεις. Δημοσιεύματα σε ελληνικά μέσα και ιστοσελίδες αναφέρουν ότι η Okeanis Eco Tankers και η Kyklades Maritime — εταιρείες συνδεόμενες με την οικογένεια Αλαφούζου — συνέχισαν τη μεταφορά ρωσικού πετρελαίου.

Από την πλευρά της εταιρείας πάντως διαψεύδουν κατηγορηματικά οποιαδήποτε παράβαση. Το ίδιο και ο εφοπλιστής Γιώργος Οικονόμου τη TMS Tankers έχει διαψεύσει ανάλογους ισχυρισμούς.